Сабақтың тақырыбы: ет кабинетіндегі жұмыс тәртібі мен қауіпсіздік техникасының ережелері

: (Практикум жұмыстарын талқылау)

1. 
   Мәтінді компьютерде өңдеудің артықшылығы неде ?
   
2. 
   Мәтін дегеніміз не ?
   
3. 
   Мәтіндік құжат деген не ?
   
4. 
   Мәтіннің қандай түрлерін білесіндер ?
   
5. 
   Мәтіннің әр түрлі мысалдарын келтіріңдер?
   
6. 
   Гипермәтін деген не?
   
7. 
   Кәдімгі мәтін қандай объектілерден тұрады?
   
8. 
   Абзац деген не?
   

Жаңа құжат құру - Файл-Создать.

Бұрыннан бар құжатты ашу : Файл- Открыть;

Құжатты сақтау -Файл-Сохранить немесе Файл- Сохранить как командаларын орындау қажет.

Меңзердің сол жағындағы мәтінді өшіру үшін Backspace батырмасын қолданады. Delete батырмасын қолданғанда меңзердің оң жағында орналасқан мәтін өшіріледі. Мәтіндік редокторларда мәтіннің бүтін блоктарын да өшіруге болады. Ол үшін алдымен жоюға тиіс блокты белгілеу керек. Маусттың батырмасын блоктың басында шертіңдер де оны жібермей нұсқағышты блоктың аяғына жылжытыңдар. Немесе Shift батырмасын басулы қалпында ұстап меңзерді басқару батырмасында шертіңдер. Мвәтінді белгілегеннен кейін Delete пернесін басыңдар.

Word құжаты бетімен орын ауыстыруды басқару үшін арнайы пернелер комбинациялары қолданылады. Кестеде құжат бетімен орын ауыстыруды жылдамдату үшін қолданылатын пернелер комбинациясы көрсетілген.

Сонымен қатар құжат бойынша орын ауыстыру үшін сырғытпаны немесе айналдыру жолақтарын қолдануға болады.

Егер айналдыру жолағындағы сырғытпада шертіп оны босатпай жылжытса онда мәтін белгілі бір ара-қашықтықта дейін жылжиды.

Айналдыру жолағының қарайған жеріне шерту арқылы беттер бойынша парақтауға болады.

Word-та құжат көру режимінің бес түрінің бірінде құжатты өндеуге болады. Оларға кәдімгі, электрондық құжат, құрылым, шен салу парағы және бас құжат режимдері жатады. Режимдерді Вид менюі арқылы көруге болады.

Құжат көру режимдерін қосу үшін терезесінің сол жақ бұрышындағы пернелердің біріне шертуге болады. Сол жақ шеттегі перне-Кәдімгі режим, келесі-Электрондық құжат режимі, одан кейінгісі Шен салу парағы режимі шетінде орналасқаны құрылымдылық режимі. Бас құжат режимі Вид менюі арқылы қосылады.

Кәдімгі режим мәтінді енгізу және өңдеу үшін қолданылады. Бұл Word-тың алғашқы келісім бойынша орнатылған режимінде құжаттың жеңілдетілген версиясы ұсынылады. Дегенменен, бұл режимде құжаттың соңғы көрінісін көру, яғни парақтың жолақтары объектілердің бағаналары мен қадамдары көрінбейді, бет үзілімі сызықтар түрінде көрінеді, ал, графикалық объектілер тіптен көрінбейді. Егер сендер құжат көру режимінің басқа режимдеріне ауысатын болсаңдар , онда сендер әрқашанда сол жақ бұрыштағы Обычный пернесін шерту арқылы кәдімге режимге орала аласыңдар. Электаондық құжат режимі экраннан құжатты оқуға ыңғайлы болып табылады және құжат бойымен бәрәнші орыннан екінші орынға оңай ауысуға болады. Бұл режимге Электронный документ пернесін шерту немесе Вид Электронный документ командасы таңдау арқылы қосылуға болады.

Құжат құрылымын өзгерту үшін Құрылымдылық режимі қолданылады. Бұл режимде мәтін иерархиялық түрде бейнеледі, құжаттың тек қана негізгі тақырыптары және толық түрде қарастыруға болады. Сонымен қатар , құжат бөлімдерінің орналасу тәртібін өзгертуге және блоктарын айтарлықтай ара-қашықтыққа ауыстыруға болады. Бұл режимге қосылу үшін Вид Структура командасын орындаңдар.

IV. Сабақты бекіту.

Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:

1. Мәтіндік құжатты пішімдеу деп нені түсінесіңдер?

2. Мәтінді белгілеу тәсілдерін атаңдар?

3. Мәтінді пішімдеу режимін атаңдар?

4. Абзацтық шегіністердің қандай түрлерін білесіңдер?

5. Жоларалық интервал түрлерін атаңдар?

V. Үйге тапсырма беру. 9-бөлім. WORD мәтіндік процессоры. 9.1-тақырып. Негізгі түсініктер мен әрекеттер. MICROSOFT WORD-ты іске қосу. Мәтіндік құжат құру. Емлесін тексеру.

9.2-тақырып. Мәтіндік құжатты пішімдеу. Пішімдеу мәні. Пішімдеу режимдері. (Мазмұндау).

(Практикум жұмыстарын талқылау )

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:

1. Мәтіндік құжатты пішімдеу деп нені түсінесіңдер?

2. Мәтінді белгілеу тәсілдерін атаңдар?

3. Мәтінді пішімдеу режимін атаңдар?

4. Абзацтық шегіністердің қандай түрлерін білесіңдер?

5. Жоларалық интервал түрлерін атаңдар?

Мәтіндік блокты көшіру үшін, ең алдымен оны белгілеңдер, содан кейін пернесін басып тұрып, белгіленген блокты шертіңдер де, оның орнын ауыстырыңдар. Көшіру кезінде ішінде «плюс»

Белгісі бар кішкене тікбұрыш пайда болуы тиіс.

Ақпаратты көшіру және орнын ауыстыру кезінде алмасу буферін пайдалануға болады.

Правка –Копировать командасы арқылы буферге көшіргеннен кейін Правка –Вставить командасы арқылы буферден қою керек.

Мәтіндік құжатты баспаға шығару. Беттерді нөмірлеу.

Үлкен көлемді құжатпен жұмыс жасау барысында құжат беттерін нөмірлеген ыңғайлы. Ол үшін Вставка –Номера страниц командасын таңдау қажет.

Құжатты баспаға жіберместен бұрын Файл – Предварительный просмотр командасын таңдаймыз. Файл – Печать командасын таңдаймыз .

Принтер бөлімінен қажетті принтерді таңдау қажет.

Копии бөлімінде Число копии өрісінде құжаттың қанша данасы қажет екенін тағайындау қажет.

Страницы бөлімінде құжаттың қай бөлігі баспаға берілетіндігі тағайындалады.

Ұяшықтарды қосу және біріктіру, өшіру.

Ұяшықтарды біріктіру үшін қажетті ұяшықтарды белгілеп, Таблица – Обьединить ячейки командасын таңдау қажет.

Ұяшықтарды бөлу үшін қажетті ұяшықты белгілеп, Таблица – разбить ячейки командасын таңдау қажет.

Ұяшықтарды қосу үшін : Таблица – Вставить ячейки командасын таңңдау қажет.

Қатар және баған қосу үшін Таблица – Вставить командасын таңдау қажет.

IV. Сабақты бекіту.

Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:

1. Беттерді қандай жолдармен нөмірлеуге болады?

2. Құжаттарды басу үшін қандай амалдар орындау қажет?

3. Кесте деген не?

4. Кесте құру жолдарын ата?

5.Ұяшықтарды біріктіру, бөлу, қосу үшін қандай командаларды орындаймыз?

6. Кестені пішімдеудің жолдарын ата.

V. Үйге тапсырма беру.

VI. Оқушыларды бағалау.

САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________200 ж
Пән аты: Информатика

Класы: 8 «А», 8 «Б», 8 «В»

Сабақтың тақырыбы: 6-тақырып WORD-тың графикалық мүмкіндіктері. Мәтіндік

құжатқа графикалық кескіндерді кірістіру, Фигуралық мәтін кірістіру.

кескіндерді кірістіру, фигуралық мәтін кірістіру туралы білімдерін қалыптастыру:

қызығушылығын арттыру.

түсіндіру.

(Практикум жұмыстарын талқылау )

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:

1. Беттерді қандай жолдармен нөмірлеуге болады?

2. Құжаттарды басу үшін қандай амалдар орындау қажет?

3. Кесте деген не?

4. Кесте құру жолдарын ата?

5. Ұяшықтарды біріктіру, бөлу, қосу үшін қандай командаларды орындаймыз?

6. Кестені пішімдеудің жолдарын ата.

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

WORD-тың графикалық мүмкіндіктері

Құжатқа дайын сурет қорын кірістіру үшін Вставка-Рисунок-Картинки... командасын орындау қажет.

А) суреттер...( ClipArt программасы обьектілерінен );

Б) файлдар...( файл түрінде сақталған обьектілер );

В) автофигуралар;

Д) сканерленген;

Е) диаграммалар (Excel электрондық кестесі арқылы тұрғызылған диаграммалар).

1. Вставка-Рисунок-Картинки... командасын таңдағанда Microsoft ClipGallery диалогтық терезесінде Картинки қосымшасынан және Рисунок категориясын таңдаңдар.

2. Суретті таңдағаннан кейін Вставить батырмасын шерту қажет. Суретті орналасуын тағайындау үшін Динамикалық менюден Формат рисунка – Положение командасын таңдау қажет.

Вид – Панель инструментов- Рисование командасы арқылы түрлі дайын геометриялық фигуралар мен түрлі графикалық әрекеттерді орындауға болады.

Түрлі автофигуралар мен WordArt коллекциясын пайдалануға болады.

Практикалық жұмыс №1 Сызба құру.

Президенттің жеке және кеңесуші аппараты

Сызбаның тақырыбые енгіз. Рисование панелін пайдаланып, тіктөртбұрыш сыз. Көшіру командасын немесе Ctrl пайдаланып қалған төртбұрыштарды көбейт. Төртбұрыштарды сызықтар арқылы қос. Әр төртбұрышқа мәтін енгіз.

Президент

Президенттің жеке аппараты




Жоспарлау

жөніндегі

Вице-президент

Заң жөніндегі көмекшісі

Ұзақ уақыт бойы жоспарлау жөніндегі басқармасы

Жүйелік аналитик

Экономика бойынша көмекші






Практикалық жұмыс №2

WordArt және ClipArt обьектілерін таңдау арқылы кесте құр.

1. 
   Құжатқа дайын сурет қорын кірістіру үшін қандай амалдар орындаймыз?
   
2. 
   Рисование панелі арқылы қандай әрекеттер рындаймыз?
   
3. 
   Формат рисунка – Положение командасы қандай қызмет атқарады?
   

5. 
   Үйге тапсырма беру. Word –тың графикалық мүмкіндіктері. Мәтіндік құжатқа графикалық кескіндерді кірістіру, Фигуралық мәтін кірістіру. (Мазмұндау). Шығармашылық жұмыс жасау.
   
6. 
   Оқушыларды бағалау.
   

1. 
   Құжатқа дайын сурет қорын кірістіру үшін қандай амалдар орындаймыз?
   
2. 
   Рисование панелі арқылы қандай амалдар орындаймыз?
   
3. 
   Формат рисунка –Положение командасы қандай қызмет атқарады?
   

10-бөлім. Компьютердегі кестелік есептеулер

10.1-тақырып. Деректерді кестелік түрде ұсыну.

Кәсіби жұмыста мәліметтерді кесте түрінде беру қажеттілігі жиі кездеседі.

Бағандар мен жолдар қиылысы ұяшық деп аталады. Ұяшықтар деректер сақталатын орын.

1980 жылы кестелік процессорлардың пайда болуы кестелік құжаттарды компьютердің көмегімен өңдеуге мүмкіндік туғызды.

ЭК-дегі мынадай типті деректерді енгізуге болады: мәтіндік, сандық, формулалық (туынды ақпаратты есептеу үшін), датасын және уақытын көрсететін болуы мүмкін.

Мәтіндік жазбалар әріптердің, сандардың және арнайы символдардың, қандай да болса тізбегі. Егер бірінші символ тырнақша, апостроф, бос орын немесе цифрлар кезектесіп келсе, онда мәтін ретінде қабылданады.

Сандық деректер- бұл цифрдан , «+», немесе «-» белгілерінен немесе ондық үтірден басталуы мүмкін.

Дата мен уақыт символдарымен жұмыс істегенде ғасыр басынан бастап енгізілген күнге дейінгі күн сайын анықтайтын реттік нөмір түрленеді.

Электрондық кесте ұяшықтарына деректерді ғана емес, құрамдас функцияларды және формулаларды да енгізуге болады.

Электрондық кестедегі формула деп есептеу үшін қолданылатын кәдімгі математикалық өрнектерді айтады. Формула математикалық, статистикалық, қаржылық, логикалық және басқа болып бөлінеді.

Кестелік процессорды іске қосу

Кестенің жаңа жұмыс бетін құру

Алдын ала құрылған жұмыс кітабын ашу

Деректерді енгізу

Деректерді редакциялау

Енгізілген обьектілермен жұмыс істеу

Кестені пішімдеу

Құжатты сақтау

Құжатты басу

1. 
   Кесте дегеніміз не?
   
2. 
   Қандай кесте тіктөртбұрышты деп аталады?
   
3. 
   Жол, баған, ұяшық дегеніміз не?
   
4. 
   ЭК кестенің ұяшығы деп нені айтады?
   
5. 
   ЭК ұяшығына деректердің қандай типтерін енгізуге болады?
   
6. 
   Мәтіндік, сандық, дата, уақыт жазбаларына мысал келтіріңдер.
   
7. 
   Электрондық кестедегі формула деп нені айтады?
   

11.1-тақырып.Негізгі түсініктер мен амалдар. ЕХСЕІ мүмкіндіктері. Жұмыс кестесінің элементтері.Жұмыс кестесінің беті бойы бойынша орын ауыстыру. Кестенің жұмыс беттерінің ауыстырылуы. Кесте бетінің таңбасының атын өзгерту. Бағанның енін және жолдың биіктігін өзгерту.

Баяндау арқылы түсіндіру.

практикум, интерактивті тақта

(Практикум жұмыстарын талқылау)

Өткен сабақтар бойынша қайталаусұрақтары:

1) Кесте дегеніміз не?

2) Қандай кесте тіктөрбұрышты деп аталады

3) Жол, баған, ұяшық дегеніміз не?

4) ЭК кестенің ұяшығы деп нені айтады?

5) ЭК ұяшығына деректердіғ қандай типтерін енгізуге болады?

6) Мәтіндік,сандық,дата,уақыт жазбаларына мысал келтіріңдер?

7) Электрондық кестедегі формула деп нені атайды.

ІІІ.Жаңа тақырыпты түсіндіру.

11-бөлім. ЕХСЕІ КЕСТЕЛІК ПРОЦЕССОРЫ. 11.1-тақырып. НЕГІЗГІ

ТҮСІНІКТЕР МЕН АМАЛДАР. ЕХСЕІ мүмкіндіктері

Microsoft Excel программасы

1) Кесте құруға және оларға ат қойып, дискіге сақтауға;

2) Сақталған кестелерді ашуға және оларға түзету жасауға;

3) Кестеге жол,баған,немесе ұяшықтар қосуға;

4) Кестеден жол, баған немесе ұяшықтардан алып тастауға;

5) Жол, баған немесе ұяшықтарды ішіндегісін көшіруге немесе орнын ауыстыруға;

6) Ұяшықтардан ішіндегісін өсуі немесе кемуі бойынша сұрыптауға;

7) Формулалар бойынша есептеулер жүргізуге;

8) Диаграмма тұрғызуға;

9) Графикалық обьектілер кірістіруге;

10) Баспаға шығаруға мүмкіндік береді;

Excel – ді іске қосу:

Немесе Пуск іске қосу батырмасы арқылы Программалар менюінен Excel-ді таңдау қажет.

ЕхеІ-дің обьектілерімен өңделген ХІs кеңейтілуі түрінде берілген файл оның құжаты болып табылады. ЕхеІ де құрылған файл жұмыс кітабы болып табылады. Әр файыл 1ден 255 дейін жұмыс парағы деп аталатын электрондық кестеден тұрады. Әр парақ 65 536 қатардан ж\е 256 бағаннан тұрады. Қатарлар бүтін сандармен нөмірленеді,ал бағандар латын алфавитінің А,В,...,АА,ВВ әріптерімен белгіленеді. Баған мен жолдың қиылысында ұяшық-деп аталатын кестенің негізгі элементі орналасады. Курсор тұрған екпінді ұяшыққа сандар мен мәтін енгізуге болады. Ұяшықтың адресі н\е кординатасы бағанның аты мен қатардың нөмірі арқылы анықталады. Мысалы АІ,С20.

• 
  Керек парақты екпінді ету үшін сол парақтың белгішесін басу керек;
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, солға оңға жылжу үшін жүгіртпе нұсқаушыны пайдалану керек.
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, срлға оңға жылжу үшін(«PageUp» «PageDown»т.б.)ауысу пернелерін пайдалану.
  
• 
  Нақты орынға өту үшін Правка менюінен Перейти командасын таңдаймыз
  
• 
  Перехот сұхбат терезесіне Выделить пернесін нақты бір элементтерді (жазбалар формулалар т.б.) іздеу үшін қолданады.