Ш. Т. Сауданбекова аударма теориясы
То лық жə не қыс қа ау дар ма тү рі
жүктеу/скачать 0.9 Mb. Pdf көрінісі
|
| То лық жə не қыс қа ау дар ма тү рі
Ау дар ма – бұл ха бар ла ма ның бас тап қы тіл ден ау дар ма тiлiне өр нек те луi. Ау дар ма ке зін де ау дар ма шы, ең ал ды мен, ау дар- ма тə сі лін анық тайды, яғ ни ау дар ма лық мəтiн үшiн ақ па рат тық реттiлiктiң ша ра сын анық тайды. Ком му ни ка тив ті тап сыр ма ға сай то лық не ме се қыс қа ау дар ма тү рі таң да ла ды. Қыс қа ау дар ма тү рі- не мə тін дер дің бар лық үл гі ле рі: рес ми іс қа ғаз дан бас тап ро ман- дар ға дейін жа та ды. Ау дар ма ның қыс қа тү рі нің қол да ны сы ның нə ти же сі бо лып, те зис тер, конс пек ті лер, ре фе рат тар, ан но та- циялар, дайд жес тер, т.б. са на ла ды. Осын дай мə тін дер дің кө лем- де рі, олар дың лек си ка-се ман ти ка лық, син так сис тік жə не сти лис- ти ка лық бей не ле рі ау дар ма шы ның мақ сат қа же ту үшін қан дай əдіс таң да ға ны на бай ла ныс ты бо ла ды. Шы нын да, қыс қар тыл ған ау дар ма ау дар ма ның екі фун да мен тальды тү рі нен жа са ла ды: таң- да ма лы жə не функ цои нал ды. То лық ау дар ма тү рі. Ауда ры ла тын тіл де гі түп нұс қа ның ақ па рат тық реттiлiгiнiң бар лық ком по не нт- терiнің мұ қият көшiрме сі нің орын да лу ына ба ғыт тал ған. Ең кең та рал ған əдіс те рі: сөз бе-сөз ау дар ма, се ман ти ка лық ау дар ма, ау- дар ма да ғы праг ма ти ка лық əсер. Жал пы, кез кел ген мə тін ді оқи оты рып, адам қан дай да бір мағ лұ мат ала ды. Яғ ни, мə тін ком му ни ка тив ті қыз мет ат қа ра ды деп айтуға бо ла ды. Ав тор да ау дар ма шы да мə тін ді жа за оты рып, оның өз ге лер ге тү сі нік ті лі гін, ма ңыз ды лы ғын ес ке ру ке рек. Мұ- ны праг ма ти ка лық əсер деп атай ды. Мы са лы, егер азық-тү лік ба- ға сы қым бат та ды деп айт ыл са, ха лық қа бұл ма ңыз ды бол ған дық- тан, ха лық ма қа ла ны оқи ды. Со ны мен қа тар ав тор дың ма қа ла ны жа зу да ғы мақ са тын, ау дар ма шы өз ге тіл ге ау дар ған да жет кі зе бі луі ма ңыз ды. Яғ ни, ау дар ма шы сөз дер ді дұ рыс ау дар ға ны мен, ав тор дың айт қы сы ке ле тін ойын жет кі зе ал ма са, бұл ау дар ма ны дұ рыс жа са лын ған жұ мыс деп айтуға бол майды. Праг ма ти ка лық əсер дің не гіз гі ба ғыт та ры: Ау дар ма ның тү сі нік ті лі гі, яғ ни көп ші лік ке тү сі нік ті етіп ауда ру. Праг ма ти ка лық бейім де лу. Əр тіл дің өзін де ға на қол да ны- лып, өз ге тіл ге ауда рыл майт ын сөз дер бо ла ды. Кө бі не се көр кем əде биет са ла сын да жиі кез де се ді. Он дай сөз дер ді қол дан бай, өзі- міз ге тү сі нік ті сөз дер ді қол да ну. жүктеу/скачать 0.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|