Семинар Деректану
«Тарих пен ауыз əдебиеті бір-біріне жəрдемші
жүктеу/скачать 0.58 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Əдебиет тарих емес, тарихи күрес, оқиғалардың айнасы, сəулесі ғана. Сондықтан тарихи мəліметтерді алып, сонымен түп-тура шығуын одан талап етуге болмайды. Кейде
| «Тарих пен ауыз əдебиеті бір-біріне жəрдемші,
бірін-бірі толықтырушы. Халықтың ауыз əдебиетін дұрыс, терең ұғыну үшін оның тарихы қандай қажет болса, тарихын дұрыс, жете, толық білу үшін ауыз əдебиеті де сондай қажет» деп жазды. Бірақ, ғалымның айтуынша, тарих пен фольклор бірдей емес. Тарихшы болса оқиғаны нақты, ешбір қоспасыз жазады. Ал, ақын əрбір тарихи оқиғаны өз тұрғысынан алып əрлеп, əсерлеп жырға қосады. Қазақ халқының тарихы көбінесе ел жадында сақталып келеді. Ол аңыз, əңгіме, хикая, жыр түрінде тарады. Сондықтан бізде жаз- балардан гөрі, ауызша айтылып жүрген аңыз-жырлар мол. Қазақ тарихының бірқатар мəселелері сол аңыз, жырлардан шығады. Өз тарихын тума төл деректерінің негізінде зерттеу мүмкіндігіне енді ғана ие болған қазақ тарихшылары үшін тарихымыздың де- рек көздері ретінде фольклордың маңызы ерекше. Мысалы, ҚР ҰҒА мүше-корреспонденті Р. Бердібаев: « Тарихтың хатқа түспеген кезеңдеріне келгенде, кейде фольклор мұрасы бірден-бір құжатты тіректің орнына жүретіні оның мəнін еселеп арттырады» деп, фольклор деректерінің маңызын жоғары бағалайды. Дегенмен, ауыз əдебиетінің мəліметтері де, басқа да деректер сияқты өздерін деректанулық талдаудан өткізуді, яғни ондағы ақпараттардың шынайылық деңгейін анықтауды қажет етеді. Ол туралы, əдебиеттанушы ғалым Т. Сыдықов: «Əдебиет тарих емес, тарихи күрес, оқиғалардың айнасы, сəулесі ғана. Сондықтан тарихи мəліметтерді алып, сонымен түп-тура шығуын одан талап етуге болмайды. Кейде дəл келсе, кейде тарихшы шындықтан аулақтап кетуі мүмкін. Олай болуы занды. Өйткені оқиғаны өзінше түсініп, өзінші баяндауыауыз əдебиетінің өкілдеріне жалпы тəн нəрсе» - десе, Мəлік Ғабдуллин кезінде: жүктеу/скачать 0.58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|