Сабақ тақырыбы : Қос сөздерден өткенді қайталау



бет4/6
Дата15.06.2016
өлшемі0.88 Mb.
#137819
түріСабақ
1   2   3   4   5   6

III. Жаңа сабақ. Күшейткіш үстеу.

Жаңа сабақты түсіңдірмес бұрын тақтаға үш қатаға үш түрлі сөздер жазылған сызбы -

нұсқалар ілінеді.

Мысалы: 1. әдемі 2. биік 3. терең



қолайлы жұпыны мән бермеу

ақырғы ауыр қызықтау

үлкен үлкен үлкен

көлімді сұрақсыз қолайлы
Осы негізгі сөздерге күшейту мәнін беріп тұрған күшейткіш мәнді үстеулерді тауып жазады. (ең, тым, аса)

Сбақты түсіндіру. Күшейткіш үстеулер, қимылдың өзін, көлемін

56

аса күшейтеді немесе аса солғындатады



сәл әрең


орасан мүлдем аса өте тым
Құрамы жағынан күшейткіш үстеулер негізгі түбірлер болып келеді. Тақтаға үтеулердің жеті түрі де жазылған сызба нұсқа ілінеді. Соның ішінде күшейткіш үстеуі қызыл бояумен ерекшеленген, яғни бүгінгі тақырып – Күшейткіш үстеу.

Оқулықпен жұмыс. Теория бекіту.
IV. Жаңа сабақты пысықтау

Оқушыларға берілетін тапсымалар.

Үстеулерді тауып, Лексика – грамматикалық мағынасына қарай талдау жасау. «Білімділер» тобы.



І тапсырма Адам нағыз адамдар арасында ғана адам болады. (И. Бехер)

ІІ тапсырма: «Алғырлар» тобы.

Содан бері қысқы жүні жетіліп, өңі ажарланып, қатты құлпырын алған. Осы кезде созыла шапқылаған тосушылардың барлығы да мүлдем шаршаған болатын.(күшейткіш үстеулерді тауып. кешенді талдау жасау).



ІІІ тапсырма. «Қырандар» тобы.

Абаи мен оның барлық үй іштері, іні – шәкірт, достары үшін ең қадірлі әбігер. Тауық етінен жасалғап бұл кеспе өте дәмді піскен екен. (Күшейткіш үстеулерді тауып,. кешенді талдау жасау).



  1. Сабақты қорытындылау: оқушылардың білімін бағалап, үй тапсырмасын бекіту. Үйге тапсырма: үш топ білімділік, өнепаздық талғампаздыққа байланысты сөйлем кұрау, сөйлемді күшейткіш үстеулер арқылы жасап талдау.


Сабақтың тақырыбы: Дара сөздер мсн күрделі сөздер
Сабақтың мақсаты :

а) Білімділік мәні: дара сөздер мен күрделі сөздерге түсінік беру.


ә) Тәрбиелік мәні: жаттығу жұмыстары арқылы сөз мәнін,
мағынасын түсінуге, еңбекқорлыққа үйрету.

б) Дамытушылық мәні: оқушының ой-өрісін жаңа сөз


туындайтын күрделі сөздерді үйрету арқылы дамыту, есте сақтау
қабілетін арттыру.
Сабақтың технологиясы: Сатылай комплексті талдау. Сабақтың әдіс-тәсіл: Сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: Плакат. Сызба-нұсқалар.Бағалау парақтары. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыуу кезеңі

Оқушылармен «қызығамын» деген психологиялық сауалнама жүргізу.


ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

Үйге: 71-жаттығу берілген. Сөздердің түбірі мен косымшаларын дефис арқылы ажыратып келу.



III. Жаңа сабақ

Тақтаға Дара сөздер мен күрделі сөздер жазылған плакат ілінеді. Осы кезде оқушыға өткен өткен сабақ (түбір мен қосымша) пен жаңа сабақтың (дара мен күрделі сөздер) байланысын атап кету.






