Балалардың девиантты жүріс-тұрысының

51 
Ә. 
Білім беру мекемелерінің балалар мен жасөспірімдердің 
девиантты мінез-құлықтары, іс-қимылдарының алдын алуын 
және оны жеңу жолдарының тәрбиелік рөлін арттыру. 
Мектептерде арнайы дайындалған педагогтар қызмет атқара-
ды. Бұл мамандарға балалар мен жасөспірімдер оқу және тәрбие 
барысында сенім артады. Оқытушылардың қызметіндегі басты 
бағыт тәрбиеге беріледі. Педагогтардың педагогикалық қызмет-
теріндегі жіберген қателіктері мен кемшіліктері, олардың тәрбие-
ленушілеріне қымбатқа түседі. 
Білім беру мекемелеріндегі тәрбиені арттыру жолы ретінде 
мыналар анықталады: 
– оқытушылар дайындығының құрамдық сапасын және 
олардың жоғары педагогикалық мәдениетін қалыптастыру; 
– білім мекемелерінде педагогикалық қызметке мейлінше 
жағымды жағдай тудыру; 
– оқытушылар құрамының өзбетінше білімін жетілдіруге 
түрткі болу, педагогикалық шеберліктері мен мәдениетін жетіл-
діру; 
– білім мекемелерінде әлеуметтік қызмет ұйымдастыру, 
девиантты іс-қимылды балалармен және жасөспірімдермен жеке 
жұмыс жүргізу, мұғалімдер мен ата-аналарға көмектесу; 
– білім беру мекемелеріндегі сабақтан тыс тәрбие жұмысы-
ның жүйесін дамыту; 
– ата-аналарды тәрбие жұмысына қамту, олардың педаго-
гикалық дайындығын жетілдіру. 
Б. 
Отбасы мен мектептің өзара мақсатты әрекеттесуі отбасы-
ның, мектеп пен тұрғылықты жердегі әкімшілік органдардың ба-
лалар мен жасөспірімдердің девиантты мінез-құлық іс-қимылда-
рының алдын алу және оны жеңу жолдарын қарастыру. 
Мектеп пен отбасының бірлескен әрекеттері балалар мен 
жасөспірімдердің тәрбиесінде оң нәтиже береді. Сол мақсатта 
мынадай тәжірибелерді басшылыққа алуға болады: 
– мектепте ата-аналарға арналған әдістемелік семинар ұйы-
мдастыру ( ата-аналарға дәрістер мен семинарлар); 
– бала бақшадағы, мектептегі ата-аналар комитетінің рөлін 
арттыру, ата-аналар мен мұғалімдердің байланысын күшейту; 
– білім беру мекемелерінде балаларға қамқорлық көрсету 
ұйымдарын құру және оларға ата-аналарды белсенді араластыру; 

52 
– мұғалімдер балалардың үйіне барып, олардың тұрмыс 
жағдайларымен танысуы тиіс; 
– мұғалім, әлеуметтік педагог тарапынан ата-аналардың 
тәрбие жұмысына көмек көрсетіп, қолдау. 
Балалардың қарым-қатынас ортасын анықтап, өзара әрекет-
тесуін басқару және оны дамыту, тәрбиелеу. Баланың дамуы мен 
тәрбиесіне онымен тікелей қарым-қатынастағы адамдардың әре-
кеттесуінің маңызы зор. Олардың беделі, күші, балаларды ұйы-
туы, ерік-жігерін билеуіне қарай оларды қандай бағытта дамыту-
ға ықпал жасауға болатынын анықтайды. Осыған орай тәрбиеші 
тәрбиеленушінің қарым-қатынас ортасын анықтап, олардың ай-
наласындағы адамдармен әрекеттесу үдерістерін педагогикалық 
тұрғыдан басқарады. 
В. 
Мектептен тыс тәрбие жүйесіне консультация беру, отба-
сына және балаларға девиантты мінез-құлықтарын, іс-қимылда-
рын жеңуге көмектесу. 
Қазіргі кезеңде мемлекет тарапынан және мемлекеттен тыс 
отбасымен жұмыс істейтін орталықтар құрылған. Онда білікті 
мамандар қызмет етеді, девиантты балалардың мінез-құлқына, 
іс-қимылдарына диагностика жасап, олармен отбасында қалай 
жұмыс жүргізу керектігіне кеңес береді. 
Г. 
Девиантты мінез-құлықтағы балалар мен жасөспірімдерді 
қайта тәрбиелеу және түзету мекемелерінің қызметін жақсарту.
Арнайы тәрбиелеу (қайта тәрбиелеу) орталықтары мектеп-
терге комиссия жібереді немесе балалардың өздері орталыққа ке-
леді және мектептің ұсынысына байланысты кәмелетке толмаған 
балалар бөлімінің қызметкерлері отбасына барып кеңес береді 
және балаларды зерттеу үшін өз орталықтарына шақырады. 
Ғ. 
Балалар, жасөспірімдер мен бозбалалардың әлеуметтік-
педагогикалық мәселелерін шешетін орталықтар жүйесін дамыту: 
– педагогикалық коррекция және педагогикалық реабили-
тация; 
– медициналық-әлеуметтік-психологиялық орталықтарда ба- 
лалар мен жасөспірімдердің маскүнемдігі мен нашақорлығын 
жеңу, зорлық құрбандарын сауықтыру, әлеуметтік виктимология. 
Д. 
Ақпарат құралдарының жағымды мүмкіндіктерін қолдану 
және балалар мен жасөспірімдерді жағымсыз ықпалдардан сақ-
тандыру. 

53 
Балалар мен жасөспірімдердің дүниетанымына ақпарат құ-
ралдарының ықпалы зор екені белгілі жайт. Ақпарат құралдары 
көрермендердің сұраныстарын ескерместен, түрлі тақырыптар-
дағы ақпараттарды таратады. Қазіргі отбасы тұрмысында бейне-
техникалардың ауқымды ақпарат мүмкіндіктері кеңінен қолда-
нылады. 
Отандық және шетелдік мамандардың зерттеулері бойынша 
жастарға ақпараттар мен бейнефильмдер күш көрсету культін, 
еркін секс, жеңіл жолмен ақша табуды көп насихаттайды. Мұн-
дай ақпараттар ешбір бақылаусыз және белсенді түрде барлық 
арналар және бейнефильмдер арқылы кеңінен таратылады. Олар 
(теледидар, бейнефильмдер) орнықты адамгершілік негіздері 
жоқ адамдардың кейіптерін қалыптастырып, қылмыстық әрекет-
терді насихаттайтын оқу құралдарына айналып отыр. 

жүктеу/скачать 2.74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: