Сабақтың тақырыбы: ет кабинетіндегі жұмыс тәртібі мен қауіпсіздік техникасының ережелері

реляциялық, иерархиялық және желілік болып бөлінеді. Біз сендермен фактографиялық және реляциялық деректер базасын ғана қарастырамыз.

базасы көптеген тіктөртбұрыштарды кестеден тұрады.

Деректер өзара әртүрлі қатынастармен байланысқан бірнеше кесте құрайық. Кестелердегі деректердің арасында қатынастың өте кең тарағаны және әсіресе жие қолданылатыны «обьект –қасиет» типті болып табылады. Мысалы: «Сыныптағы оқушылар тізімі» деректер базасы кесте түрінде көрсетілген болады.

Сыныптағы оқушылар тізімі

Кесте элементтері ұяшық, жол және баған болған бұрын қарастырылған кестелерден айырмашылығы – кестені деректер базасы немесе деректер базасының обьектісі ретінде қарастырғанда жазба және өріс түсініктері енгізіледі. Реляциялық деректер базасындағы жолдар – жазбалар деп, ал бағандар -өрістер деп аталады. Кестенің әрбір өрісінің аты болады, мысалы, тегі (Фамилиясы), аты, туған жылы; жынысы; ұлты; көзінің түсі; шашының түсі.

Реляциялық деректер базасында өрістердің негізгі төрт типі пайдаланылады: сандық символдық, даталық, логикалық.

IV. Сабақты бекіту.

1. Деректер базасы дегеніміз не?

2. Деректер базасының сипатталуы бойынша белгілерін атаңдар.

3. Фактографиялық және құжаттық деректер базаларының айырмашылығы неде?

4. Реляциялық деректер базасы деген не?

5. Кестедегі обьектілердің арасындағы қатынастардың қандай типтерін білесіңдер? Қандай матрица екілік деп аталады?

6. Жазба, жазба өрісі, дегеніміз не?

7. Реляциялық деректер базасында өрістердің қандай типтері пайдаланылады?

Оқулық: 194 беттегі тапсырма.

12-бөлім. Деректер базасы. 12.1- тақырып. Деректер базасын басқару жүйесі. Деректер базасы түсінігі. Деректер базасын жіктеу. Реляциялық деректер базасының құрылымы. Өрістер типтері. (мазмұндау).

VI. Оқушыларды бағалау.

САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________200 ж
Пән аты: Информатика

Класы: 8 «А», 8 «Б», 8 «В»

Сабақтың тақырыбы: 12.2-тақырып Деректер базаларымен орындалатын амалдар. Дерек базаларындағы операциялар. Дерек базасын компьютерде өңдеу технологиясы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Деректер базаларымен орындалатын амлдар, дерек базаларындағы операциялар, дерек базасын компьютерде өңдеу технологиясы туралы білімдерін калыптастыру;

Тәрбиелік: Жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу;

Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау жіне зейіндік қабілеттерңн дамыту пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі: практикум элементерінің көмегімен демонтрациялау баяндау арқылы түсіндіру.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: Компьютер, оқулық, практикум, тақта.
Сабақтың өту барысы:

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі.
   

2. Деректер базасының сипатталу бойынша белгілерін атаңдар.

3. Фактографиялық және құжаттық деректер базаларының айырмашылығы неде?

4. Реляциялық деректер базасы деген не?

5. Кестедегі, объектілердің арасындағы қатынастардың қандай типтерін білесіңдер?

6. Жазба, жазба өрісі, дегеніміз не?

7. Реляциялық деректер базасында өрістердің қандай типтері пайдаланылады?
III. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
12.2 Тақырып. ДЕРЕКТЕР БАЗАЛАРЫМЕН ОРЫНДАЛАТЫН АМАЛДАР. ДЕРЕК БАЗАЛАРЫНДАҒЫ ОПЕРАЦИЯЛАР.

ДБ құрылғаннан кейін жазбаларменорындауға болады. Ақпарат іздеу шарты бойынша жүзеге асырылады. Жобалау компьютердің көмегінсіз жүзеге асырылады. Жобалау бұл деректер базасын теориялық түрде құру.

Қазіргі кезде дербес компьютерлерге арналған реляциялық типті ДББЖ-нің бірнеше түрі dBase6 FoxPro6 Paradox бар. Microsoft Office дестесінің Access программасы да бар.

Деректер базасы кестесінің құрылымын жобалау

Деректерді енгізу және редакциялау

Деректерді сұрыптау

Сұрату бойынша деректерді іздеу

Сұрату бойынша есеп беруді құру және жауабын басуға шығару

Деректер базасын сақтау.


Жаңа сабаққа орындалатын тапсырмалар: Практикум: 12,4, 12.5, 12.6 тапсырмалар.

IV. Сабақты бекіту.

Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:

1. 
   ДБ –сын жобалаудың міндеттері неден тұрады?
   
2. 
   ДБ жазбаларымен қандай әрекеттер орындауға болады?
   
3. 
   Қазіргі кезде компьютерлерге арналған реляциялық типті ДББЖ қандай түрлерін білесіңдер?
   

Оқулық: 12.2-тақырып. Деректер базаларымен орындалатын амалдар. Дерек базаларындағы операциялар. Дерек базасын компьютерде өңдеу технологиясы.

дамыту пәнге деген қызығушылығын арттыру.

баяндау арқылы түсіндіру.

1. 
   ДБ –сын жобалудың міндеттері неден тұрады?
   
2. 
   ДБ жазбаларымен қандай әрекеттер орындауға болады?
   
3. 
   Қазіргі кезде компьютерлерге арналған реляциялық типті ДББЖ қандай түрлерін білесіңдер?
   

Microsoft Excel кестелік процессоры дерек базаларымен әр түрлі операциялар орындауға мүмкіндік береді:

1. 
   Дерек базаларын құруға және оларға ат қойып, дискіде сақтауға;
   
2. 
   сақталған дерек базаларын ашуға және оларды түзетуге;
   
3. 
   Дерек базаларын жазбаларды, өрістерді қосуға;
   
4. 
   дерек базасындағы жазбаларды, өрістерді өшіруге;
   
5. 
   жазбалардың, өрістердің мазмұнын көшірмелеуге және ауыстыруға;
   
6. 
   дерек базасындағы жазбаларды қарауға және іздеуге;
   
7. 
   жазбалардың мазмұнын өсу немесе кему реті бойынша сұрыптауға;
   
8. 
   берілген параметрі бойынша деректерді сұрыптауға;
   
9. 
   есеп беруде басуға, яғни принтерге шығаруға.
   

Егер бірнеше дерек базасын бір ретте орналастыратын болсақ, онда бұдан былай бұл деректер базасымен жұмыс істеу өте күрделі болады. Өйткені нақты деректер базасы үшін ұяшықтар ауқымын әрқашан көрсетіп отыруға тура келеді.

Өріс атауы 255 символдан аспауы қажет, бірақ жұмысқа ыңғайлы болу үшін өріс атауларының қысқа болғаны жөн.

Деректер жазбасын экранда көру үшін меңзерді деректер базасының кез келген ұяшығына орналстырыңдар да Данные –форма командасын орындаңдар.

Деректер базасында жазба іздеу үшін Айналдыру батырмасын немесе Назад және Далее батырмаларын қолдануға болады. Жазба табылғаннан кейін өзгерістер енгізуге болады. Егер дерек базасы өте үлкен болса критерий батырмасын қолдануға болады.

Жаңа сабаққа орындалатын тапсырмалар: Оқулық: 208, 209, 210 беттегі тапсырмалар. Практикум: 13.1, 13.2 тапсырмалар.

4. 
   Сабақты бекіту.
   

1. Microsoft Excel кестелік процессоры дерек базаларымен қандай операциялар орындауға мүмкіндік береді?

2. Данные- форма командасын қолданғанда қандай амалдар орындалады?

V. Үйге тапсырма беру. Оқулық : 205 беттегі тапсырма.

Excel кестелік процесорында дерек базасымен жұмыс істеу. 13.1-тақырып. EXCEL-дегі дерек базасы EXCEL-дің дерек базасын өңдеу мүмкіндіктері. Дерек базасында жазбалармен орындалатын жұмыс.

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:

1. Microsoft Excel кестелік процессоры дерек базаларымен қандай операциялар орындауға мүмкіндік береді?

2. Данные –форма командасын қолданғанда қандай амалдар орындалады?

Күнделікті тәжірибеде бір ден үлкен дерек базасын құру мүмкін емес. Дерек базасымен жұмыс істеу барысында жазбаларды қосу, өшіру, т.б. яғни оны түзетуге болады. Дерек базасы құрылғаннан кейін оны түрлендіруге, яғни жазбаларды кез келген ретпен орналастыруға кірісу қажет. Жазбаларды берілген ретпен орналстыру операциясын деректер базасын сұрыптау деп атайды. Дерек базасының мазмұнын беріген бір өріс немесе бірнше өріс бойынша сұрыптауға болады. Деректердің сұрыпталуы орындалатын өріс түйінді деп аталады.

Деректер базасын түйіндік өріс бойынша сұрыптау Данные-сортировка командасы арқылы орындалады.

Деректерді сұрыптау.

Есеп беруді нақтылы бір деректерімен басып шығару үшін дерек базасын електен өткізу сияқты сұрыптау қажет. Сұрыптау дерек базасындағы көптеген жазбалардың айқындалған шарттарға сай келетіндерін ғана сұрыптауға мүмкіндік береді. Данные – Фильтр –Автофильтр командасы арқылы қажетті жазбалар сұрыпталады.

Есеп беруді баспаға шығару Файл – Печать командасы арқылы орындалады.

Жаңа сабаққа орындалатын тапсырмалар:

Оқулық: 212,213,214,217 беттегі тапсырмалар.

IV. Сабақты бекіту .

Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:

1. Microsoft Excel кестелік процессоры дерек базаларымен қандай операциялар орындауға мүмкіндік береді?

2. Данные – Форма командасын қолданғанда қандай амалдар орындалады?

V. Үйге тапсырма беру. Деректер базасын өңдеу. Деректер базасын сұрыптау. Деректерді сұрыптау. Есеп беруді баспаға шығару.

VI. оқушыларды бағалау.
САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________200 ж
Пән аты: Информатика

Класы: 8 «А», 8 «Б», 8 «В»

Сабақтың тақырыбы: Шығармашылық жұмыстар орындау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың Excel кестелік процессорында дерек базасымен жұмыс істеу, Excel-дегі дерек базасы Excel-дің дерек базасын өңдеу мүмкіндіктерін дерек базасында жазбалармен орындалатын жұмыстар. Деректер базасын өңдеу. Деректер базасын сұрыптау деректерді сұрыптау,

деректерді сұрыптау тақырыптарына шығармашылық жұмыстар орындату арқылы алған білімін бақылау, тиянақтау.

Сабақтың түрі:

Практикум: 13.28, 13.29, 13.31, 13.32. 13.33 тапсырмалар.

дамыту пәнге деген қызығушылығы арттыру.