Дара сөздер

Күрделі сөз

Негізгі туынды біріккен қос қысқарған тіркесті

Түбір түбір сөздер сөздер сөздер сөздер
Сызба — ңұсқалар тақтаға ілінеді. Сонымеи қатар бірнеше сөзді сатылай комплексті талдау жасап үлгісін көрсету.

Туынды сездерді сатылай комплексті талдау

Аспазшы

1. Бұл үш құрамнан тұрады Ас + паз + шы



2. Тұлғасына қарай туынды (синтетикалық немесе

морфологиялық тәсілмен түбір сөзге сөз тудырушы -паз,-шы жұрнақтары жалғану арқылы жасалған)



  1. Құрылысына қарай - дара (туынды түбірден тұр)

  2. Сөзде бір лексикалық, бір грамматикалық мағына бар.

  3. Лексикалық мағынасы - кәсіп иесіне берілген атау;
    6. Грамматикалық мағынасы - зат есім;

  1. Аспазшы кім ? деген сұраққа жауап береді;

  1. Мағынасына қарай
    А) жалпы

Ә) жанды

Б) деректі себебі, көзбен көреміз, қолмен ұстаймыз

А) нақты себебі, деректі болған нәрсе нақты

болады.


Туынды сөздерді талдау үлгісінен кейін тақтаға мынадай кесте ілінеді

Дара сөздер




Күрделі сөздер




Негізгі түбір

Туынды түбір

Біріккен

Қос сөз

Қысқарған

Тіркесті сөз

Аялдама

әнші

Балапан

Бала-шаға

Қарақұрт

Бидай өнді.

Ауыл

достық

Екібастұз

Үйлі-

Алашорда

Он бес,

Жақсылық

қалашық

Батпақ

Баранды

Газ - 33

Күні бойы,

Қала аялдама

Бұлбұл

Тау-тау

ТМД, кг.

Мәдениет

жақсы

таулы

Шерлі

Көйлек-

Талдықорган

сарайы,

аспазшы

емхана

көншек

Кедей-кепшік

Келіп отыр.










Үлкен-кіші




Ұзын бойлы










Ақ-қара







- +

-

+

-

+

Дұрыс кестеге - «+»

Дұрыс емес кестенің астына — « - »

Бүл берілген тапсырма жаңа сабақты қаншалықты менгергендігін байқатады. Оқулыкпен жұмыс 75 - жаттығу

Әр окушыға осы жаттығу жұмысын орындау үшін сызбасы бар парақтар таратылады.

Дара күрделі Дара күрделі

Арқар жоңышқа

Арқан жолсерік

Арқар мүйіз жылы ұшырау

Аспан жылы шырай

Аспаз көркемөнерпаз

Аспан көк дәреже

Асқазан қарақалпақтар

Асығып-аптығу қарабүлдірген

Астан - кестен қара күрең

Көркем фильм қара торы

Дәнекер әлем

Жақсы—атты ескерткіш
Жол сілтеуші

Жомарт


Бұл сызбада тек сөздер жазылады, сілтемелерді оқушылардьң өздері қойып шығады. Соңында парақтар жиналады. Бірден тексеріліп, бағасы қойылады.
IV. Жаңа сабақты пысықтауға арналған сұрақтар:

  1. Жаңа сөзге ие болатын күрделі сөзді ата.

  2. Кіріккен сөз қандай күрдслі сөздің бөлігі?

  3. Өзіндік ерекшеліктерін ата (теория)


V. Сабақты қорытындылау кезеңі: Сабаққа белсене қатысып отырған оқушыларды
бағалау.

Үй тапсырмасын бекіту: Үйге: 77-жаттығу. Берілген күрделі сөздерге сатылай комплексті талдау жасап кслу.


Ырықсыз етіс

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік мәні: ырықсыз етісті меңгерту, мағлұмат беру арқылы


білімін арттыру.

ә) Тәрбиелік мәні: тәрбие мен білім егіз ұғым екенін бойларына сіңіру, дұрыс түсінуге, орынды сөйлеуге, ізденімаздыққа тәрбиелеу.

