Шаруашылық әрекеттің мазмұны
|
Дт
|
Кт
|
1. Негізгі құралдар бір цехтан екінші цехқа орын ауыстырды
|
2411-2417
|
2411-2417
|
2.Негізгі құралдар жабдықтаушылардан келіп түсті
- келісім бағасы бойынша
-Қосылған құн салығына
|
2411-2417
1420
|
3310
3310
|
3. Есеп беруге тиісті сома есебінен негізгі құралдар сатып алынды.
|
2411-2417
|
1252
|
4. Ұйымның жарғылық капиталына салым ретінде құрылтайшылармен салынған негізгі құралдар кіріске алынды.
|
2411-2417
|
5030
|
5. Негізгі құралдар еншілес, тәуелді және бірігіп бақыланатын ұйымдардан алынды
|
2411-2417
|
3320-3330
|
6. Негізгі құралдар қайтарымсыз негізде алынды
|
2411-2417
|
6220
|
7. Жергілікті үкімет органдарынан субсидия түрінде автокөлік алынды
|
2414
|
6230
|
8. Негізгі құралдар есептке шығарылды
|
2420, 7410
|
2410
|
9. негізгі құралдарға амортизация есептелінді
|
2411-2417
|
2421-2429
|
10. Құрылысы аяқталған жаңа ғимарат комиссиямен қабылданып, пайдалануға берілді
|
2412
|
2930
|
11. Түгендеу кезінде анықталған негізгі құралдар кірістелді
|
2411-2417
|
6280
|
12. Негізгі құралдар ұйымның өзімен жасалынды:
-негізгі өндіріс цехтарында
-көмекші өндіріс цехтарында
|
2411-2417
2411-2417
|
8110
8310
|
Курс тақырыбы 1.3.: «Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер есебі»
Сабақ тақырыбы №12: «Негізгі құралдардың тозу есебі»
?1. Негізгі құралдардың тозудың мәні мен түрлері
?2. Негізгі құралдардың тозуын есепке алуы
1. Негізгі құралдар өндіріс процесіне қатысуымен, жылдар мерзімінің әсерімен, табиғат күшінің әсер етуімен пайдалану процессінде біртіндеп тозады. Негізгі құралдар тозуы дегеніміз табиғи және сапалық сипаттарын жоғалту болып табылады. Тозудың екі түрі болады: табиғи және сапалық (моральдық).
Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың өндіріс процесіне қатысу нәтижесінде және НҚ-ң пайдалануға тікелей қатыспай-ақ, түрлі сыртқы факторлардың әсерінен: ылғалдан, атмосфералық құбылыстар нәтижесінен, металдардың тот басуынан, ескіруінен (табиғи нысаны) пайда болады.
Негізгі құралдардың сапалық (моральдық) тозуы толық табиғи тозуға жетпей-ақ техникалық прогреске, өндіріс әдістерін жетілдіруге және жаңартуға байланысты болып келеді.
Негізгі құралдар сапалық тозудың 1-ші себебі - өндіріс салаларында ғылымитехникалық прогреске байланысты еңбек өнімділігінің өсуі болып табылады. Еңбек өнімділігі асқан сайын белгілі бір бұйымды, құрал жабдықты және тағыда басқаларды өндіруге кететін қажетті уақыт азаяды да, оның құны төмендейді. Осыға сәйкес еңбек өнімділігіне байланысты Негізгі құралдардың бағасы бұрын сатып алған бағасына қарағандаарзан болады. Мұндай жағдайда ұйымдарға жаңа әрі сапасы жоғары Негізгі құралдарды сатып алу тиімді етеді. 2-ші себебі ғылыми-техниканың өркендеуіне байланысты жаңадан толық жетілген, өнімділігі жоғары әрі тиімді Негізгі құралдар пайда болуына байланысты.
Моральдық тозуды болдырмау мақсатында НҚ қайта құру, жаңарту жұмыстарын жүргізеді.
2. Барлық ұйымдар өздерінің НҚ-ң тозу дәрежесін анықтап және оны есептеп отырады. НҚ ішінде төмендегідей НҚ-ға тозу есептелмейді: жер, кітапхана қорларына, фильм қорларына, архитектуралық және өнер ескерткіштеріне, өнімді малдарға, мұражайлық құндылықтарға, ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдары.
НҚ тозуын есептеу үшін 2420 «НҚ тозуы» бөлімшесінің шоттарында есептелінеді. Бұл шот реттеуші, контрактивті, баланстық болып табылады. Негізгі құралдарға тозу сомасын есептеген жағдайда келесідей бухгалтерлік жазба жазылады:
Д-т Үстеме шығындар шоты 8415
К-т Негізгі құралдар шоты 2410
Достарыңызбен бөлісу: |