Сақтандыру қорларын ұймдастыру және олардың мүделерін қорғау
-2002 жылдары сақтандыруды дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламада
жүктеу/скачать 66.41 Kb.
|
| 2000-2002 жылдары сақтандыруды дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламада:
Əлеуметтік сақтандыруды түрі ретінде сақтандыру тұрғысында қорғауды ұсынудың принциптерін нақтылау; Сақтандыру рыногының қазіргі заманғы инфрақұрылымын қалыптастыру жəне оның қатысушыларының қызметін ұйымдастыру; Сақтандыру саласында кадрлар даярлау қайта даярлау, жəне біліктілігін ұйымдастыру жəне т.б. Сонымен қатар, мынадай нəтижелердің, яғни сиымды жəне бəсекеге қабілетті ұлттық сақтандыру рыногын құру, сақтандыру ұйымдарының қаржылық орнықтылығы мен оларға деген сақтанушылардың сенімділігін, олардың сақтандыру рыногында ұсынатын қызметінің сапасын арттыру, түрлі қолайсыз жəне кездейсоқ жағдайлардың сақтандыру тұрғысына қорғауды қолдануы аясын кеңейту, еліміздің ішкі резервтері есебінен ұзақ мерзімді негізде елеулі қаражаттардың ағылып келуі сақтандырудағы рыногтық жаңартулардағы жедел дамыту үшін сақтандыру мүмкіндіктері есебінен айтарлықтай жағдай жасау мəселелері қарастырылды. «Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына 2003 жылғы 16 мамырдағы заңында: «Сақтандыру ісі жəне сақтандыру қызметі туралы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді жəне Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінен, осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады. Осы Заңмен тікелей реттелген қатынастарды коспағанда, сақтандырудан туындайтын жəне өзге де заң актілерінің қолданылатын аясына жататын қатынастар осы актілермен реттеледі. «Міндетті əлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 25 сəуірдегі №405-11 Заңы, 2004 жылғы 13 желтоқсандағы №11-III жəне 20 желтоқсандағы №13-111 ҚР заңдарына сəйкес өзгерістер мен толықтырулар енгізілген, халықты əлеуметтік қорғау жүйесімен қамтылатын азаматтарды əлеуметтік қорғаудың мемлекет жүзеге асыратын нысандарының бірі ретінде Қазақстан Республикасындағы міндетті əлеуметтік сақтандырудың құқықтық, экономикалық жəне ұйымдастыру негіздерін белгілеуге атсалысатын осы Заңның кұрылымдық бөлімшелері мазмұндалған. 2006 жылғы 10 қаңтардағы №116-ІП жəне 31 қаңтардағы №125-111 ҚР Заңдарына сəйкес өзгерістер мен толықтырулар енгізілген «Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы «Қазақстан Республикасының Заңы, бүгінде, өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндірумен шұғылданатын ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілерді міндетті сақтандырудың құқықтық, қаржылық жəне ұйымдастыру негіздерін белгілеуге, сондай-ақ өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру саласында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттеуге атсалысуда. 1 Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығының қалыптасуы мен дамуы 1.1 Қазақстан Республикасындағы сақтандырудың жалпы сипаттамасы және даму тенденциялары. Соңғы жылдардағы республика экономикасының тұрақты өсуі және мемлекет тарапынан ұлттық сақтандыру саласын реформалау бойынша қабылданған шаралар бұл саланың жедел дамуына ықпал етті. 2000 жылы Қазақстан Республикасының «Сақтандыру қызметі туралы» Заңының қабылдануы сақтандыру қадағалауының деңгейін осы саладағы тиісті халықаралық стандарттарға дейін көтеруге мүмкіндік берді. Ұлттық сақтандыру нарығының