б) Дамытушылық мәні: оқушының есте сақтау қабілетін арттырып,
жаттығу жұмыстары арқылы ой-өрісін дамыту.
Сабақтың технологиясы: сатылай комплексті талдау.

Сабақтың әдіс – тәсілі: сұрақ-жауап, түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: плакат, бағалау парақтары.
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.

Жалпы сабақты қазақтың еңбек, білім туралы мақал-мәтелдері, ұлағатты сөздері аркылы дамытамыз. Бүгінгі сабағымыздың ұраны: «Жақсы жұмыстан жан рақат алады.».


II. Үй тапсырмасын сұрау.

Үйге берілген 242 - жаттығуды тексеру.Үй тапсырмасын тест арқылы да тексеруге болады.

1. Өздік етісті көрсетіңіз. 2. Қай етіс түрі іс-қимылдың

А) Көрді өздігінен орындалғанын

Ә) Таранды білдіреді?

Б) Сағындырды А) Ортақ В) Ырықсыз

В) Айтысты Ә) Өздік С) Ешбірі

С) Суарылды Б) Өзгелік


Осы сияқты 4 нұсқадағы 10 тест сұрақтары беріледі.

Үй тапсырмасын сұрап болған сон, тақтаға етістің кестесі ілінеді.



Өздік етіс

өзгелік етіс

Ырықсыз етіс

Ортақ етіс

- ын, -ін, -н

1.-ғыз, -гіз, -қыз, -кіз

2.-дыр, -дір, -тыр, -тір

3. –т.


-ыл, -іл, -л.

-ын, -ін, -н.







III. Жаңа сабақ кезеңі. Ілінген плакат арқылы ырықсыз етісті түсіндіріп, жұрнақтарын айту. Екі бірдей жұрнақтың ырықсыз етісте де, өздік етісте де бар екенін және оны қалай ажырата білу керек екендігін түсіндіру.

Етіс


Өздік етіс өзгелік етіс ырықсыз етіс

ортық етіс


Жу-ын-ды жаз-дыр аш-ыл-ды
Тара-н-ды ас-ыр шеге-ле-н-ді
Жасыр-ын бар-ғыз қала-н-ды
Қара-н жаса-т ор-ыл-ды
Сыла-н оқы-т таза-р-т-ыл-ды
тт

Сызба жұмысынан кейін оқулықпен жұмыс жүргізіледі. Сабақ барысында жауап беріп отырған, сабаққа белсене қатысып отырған балаларға қызыл, көк, жасыл фишкалар үлестіріліп отырады. Сабақтың соңында осы фишкаларды санап баға қоюга болады. 246-жаттығу жұмысы. Дәптерге жазып, ырықсыз етістерді табу.




  1. Қатар. Мұның бәрі «Құнанбай ауылы» деп ата- л- а-ды. Жер ошатан шыкқан түтіндері де
    біріне-бірі қосылып, тұтасқан көкшіл мұлардай тарайды.(әр қатар екі сөйлемнен дәптерлеріне жазу.)




  1. Қатар. (Көп нүктенің орнына тиісті ырықсыз етіс жұрнағын қою.)

Үлкен үй мен күншығыс жаққа тіг ... ген қонақ үйдің екі арасында бір топ жан тұр екен. Бұл топқа қарай ауылдың үлкендері жан-жақтан ағ ... ып келіп жатыр.
3. Қатар. Қысылып қалған бала шешесінің салқын сабырының мәнін ұқты да, әкесіне қарай бұр ... ды. Әкесі құшақтаған бойында үлкен үйге кіргсн Абай ымырт жабылғанша осында болды.
IV. Жаңа сабақты пысықтау.

  1. Ырықсыз етістің ерекшелігі неде?

  2. Төле-н-ді ырықсыз етіс пе әлде өздік етіс пе?


V. Сабақты қорытындылау: Оқушылардың білімін жинаған фишкаларына қарап бағалау.


Үй тапсырмасы: 244-жаттығу.

Сабақ тақырыбы: Топтау сан есім..

Сабақ мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға топтау сан есімі туралы түсінігін кенейту.

2. Дамытушылық: Байқау, ойлау қабілеттерін өздігінен іздене
отырып, тірек-сызбалар арқылы танымдылығы


мен біліктілігін арттыру, сөздік қорын молайту

З. Тәрбиелік: Сөйлеу тілдерін жетілдіру, шығармашылық қабілетін дамытуға ықпал жасай отырып, тұған елге, туған тілге деген сүйіспеншілігін арттыру, таза сөйлеуге тәрбиелеу.

Сабақ типі: Аралас сабақ

Сабақ түрі: салыстыра отырып баяндау, талдау

Сабақ әдісі: индуктивтік-дедуктивтік әдіс, шығармашылық, ізденушілік, түсіндірмелі, кітаппен жұмыс;

Сабақ технологиясы: сатылап - деңгейлеп оқыту технологиясы.

Сабақ көрнекілігі: кесте, тірек-сызба, перфокарта, бейнетаспа «Қазақстан — біздің үйіміз», интерактивті тақта мүмкіндігін пайдалану.

Сабақ барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі ( 1 мииут )
Сабақтың эпиграфы: Баба тілін құрметте,

Болашақтан түңілме!

Айналайын боздақтар,

Аралас тілге үңілме!

(Қожаберген жырау)
II Үй жұмыстын тексеру: Алдын ала берілген сан

есімнің реттік, жинақтық. болжалдық және жаңа сабақ топтау сан есіміне қоса ізденімділік қабілетін арттыру мақсатымен берілген сан есімдерді әр бағанға жазу тапсырылған болатын. Бос бағанға бейтаныс сан есімді жазу керек еді.
Сегізінші, қырықтарда, елуден, жүздеген, алтау, отызыншы, екеу, мыңдап, он шақты, жуз қаралы, екі екіден, үшеу, қырықтан; (13 сөз)
ҮИ ЖҰМЫСЫ

1-1

реттік с.е. жинақтық с.е. болжалды с.е. ?

_________________________________________________________________________________

сегіз екеу жүз-деген үш-үш-тен

отызыншы үшеу мың-дап елу-ден

алтау он шақты қырықтан

жүз қаралы

қырықтарда

2 3 5 3
III Қиықшамен жұміс: сұрактарға жауап бсру.



  1. Заттың жинақталған санын білдіріп, нешеу? деген сұраққа жауап береді де, -ау, -еу
    жұрнақтары арқылы жасалады.

  2. Заттың санын дәл білдірмей, шамамен болжалдап көрсетіп, қанша? неше? қай
    шамалы? каншадан? деген сұраққа жауап береді.

  3. —лаған, -даған, -таған, -лап, -дап, -тап, -дай, -тай жұрнақтары арқылы жасалатын сан
    есімнің қай түрі?

  4. Сан есім.

  5. Есептік сан есім туралы түсінік.

  6. Реттік сан есім


IV Кестемен жұмыс:

Есептік сан есім

Реттік сан есім

Болжалдық сан есім

Топтау сан есім

1. бес

2. екі


3. алты

Заттың нақтылы

саның білд.

қанша? неше?




1. бес-інші

2. екі-інші

3. алты-ншы

Саналу ретін, қатарын білд.

нешінші?


1. бес-тер-де

2. мың-даған

3. жүз шақты

Шамамен болжалдап

көрсетеді. қанша?

неше? қай шамалы?

қаншадан?


1. бес-бес-тен

2. екі-ден

3. он бес-тен

Топтап көрсетеді.

нешеден?

қаншадан?





Ескерту: Есептік сан есім сан есімнің басқа түрлерінің жасалуына негіз болады.
1 -2

V. Жаттығумен жұмыс:

а)172 — жаттығу берілген есептік сан есімдерден топтау сан есімдерін жасап, дәптерге жазу.

Үлгі: үш-үштен, бес-бестен, ....

3, 5, 10, 8, 6, 2, 40, 70, 80, 100, 1000.

