Садирбекова динара калымбековна
Оқушыларға қатысты басты міндеттер
жүктеу/скачать 2.32 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқушылардың өзін-өзі басқару дағдыларын дамыту. Әртүрлі кезеңдерде тұлғаның өзін-өзі басқаруына мыналар жатады
- Табысқа жету жағдайын құру.
| Оқушыларға қатысты басты міндеттер:
- табысқа деген сенімді дамыту - қателерді қалыпты және қажетті құбылыс деп санау - өткен жетістіктерге назар аудару - оқу үдерісін сезіндіру - әр адамның жетістіктерін мойындау және көру - балаларды өз қызметін басқаруға үйрету Оқушылардың өзін-өзі басқару дағдыларын дамыту. Әртүрлі кезеңдерде тұлғаның өзін-өзі басқаруына мыналар жатады: - өзіндік қызметті ұйымдастыру, мақсатқа жету барысында өзін-өзі ұйымдастыра білу - өзінің жеке ерекшеліктерін білу, өзінің жеке ерекшеліктерін түзету бойынша шешім қабылдау және жүзеге асыру. - өз қызметін басқару бойынша барлық функцияларды жүзеге асыра білу: мақсаттар қою және жоспарлау, өз қызметін ұйымдастыру, нәтижелерді бағалау және түзету. Табысқа жету жағдайын құру. Оқушы үшін табысқа жету жағдайын жасау – өздігінен орындалған іс- әрекет нәтижесі мен үдерісті қанағаттандырудың субъективті тәжірибесі. Технологиялық көмектің бұл түрінде ауызша және вербалды емес құралдармен жасалатын қуаныш пен мақұлдаудың психологиялық жағдайында жүзеге асырылатын бірқатар операциялар қамтамасыз етіледі: - көңіл көтеретін сөздер мен жұмсақ интонациялар - сөйлеу әуені - қарым-қатынастың дұрыстығы - ашық қимыл және мейірімді мимика 156 Алынған нәтижені жан-жақты көргеніне байланысты өзінің эмоционалдық сезімін: «сенің жұмысыңда маған ерекше ұнағаны...», «әсіресе саған сәтті болды…» деген сөздермен білдіруге болады. Оқушы тұлғасының дамуын басқару мынадай элементтерді қамтиды: - тұлғаның дамуын жобалау, қажетті тәрбиелік әсерлерді жоспарлау; - тәрбиелік әсерлерді ұйымдастыру (оқу іс-әрекетінде, оқудан тыс іс- әрекетте және өздік іс-әрекетінде); - ағымдағы ақпарат жинау негізінде тәрбиелік ықпал ету барысын реттеу және түзету; - қорытынды есеп және соңғы тәрбие нәтижелерінің даму жобасына сәйкестігін бақылау және т.б. Оқушының дамуын басқару үрдісі барысында тәрбиеленушінің мінез- құлқын сырттан басқару ішкі механизмді өзін-өзі реттеу, өзін-өзі басқару және өзін-өзі тәрбиелеу болып табылады деген жалпы қабылданған пікір қалыптасқан. Сыртқы (сыртқы факторлар арқылы жүзеге асырылатын) және ішкі басқару бөлінеді. Сыртқы тәрбиелік басқаруды өзін-өзі басқарудың және өзін-өзі тәрбиелеудің ішкі жүйесіне айналдыру тетігін қарастырайық. Тұлғалық қасиеттің қалыптасуының бірінші кезеңінде сыртқы басқару жүзеге асырылады: - «педагогикалық үлгі» ретінде таңдалған тәрбиеші, басшы, ұжым; - үлгінің ұзақ әрекетін ұйымдастыру арқылы; - педагогикалық үлгінің тасымалдаушысы есебінен (ашықтық, танымалдық, беделділік және т.б. тәрбиеленушінің үлгіні қабылдауына үлкен әсер етеді). Бұл кезеңдегі ішкі басқару – үлгіні қабылдау және беру дайындығы. Бұл жерде өзін-өзі басқару элементі үлгі берудің жеңілдігін қамтамасыз ететін қызығушылық болып табылады. Тұлғалық қасиеттің дамуының екінші кезеңінде (ынтаны түрткіге айналдыру) сыртқы басқару жүзеге асырылады.: - тәрбиеші педагогикалық үлгіні таңдайды және сол арқылы түрткіні анықтайды; - болған, бірақ қандай да бір себептермен ашылмай қалған түрткіні көкейкестендіреді; - түрткіні түзету жүзеге асырылады; - Түрткісынөзін-өзі басқаруы бұрыннан бар уәждерді таңдаудағы өзін-өзі реттеуде көрінеді. Ішкі басқару өзін-өзі реттеумен бірдей болады. - Үшінші кезеңде түрткінің негізінде мінез-құлық түрін таңдау жүзеге асырылады. Сыртқы басқаруға мыналар кіреді: - оқушы үшін қолайлы мінез-құлық түрін таңдау және ұсыну; - іс-әрекетке, мінез-құлыққа уәжді өрістетуді тоқтату. Өзін-өзі реттеу оқушының мінез-құлқының түрткісі мен формаларының тең дәрежелігі арақатынасында көрінеді, олар бір-бірімен салыстырылады. Төртінші кезеңде мінез-құлықты жүзеге асыру және соңғысының әдетке көшуі жүзеге асырылады. Сыртқы басқару мыналарды құрайды: 157 - таңдалған мінез-құлықтың сәтті басталуы мен аяқталуы үшін жағдай (оны тәрбиеші, ұжым жасайды); - осы әрекетті бірнеше рет орындау шарттары; - басталған әрекетке қатысты оң эмоционалдық көңіл-күй; - әрекетті түзету. Ішкі басқару (өзін-өзі басқару) арқылы оқушы бірнеше рет орындалған әрекетті бастауға және аяқтауға тырысады. Бұл кезеңде өзін-өзі басқару бөлімдерге қатысты сыртқы болады (1-5 тұлға қасиеттерін қалыптастыру кезеңдері). Бесінші кезеңдемінез-құлықтың әдеттегі түрін жеке тұлғаның қасиетіне айналдыру жүреді. Мұнда сыртқы басқару және өзін-өзі басқару деңгейлері реттеледі. жүктеу/скачать 2.32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|