заманауи инфрақұрылымы белсенді түрде қалыптасуда, актуарлық есептеулер жүйесі енгізілуде, Қазақстандық актуарлық орталық құрылды [24] Қазіргі кезеңде қазақстандық сақтандыру нарығын халықаралық сақтандыру нарығына интеграциялау бойынша мүмкін шаралар қабылданды. сақтандыру және қайта сақтандыру нарықтары. Ұлттық банк 2000 жылы Сақтандыру қадағалаушылары қауымдастығының құрамына енді. Қазақстан Президентінің 2005 жылғы 27 қарашадағы № 491 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы 2005-2010 жылдарға арналған Мемлекеттік сақтандыру бағдарламасын іске асыру барысында сақтандырудың, оның ішінде әлеуметтік саладағы қордаланған көптеген проблемалары шешілді. . Әлемдік сақтандыру нарығының рейтингтік шкаласында сақтандыру нарығының орнын өзгерту мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі «Сақтандыру нарығын дамытудың 2005-2008 жылдарға арналған бағдарламасы» басымдығында көрсетілген бірқатар шараларды қабылдады. . Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры, Мемлекеттік аннуитеттік компания құрылды, «Жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы» Заң [24] күшіне енді 10 жыл [25]. Осы бағдарламаға сәйкес, сақтандыру жүйесі республика экономикасының тұрақты дамуының тетіктерінің бірі ретінде пайдаланылатын болады. Жақын арада Қазақстан Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруді жоспарлап отыр. ДСҰ-ға кіру Қазақстан үшін кезек күттірмейтін қажеттілік болып табылады. Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі қолайлы жағдай жасау мақсатын көздейді. сыртқы сауданы жүзеге асыру және осы ұйымда қабылданған ережелерге, нормаларға және тетіктерге сәйкес тауарлар мен қызметтерді өндірудің ішкі шарттарын түбегейлі қайта құрылымдау арқылы тұрақты экономикалық өсу жағдайлары. Осыған байланысты бұл салада да сақтандыруды шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтың мүдделерін түрлі тәуекелдерден қорғаудың тиімді тетігі және ұзақ мерзімді ішкі инвестициялардың көзі ретінде белсенді пайдалана отырып, заманауи ұлттық сақтандыру саласы қалыптасады. Сақтандыру секторын дамытуда сақтандыруды шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтың мүдделерін әртүрлі тәуекелдерден қорғаудың тиімді тетігі және ұзақ мерзімді ішкі инвестициялардың көзі ретінде белсенді түрде қолданатын заманауи ұлттық сақтандыру индустриясы қалыптасады. Сақтандыру жүйесінің әлеуеті республика экономикасының тұрақты дамуының тетіктерінің бірі ретінде пайдаланылатын болады. Сақтандырудың міндетті түрлері, оның ішінде міндетті әлеуметтік және медициналық сақтандыру және басқалары енгізіліп, олардың тиімді қолданылуы қамтамасыз етіледі. Сақтандыру нарығының инфрақұрылымын дамыту және оның кәсіби қатысушыларының (сақтандыру брокерлері, актуарийлер және уәкілетті аудиторлар) қызметін жандандыру бойынша жұмыс жалғасатын болады. Тиісті даму бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылардың әртүрлі санаттарының қызметіндегі тәуекелдерді сақтандыруды алады. Қаржылық және азаматтық стандарттарға сәйкес жүзеге асырылатын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын тарату кезінде кредиторлардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау басым бағыттардың бірі болып қала береді. Қазіргі уақытта сақтандыру қызметін реттеу және қадағалау, жалпы алғанда, қадағалау субъектілерінің белгіленген нормативтерді, оның ішінде пруденциалдық деп аталатын пруденциалдық нормативтерді сақтауын тексеру негізінде жүзеге асырылады. Бұл тәсіл бар проблемаларды іздеуден және оларды шешуге (жоюға) кейінгі әрекеттерден тұрады. Бұл тәсілдің қажеттілігіне қарамастан, көптеген елдердің тәжірибесін ескере отырып, оның негізгі кемшіліктерінің бірі сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен қандай да бір мәселе туындаған жағдайда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен сақтандыруды жүзеге асыруға қазірдің өзінде кеш болып қалу ықтималдығының жоғары деңгейі болып табылады. оны сәтті шешуге күш салу [26]. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметін қадағалау және реттеу жүйесін жетілдіру мақсатында компаниялар үшін ықтимал тәуекелдерді олардың туындауының бастапқы кезеңінде анықтай алатын жаңа әдістер мен реттеу тетіктерін әзірлеу қажет. Қадағалаудың тиімділігі мәселесін шешудің бірі тәуекелге негізделген қадағалау (Risk-Based Supervision) концепциясын пайдалану болып табылады, ол сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметі саласындағы тәуекелді төмендетуге арналған. оның жоғары концентрациясы, тіпті мәселенің нақты туындауына дейін (соның ішінде пруденциалдық нормативтерді бұзу). Тәуекелге негізделген қадағалауды әрбір сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы өз қызметі барысында тап болатын негізгі тәуекелдерді анықтауға және жіктеуге, тәуекелдерді бағалау құралдарын таңдауға және сақтандыру бағдарламаларын әзірлеуге бағытталған құрылымдық процесс немесе дәйекті реттеу рәсімдерінің жиынтығы ретінде сипаттауға болады. алдын алу шаралары, осы қауіптерді азайту немесе болдырмау. Қарастырылып отырған тұжырымдаманы қолданатын елдерде (атап айтқанда, АҚШ-та) жүргізілген зерттеулердің нәтижелеріне сәйкес, жиынтықта қабылданған коэффициенттер мен коэффициенттердің (12-ден 15-ке дейінгі аралықтағы) аз санының көмегімен ол сақтандыру ұйымдарының төлем қабілетсіздігі жағдайларының 75%-ға дейінін олар дәрменсіз болғанға дейін кемінде екі жыл бойы болжау және банкроттыққа бір жыл қалғанда олардың төлем қабілетсіздігінің кемінде 95%-ын болжауға болады. Сақтандыру қызметін реттеу мен қадағалауды жетілдіру бойынша негізгі міндеттерді іске асыру шеңберінде сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын қызметке тікелей әсер ететін қолданыстағы заңнамалық базаға және заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерге сараптама жүргізу қажет. , одан кейін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамалық актілеріне және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу көзделген. Атап айтқанда, осы бағытта мынадай міндеттерді қарастыру жоспарлануда: - республиканы Дүниежүзілік сауда ұйымына біріктіру қажеттілігін ескере отырып, оның ішінде шектеулерді кезең-кезеңімен қысқарту жолымен ұлттық сақтандыруды реттеу режимінің халықаралық қағидаттармен және стандарттармен жақындасуын қамтамасыз ету. шетелдік болуы туралы; - сақтандыру ұйымдары мен сақтандыру брокерлерінің қайта сақтандыру қызметіне, оның ішінде Қазақстан Республикасының резидент емес сақтандыру брокерлеріне кредиттік рейтингтердің (Кредиттік рейтинг) міндетті болуына талаптарды белгілеу жолымен қадағалауды күшейту; - сақтандыру нарығына қатысушылардың (төтенше комиссарлар, реттеушілер, андеррайтерлер, маркшейдерлер, аддистерлер және т.б.) қызметінің құқықтық негіздерін нақтылау, сақтандыру брокерлері мен сақтандыру агенттерінің қызметін саралау және нақтылау; - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қаржылық тұрақтылығы мен төлем қабілеттілігіне қойылатын талаптарды одан әрі дамыту; - актуарийлердің, ішкі және сыртқы аудиторлардың қызметін пайдалану бойынша нұсқаулықтарды, сондай-ақ олардың делдалдармен және сақтандыру агенттерімен қарым-қатынасын реттейтін сақтандыру ұйымының ішкі ережелеріне қойылатын талаптарды әзірлеу; - жүргізіліп жатқан операцияларды нақты реттеудің болуын қоса алғанда, корпоративтік басқару және тәуекелдерді басқару жүйелеріне қойылатын талаптарды әзірлеу; - сақтандыру операцияларын есепке алу жүйесін жетілдіру және қаржылық есеп берудің ашықтығын арттыру; - сақтандыру тарифтерін есептеу тәртібіне талаптарды белгілеу; - сақтандыру нарығына кәсіби қатысушыларды құру, лицензиялау, басқа қаржы ұйымдарына қойылатын талаптармен келісу арқылы айқындалатын талаптарды біріздендіру және стандарттау; - тәуекелдерді бағалау жүйесі негізінде тәуекелдерді ертерек ескерту сынақтарын жүргізу; - мәліметтерді жинау және өңдеу жүйесін автоматтандыру. Қазақстанның сақтандыру қызметтерінің сақтандыру нарығының дамуына экономикалық дамудың жаһандық үрдістерінен басқа, біртұтас Еуразиялық экономикалық одақтың құрамына кіретін елдердің ұлттық нарықтарының жұмыс істеуінің жеке параметрлерімен тікелей байланысты аймақтық факторлар айтарлықтай әсер ететін болады. кеңістігі және әлеуметтік-бағдарланған дамыған нарықтық экономиканы құру үшін өндірістік-шаруашылық қондырғыларды түрлендірудің жалпы тенденциялары. Сыртқы экономикалық ортадағы оң теріс тенденциялардың шамамен балансы болжанады, бұл Қазақстанның сақтандыру қызметтері нарығын дамыту үшін салыстырмалы түрде тұрақты экономикалық жағдайларды қамтамасыз етеді. Тұтастай алғанда, ұзақ мерзімді болжам тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамудың жалпы контекстінде сақтандыру қызметінің тұрақты кеңеюін және қазақстандық сақтандыру және қайта сақтандыру компанияларының бәсекеге қабілеттілігін кезең-кезеңмен арттыруды, Қазақстанда 2030 жылға дейін жоғары индустриалды сектор құруды қамтамасыз етуді болжайды. өмірді, денсаулықты және өмірді сенімді қорғауға кепілдік беретін жоғары сапалы сақтандыру қызметтері мен өнімдерінің кең спектрін ұсынатын сақтандыру қызметі саласы ұлттық экономиканың басым салаларының бірі болып табылатын әлеуметтік нарықтық экономика принциптеріне негізделген экономика мүліктік мүдделер, сондай-ақ ұлттық экономиканың басқа секторлары мен салаларындағы ұзақ мерзімді инвестициялардың жетекші көзі ретінде әрекет етеді[27]. Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығы қарқынды дамуда. Бұған бірқатар жағдайлар ықпал етеді: - экономикалық өсу; - жалақыны көтеру; - сақтандыру түрлерін кеңейту; - ірі инвесторлардың пайда болуы; - мемлекеттің, кәсіпорын басшыларының және халықтың сақтандыруға деген көзқарасының өзгеруі. Қазақстанның сақтандыру нарығы әлі қалыптасу сатысында тұрғанына қарамастан, сарапшылардың пікірінше, бұл саланың инвестициялық әлеуетін айтарлықтай жоғары деп бағалауға болады: алдағы бес жылда оның өсу қарқыны 25%-дан астам болуы керек. Мұндай болжамдарды ағымдағы динамика жанама түрде қолдайды. Сарапшылардың пайымдауынша, қазір отандық сақтандыру нарығы алты жыл бұрынғы банк қызметі сияқты қарқынды өсуде, бұл әлеуетті инвесторлардың қызығушылығын арттырды. Соған қарамастан сақтандыру компанияларындағы қолма-қол ақшаның көлемі айтарлықтай өсті. Мәселен, 2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша сақтандыру сыйлықақыларының көлемі 120,2 млрд теңгені құрады, бұл 2007 жылмен салыстырғанда 79,1%-ға артық. Оның ішінде міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақыларының көлемі 36,9%-ға өсіп, 17,8 млрд теңгені, ерікті жеке сақтандыру бойынша – 12,9 млрд теңгені (өсім 65,4%), ерікті мүліктік сақтандыру бойынша – 89,5 млрд теңгені (өсім 93,3) құрады. %). Қазақстан кіретін өтпелі экономика халыққа әлеуметтік көмек көрсетуге мемлекеттің тікелей қатысуының қысқаруымен және кәсіпорындар мен ұйымдардың, сондай-ақ әртүрлі себептермен мүлікті жоғалтқаны үшін өтемақы төлеумен сипатталады. халық. Қаржы нарығының дамуы жағдайында ақша-несие саясатын жүргізудің мақсаты қаржы нарығының тұрақтылығын сақтауға, сақтандыру нарығын, бағалы қағаздар нарығын одан әрі дамытуға және банк жүйесін нығайтуға ықпал ету, ақша-несие саясатын одан әрі өсіру үшін жағдай жасау болып табылады. банктердің экономиканың нақты секторын несиелендіруі, сондай-ақ жинақтаушы зейнетақы жүйесін жетілдіру. Ұлттық сақтандыру жүйесінің ағымдағы жағдайын талдай отырып, Қазақстанда зияткерлік меншікті қорғаумен байланысты тәуекелдерді сақтандыруды дамыту үшін әлі де іргелі негіз жоқ, бірақ қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды қалыптастыру бағытын ескере отырып айтуға болады. сақтандырудың дәлелденген ұйымдық-құқықтық базасы бар жүйе (Экспорттық сақтандыру корпорациясы, несиелер мен инвестициялар), зияткерлік меншік объектілерін құру және пайдаланумен байланысты тәуекелдерден сақтандыруды дамытудың алғы шарттары қазірдің өзінде құрылды. Қазіргі уақытта нарықты сақтандыру компаниялары – сақтандырушылар ұсынады, олар екі бағытта жұмыс істейді: жалпы сақтандыру (оны өмірден тыс деп те атайды) және өмірді сақтандыру (өмір).Айта кетейік, дәл осы сақтандыру компаниясы, Қазақстан заңнамасы осы екі сегментте бір уақытта әрекет ете алмайды. Бұл талапта, жалпы алғанда, сақтандыру қызметін реттейтін уәкілетті орган халықаралық сақтандыру қадағалаушылары қауымдастығының қағидаттары мен стандарттарын ұстанады. Қазақстанда өмірді сақтандырумен тек 5 сақтандырушы айналысады. Олардың қатарында «БТА Life» (осы сегментте көшбасшы), «Мемлекеттік аннуитеттік компания», «Halyk life» және жақында құрылған «Kazkommerts life» бар. Нарық қатысушыларының қалған бөлігі жалпы сақтандырумен айналысады, оның ішінде міндетті және ерікті [28]. Нақты сақтандырушылардан басқа нарық қатысушыларына 11 сақтандыру брокерлері кіреді, олардың негізгі қызметі сақтандыру және қайта сақтандыру компаниялары арасында делдалдық қызметті жүзеге асыру болып табылады. Сондай-ақ 33 актуарий – сақтандыру тәуекелдерін есептеу мамандары нарық қатысушылары болып табылады. Сонымен қатар, банк секторы сияқты сақтандыру индустриясында бүгінде 31 сақтандыру компаниясы бар Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры жұмыс істейді. Қазақстан Республикасында міндетті сақтандырудың 10 түрі қабылданған. Олардың негізгілері көлік иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру, өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру (өсімдік құрғақшылықтан және басқа да табиғи-климаттық тәуекелдерден сақтандырылған), тасымалдаушының жолаушылар алдындағы жауапкершілігін сақтандыру, міндетті экологиялық сақтандыру, меншік иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру. қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру тәуекелімен, жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандырумен және басқалармен байланысты объектілердің. Мемлекет нарықтық экономика жағдайында өзінің әлеуметтік міндеттемелерінің бір бөлігі жеке институттардың мойнына жүктелуі керек деп санайды. Алайда, бұл саясатты соқыр ұстану Украинадағыдай абсурдтық шегіне жетуі мүмкін: 2006 жылға дейін міндетті сақтандырудың 42 түрі болған. Украиналық сарапшылардың пікірінше, эго салалық лоббиден туындаған. Нәтижесінде, тіпті міндетті сақтандыру сыныптарының санын қысқарту туралы заң жобасы да қолға алынды. Егер Қазақстан туралы айтатын болсақ, онда соңғы уақытта сақтандыру сыйлықақыларының жиынтық портфеліндегі міндетті сақтандыру түрлері үлесінің төмендеуінің байқалатын үрдісі байқалады. Егер 2007 жылдың басында ол 20 пайызға дерлік болса, қазір 14 пайызға дейін төмендеді. Сонымен қатар абсолютті мәнде бұл сегменттегі сыйлықақы мөлшері екі есеге – 4-тен 8 миллиард теңгеге дейін өсті. Яғни, міндетті түрлер бойынша алымдар өсуде, тек олардың сыйлықақылардың жалпы құрылымындағы үлесі ғана өзгеруде. Қазір ел парламентінде сақтандырудың міндетті түрлері бойынша заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасы қаралып жатыр. Жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру, өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы заңдарды қайта қарау қажет. Дегенмен, сақтандыру компаниялары үшін ең өзекті мәселе – көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандырудағы тарифтердің көтерілуі. Бұл түрдегі шығын коэффициенті өсіп келеді, бұл сақтандырушылар үшін оны тартымсыз етеді. Коммерциялық ұйым ретінде сақтандыру компаниясы өз қызметінен белгілі бір пайда алуды күтеді. Алайда, есептер мен ел жолдарындағы қалыптасқан жағдайға сүйенсек, сақтандырушылар табыс алып қана қоймай, сақтандыру резервтерін қалыптастыра алмай отыр. Тарифтер заңмен бекітілгендіктен, сақтандырушылар да көлік иелері болып табылатын және көлікті сақтандыру бағасын көтеруге мүдделі емес парламентарийлердің шешімін тағатсыздана күтуде. Ерікті сақтандырудың нарық сыйымдылығының өсу қарқыны міндетті түрлер динамикасынан айтарлықтай асып түседі. Мәселен, 2007 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша міндетті сақтандыру бойынша сыйлықақылар көлемі өткен жылдың сәйкес көрсеткішінен 28%-ға асса, ерікті жеке сақтандыруда өсім 46%-ды, ал ерікті мүліктік сақтандыруда 102,8%-ды құрады. Мүлік кластары абсолютті түрде де үстемдік етеді. Жеке сақтандыру портфелі 7,5 миллион теңгені құраса, мүлікті сақтандыру портфелі 57 миллион теңгені құрайды. Ерікті жеке сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақыларының басым бөлігі жазатайым оқиғалардан сақтандыруға келеді – 3 млрд теңге (44%). Аурудан сақтандыру 1 млрд теңгені (26%) құрайды. Ақырында, ерікті жеке сақтандыру портфелінде өмірді сақтандыру және аннуитеттік сақтандыру сәйкесінше 21% және 8,7% құрайды. Ерікті сақтандыру бойынша мүліктік портфельге келетін болсақ, бірінші орында басқа да қаржылық шығындардан сақтандыру – 37% немесе 21 млрд теңге. GPO сақтандыруы 30%, яғни 17 млрд теңгені құрайды. Мүлікті және автокөлікті сақтандыру 20% (11 млрд. теңге) және 5% (3 млрд. теңге) құрайды. жүктеу/скачать 66.41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|