ә) 173 - жаттығу. Интерактивті тақта мен жай тақтаға үш оқушы шығып, берілген есептік

сан есімдерден реттік, болжалдық және топтау сан есімдерін жасап жазыңыздар.

Реттік сан есім: жүз - інші,

Болжалдық сан есім: жүздеген, жүз шақты, жүз - деп, жүз - дей;

Топтау сан есім: жүз-жүзден,....

Жүз, елу, алпыс, тоқсан, мың, қырық.

Оннан
1. Екі құрамнан тұр

2. Тұлғасына негізгі

3. Құрылысына қарай дара

4. Сөзде бір лек-қ, екі грам-қ мағына бар

5. Лек-қ мағынасы санға берілген атау

6. Бірінші грам-қ мағына он

Екінші грам-қ мағына-нан топтау сан есім тудыратын жұрнақ. Оннан топтау сан есім.


  1. Шығармашылық жұмыс: «Қазақстан -біздің үйіміз» бейнетаспадан инаугурация
    кезінен көрініс. Топтау сан есімдерін қатыстырып мәтін құрастыру.

  2. Қорытындылау: Кесте толтыру




VIII Бағалау. Бағалау кестесі бойынша ұпай санын шығару.

IX Үйге: 1 - «Сыныпта» шағын әңгіме құрастыру.

2. Әдебиеттен сан есімнің бес түріне екі -екіден сөйлем құрастыру.



Сабақтың тақырыбы: Сөз таптарына қайталау (Зат есім, сын есім, сан

есім, үстеу)



Мақсаты: Білімділік: Оқушылардың аталған сөз таптары бойынша алған теориялық білімдерін практикалық түрғыдан тексеріп, мысалдар арқылы дәледеуге түрлі жаттығу жұмыстарын жүргізуге баулу.
Дамытушылық :Алған білімдерің жүйелі баяндауға қызықты өлендер жұмбақ арқылы

ойын дамыту.



Тәрбиелік: ана тілінің қадір-қасиетін жете түсінуге, оны өзгеге жеткізе білуге

баулу.


Әдіс-тәсілі: Салыстыру, талдау, нақтылау,жүйелеу

Көрнекілігі: Кесте, сызба, оқулык тақта

Пәнаралық байланыс: Әдебиет

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Сынып 4 топқа бөлінеді.
I топ Зат есім

  1. Зат есімнің жасалуы

  2. Орхон-Енисей ескерткіштері тіліңде кездесетін зат есімдер туралы.

  3. «Желсіз түнде жарық ай» өлеңінен үзінді.
    Қалың ағаш жапырағы,
    Сыбырласып өзді-
    өзі.

Көрінбей жердің топырағы,

Құлпырған жасыл жер жүзі.

Өлеңдегі зат есімдерді тауып, түрін ажырат ,ережеге тоқтал.

4. Жердің сөзіне морфологиялық сатылай комплексті талдау жаса.

Жердің

1. Жер-дің 2құрамнан тұр.

2. Құрылысына қарай дара

3. Тұлғасына қарай негізгі

4. Сөзде бір лексикалық, 2грамматикалық мағына бар

5. Лексикалық мағынасы табиғатқа берілген атау.

6. Жер не? Негізгі зат есім

7. дің ілік септік арқылы берілген категориялық грамматикллық

8. Жердің ненің?зат есім, деректі, негізгі
Топырағы

1. Жуан буынды сөз(о,ы,а жуан дауыстылар) 2.То-пы-ра-ғы

а.б а.б а.б а.б

З.Топы-рағы

То-пырағы үш жағдайда тасымалданады. 4.Екпін -ғы буынындағы -ы ға екшін түседі. 5.Топырақ-ы түбір мен косымшаның

арасында буын үндестігі бар

б.Топырақ-ы кейінді ықпал бар

5. Топырағы сөзіне фанетикалық таігдау жаса.

6. берілген зт есімдерді қатыстырып ойтолғау жаз: Арман, жаз, ата-ана, төрт түлік мал, демалыс, ата- әже, ауыл, гүл, орман, жапырақ, жазғы көрініс, құрт-май.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет