13.2 Қалалардың демографиялық құрамы
Монофункционалды – бір қызметі бар
қалалар.
Полифункционалды- көп салалы қалалар.
Транспорт орталықтары (ірі
темір жолдар,
порт қалалар)
Ғылыми қалалар.
Курортты қалалар.
Әкімшілік орталықтар.
Индустриалды орталықтар.
Транспорт және өндірістік орталықтар.
Ауыл
шаруашылыққа
қызмет
етуіне
байланысты қалалар.
Демографиялық құрамы бойынша қалалар:
Халықтың демографиялық құрамы
бойынша теңгерілуі
Халықтың теңгерілмеген
демографиялық құрамы бойынша
Әйел
немесе еркектер санының
басым болуы.
13.3 Ауылдық жерлердің типологиясы
Қарт немесе жастардың басым
болуы.
Адам саны бойынша қалалар:
Аз 50-ден - 250 мың
адамға
дейін.
Орташа 250-ден -500 мың адамға
дейін.
Көп 5000-ден -2 млн. адамға
дейін.
Ірі 2 млн.-нан -5 млн. адамға
дейін.
Аса ірі 5 млн.-нан –жоғары.
Қаланың өмір сүру салтының проблемалары:
Бұқаралық мәдениеттің таралуы.
Тұрмысы төмен отбасылардың өсуі.
Жастар мінезінің ауытқуы.
Адамдардың жалғызсырауы.
Ауылдық жерлердің типологиясы
Өндірістік сипаты
бойынша
Халық саны бойынша
13.4 Ауылдың әлеуметтанулық мәселелері
Аграрлы
Аграрлы-индустриалды
Индустриалды-аграрлы
Аса ұсақ
Ұсақ
Орташа
Ірі
Ауыл – ауыл шаруышылық еңбекпен айналысатын адамдардың аумақтық орналасуы.
Ауылдың әлеуметтанулық мәселелері
Еңбек шарты. Ауылды жерлерде техникалық еңбекпен жабдақталмаған, мамандар
мен жұмыс орындары тапшы.
Тұрмыс пен еңбектің біріктірішулігі.
Қарттар жағынан әлеуметтік бақылау мен қоғамдық
пікірді ролі жоғары, ол өз
кезегінде жеке бас өмірінді ашық және қолжетімді етіп көрсетеді.
Күнделікті өмір мен еңбек жағдайларының төмен деңгейлігі.
14 БӨЛІМ. ӘЛЕУМЕТТАНУЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРІНІҢ ӘДІСТЕРІ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ
14.1 Әлеуметтанулық зерттеулер туралы түсінік, негізгі түрлері
Әлеуметтанулық зерттеулер – зерттелетін құбылыстар туралы нақты әлеуметтік мәліметтерді
алу мақсаты болып
табылатын процедуралар жүйесі.
Әлеуметтанулық
зерттеулерге
кіретін
процедуралар
тәсілнамалық
әдістемелік
ұйымдастырушылық-
Социологиялық зерттеудің
кезеңдері
Зерттеуді
дайындау
мақсатын,
жоспарын құру, өткізетін уақыт пен
орнын таңдау.
Бастапқы мәліметтерді жинау.
Социологиялық зерттеудің негізгі
түрлері
Барлаушы-
зерттеудің
қарапайым
түріне жатады. Мұндағы қойылатын,
әрі шешілетін
мақсаттар мағынасы
жағынан шектеулі келеді.
Урбанизация -(лат.у
рба - қала, ұрбанус - қалалық) – еңбек бөлінісінің қоғамдық және аумақтық тұрғыдан тарихи қалыптасуынан пайда
болып, әлемнің әртүрлі елдері мен өңірлерінің өзіндік ерекшеліктеріне сәйкес дамитын әлеуметтік-экономикалық, демографиялық,
географиялық секілді көп жақты қырлары бар күрделі құбылыс. Көне латын тіліндегі мағынасы "қалалық" деген ұғымды білдіреді. Яғни,
ең
қысқаша айтар болсақ, урбанизация, бұл – қала тіршілігі мен тұрмысы және мәдениетінің үстемдікке ие болуы.
Достарыңызбен бөлісу: 
