Сабақтың тақырыбы: Етістік

-ді - сөз еткен-ді - нақтылау мәнді;

-бе, -ба- сөйлегендіктен бе,

қырсығып қалдым ба - сұраулық:

-ау - басталыпты-ау - болжалдық;

-ше,ма - сенің бригадаңда ше

болмай ма - сұраулық;
-ақ - тез-ақ жетем деген - күшейткіш;

-да - орнына да келді - күшейткіш.

Шылаулар туралы толық оқу, ережелерді қайталау.

332-жаттығу: демеуліктерді тауып, оларды мағынасына қарай талдаңдар.


Сабақ №17

Тақырыбы: Шылаулардың емлесі

Мақсаты:

1. 
   Шылаулар туралы білімдерін толықтыру, шылаулардың емлесі туралы жалпы түсінік беру.
   
2. 
   Шылаулар туралы алған білімдерін тиянақты талдай білуге бейімдеу, дағдыландыру, білім деңгейлерін көрсету.
   
3. 
   Оқушыларды ұқыптылыққа, жүйелілікке, өз беттерімен жұмыс істей білуге тәрбиелеу.
   

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ.

Әдісі: ойларын жүйелі жеткізу, сұрақ-жауап арқылы талдау, қайталау, тексеру, сергіту.
Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі:

Кезекшінің мәліметін тыңдау, оқушыларды тәртіпке шақырып сабақтың мақсатымен таныстыру.

• 
  Шылау дегеніміз не? Түрлері.
  
• 
  Шылаулардың сөз таптарынан айырмашылықтары.
  
• 
  Септеулік шылауларды ата, мысал келтір.
  
• 
  Жалғаулық шылаулар, мағыналық қатынастары.
  
• 
  Демеулік шылауларды ата, мысал келтір.
  

• 
  Шылаулардың көпшілігі өздері қатысты сөзден бөлек жазылады;
  
• 
  Кейбірі дефис арқылы жазылады.
  

Мысалдар тақтаға жазылып, әрбір шылаулардың емелесі туралы айтылады.

337-жаттығу: Және, мен /бен, пен/ жалғаулықтарының қолданылу, сөздерді, сөйлемдерді байланыстыру ерекшеліктеріне бірнеше сөйлем ойлап жазып, талдаңдар.

Сыныпта оқыған әңгіме туралы қарындасыма айтып бердім.

Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар қалан.
Ү.Сызбаны толтыру арқылы сабақты бекіту:


ҮІ.Үйге: Шылаулары бар білім, өнер туралы 5 мақал-мәтелдер теріп жазу, мағыналық, қызметтік ерекшеліктеріне талдау жасау.
Бағалау.

Сабақ №18
Сабақтың тақырыбы: Диктант

Мақсаты:

1.Жазба жұмысының мазмұнын меңгерту, абзацтарды анықтау.

2.Оқушының есте сақтауын, ұқыптылығын, сауатты жазуға дағдыландыру.

3.Сауатты, көркем әрі таза жазуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі жазу сабағы

Әдісі: Мәнерлеп оқу, түсіндіру.

Көрнекілік: Диктанттар жинағы, түсініксіз сөздерді тақтаға жазу.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру:

-Сәлемдесу;

-Кезекшінің міндеті, сабаққа келмеген оқушыларды белгілеу,

-диктант дәптерлері таратылып беріледі.

Мәтін:

Өзің таңдаған бір сөзге фонетикалық талдау жаса.

Сабақ №19

Тақырыбы: Тіл мәдениеті туралы түсінік
Мақсаты:

1. тіл мәдениетіне ғылыми тұрғыдан жан-жақты түсінік беріп, ол туралы оқушы ұғымын кеңейту, сөз мәдениеті туралы түсінікті кеңейтіп, оның ерекшеліктерін ажырата білуге үйрету; тілдің қызметі туралы түсініктерге де тоқталу.

2. оқушылардың ғылыми ойлауын, танымдық және шығармашылық қабілеттерін, оқуға деген саналы түрдегі ықыласын, қоғаммен байланысын дамыту;

3. тіл білімінің мәнін, сөз әсерлілігін, тіл байлығын түсінуге, болашақта кәсіби бағдар алуға тәрбиелеу.

1. 
   Сөздік қоры молайған, тіл мәдениеті, еркін сөйлеу дағдылары қалыптасқан, оқушы қызығушылығы оянады.
   
2. 
   Тіл білімін меңгеріп, тәжірибеде дұрыс қолдануды үйренеді.Ой-өрісі жан-жақты дамиды.
   

Әдісі: түсіндіру, сөзді дұрыс қолдану, әңгімелесу, сұрақ-жауап.

-сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын даярлау, сабаққа назарларын аудару.

• 
  Адамның төбесі аспанға жете ме?
  
• 
  Сөйлегенде сөз ауыздан түсіп қала ма?
  
• 
  Бір қазанға сыймайтын қандай бастар?
  
• 
  Екі аяқ бір етікке сия ма?
  

Тұрақты тіркестердің мәнін ашыңдар:

• 
  Тілдің екі түрдегі қызметі туралы;
  
• 
  Сөйлеу тілі мен жазба тілінің айырмашылықтары.
  
• 
  Әркімнің сөз қолдану ерекшеліктері;
  
• 
  Оқушылардың қазіргі таңдағы күнделікті ауызекі сөйлеу тілдеріне тоқталу.
  

Торкөздерді толтыр:

Ерекше торкөзден Тапқыштар байқауы деген сөз шығуы тиіс.

Ж-дан басталса жыл мезгілі,

Қ-дан басталса, онда ол құс белгілі.

Ол қай сөздер?

А гер Е-ге алмасса,

Есептік сан есім, сұрауы – неше?

Бұл қай сөз?

Екі-ақ дыбыс, есеп қылсаң,

Саған да ол керек болар,

Өзен-көлге жақын тұрсаң.

Бірі айтылады да естіледі,

Екіншісі жазылады да көрінеді.

Шешуі:әріп пен дыбыс
ҮІ Берілген мақаладағы жасырын сөзді тауып, мақалды жалғастыру.

1. 
   Тіл тас жарады, тас жармаса ... (бас жарады).
   
2. 
   Бал тамған тілден ... (у тамған).
   
3. 
   Тауды, тасты жел бұзар, адамзатты ... (сөз бұзар).
   
4. 
   Жақсы сөз - ... (жарым ырыс)
   
5. 
   Қаһарлы сөз ... (қамал бұзар)
   
6. 
   Шебердің қолы ортақ, шешеннің ... (тілі ортақ).
   
7. 
   Жақсы байқап сөйлер, жаман ... (шайқап сөйлер).
   
8. 
   Бас кеспек болса да, ... (тіл кеспек жоқ).
   
9. 
   Дәлелсіз сөз ... (желмен тең).
   

Бағалау.

Мақсаты:

2.Оқушылардың ана тіліне , әдебиетіне деген қызығушылығын ояту, арттыру.Ой –өрісінің жетілуі, шығармашылық қабілетінің артуы.

3. Тек қана жақсы қасиеттерді үлгі ету арқылы еліміздің жан-жақты мәдениетті болашағын тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: лекция сабақ

Әдісі: түсіндіру, баяндау, әңгімелесу

І Ұйымдастыру кезеңі:

-Оқушыларды түгендеу;

-Оқу құралдарын тексеру;

-Оқушыларды тәртіпке шақырып, сабақтың тақырыбы мен мақсаты айтылады.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
ІІІ Жаңа сабақ: Сөздің жасалу тәсілдері, тіл мәдениетімен байланыстылығы
Сөз түрлі бөлшектерден тұрады. Ол бөлшектердің өзіне тән мағынасы, белгілі бір қызметі болады.

Мысалы: /тақтаға жазылады/ жолдастыққа-деген сөз төрт бөлшектен тұрады:

жол-дас-тық-қа

1. 
   Жол -«салған із» немесе «сапар» дегенді білдіреді.
   
2. 
   Жол+дас- «серік» деген мағынаны білдіреді;
   
3. 
   Жолдас+тық –адамдар арасындағы қатынасты білдіреді.
   
4. 
   Жолдастық+қа - қа жалғауы сөзге жаңа мағына үстеп тұрған жоқ, басқа сөзбен байланысу қызметін атқарып тұр.