Ш. Т. Таубаева педагогика ғылымдарының докторы, профессор
жүктеу/скачать 2.74 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Жұмысты жоспарлау әдісі Бала кеше үйде немесе мектепте не істегенін еске түсіріп, не- гізгі жұмыстарды атап шығып, содан кейін бүгін не істегісі ке- летінін айтады. Мысалы, бала сурет салғысы келетінін айтқанда оған «Бұл үшін нені алу керек?» – деп сұрақ қою қажет. Бала бұл үшін не дайындауы керек екенін, альбом немесе қағаз парағы, қарындаштар, өшіргіш және т.б. әрекеттерді қандай ретпен орын- дайтынын айтады. Осыдан кейін бала айтқан жоспарға сәйкес іс-әрекет орындалады. Әдетте, бала жасайтын әрекеттерінің жос- парын жасай алмайтындығы анықталады, бала бірден қарындаш- тар мен қағаз парағын алып, сурет салуға кіріседі. Сондықтан ба- ла сәтсіздікке ұшыраған жағдайда баланы мұғалімнің сұрақтары мен өзінің жауаптарын негізге алып, жүйелі әрекеттер жоспарын құруға үйрету керек. Сабақтың негізгі міндеттері: 1) тапсырманы білу (бала нені орындайды?); 2) қажетті операцияларды және оларды орындау ретін (оны қалай жасайды?) меңгеру. Алғашқыда жоспарды мұғалім ұсынады, содан кейін жоспар баламен бірге құрастырылады, балалар біртіндеп тапсырма мен жоспарды өз бетімен құрып, орындайды. Жұмысты перспективті жоспарлау әдісі Егер бала қалай жазуды білсе, одан ертеңгі күнге жоспар жа- зуды сұрайды. Егер бала қалай жазуды білмесе, оған суреттерден 127 жоспар (өз суреттері немесе жиынтықтағы суреттер) құруды, ер- теңгі күнгі жоспарын және оның жұмысын қалай жүргізетінін ауызша айтуды сұрайды. Гиперактивті мінез-құлықпен жұмыс әдістері: «Бір сәт үнсіздік» әдісі Әдістің психологиялық мәні баланың өз әрекетін еркін рет- теуі қажет және мәселені туғызу болып табылады. Ережеге бағы- ну, оның орындалуын бақылау; сонымен қатар бұл әдіс нұсқау- лықтарды тыңдап үйренуге бағытталған (сөйлеуге көңіл бөлу) және оларды қатаң ұстануға, әрекеттің бір түрінен екіншісіне ауысу, демалу, ауыса білу. Қозғалыс ырғағының әдісі Әдіс функционалды өзара әрекетті қалыптастыруға бағыт- талған: есту қозғалыс координациясын қалыптастыру. Қимылдардың өз бетімен реттелуі, есту қабілетінің реттелуі, ритмді сезінудің дамуына бағытталған. Бала нақты бір қимылды орындайды (қолдарын көтереді және түсіреді, қолдарын екі жаққа созады, бөлме ішінде жүреді және т.б.). Мұғалімнің ауызша нұсқаулықтары бойынша (ата-ана, психолог) жылдамдық қосады немесе баяулайды. Алдымен, барлық қозғалыстар балаға берілген ырғақпен орындалады. Бұл музыкалық ритм, ритмді мұғалімнің қолымен шығару және т.б. болуы мүмкін. Содан кейін бала өзі үшін ырғақты белгілейді және өзінің ырғағымен қозғалады (қолды шапалақтау, «бір, екі, үш» санау, т.б.)) «Ұқыпсыз үй иесі» әдістемесі Бала екі алақанын біріктіреді. Баланың алақанына үрмебұр- шақ салынады (сабақтың кейінгі кезеңдерінде – бұршақ, күріш, тары). Бұл – материалдың «болжамды жұмыс көлемі», сабақ ба- ланың назарын, ақыл-ой әрекетінің дамуына сәйкес келеді. Содан кейін нұсқау беріледі: «Алақандарыңды аш. О, біз не істедік! Кел бірге жинайық. Кім жылдам? Бірақ бұршақты екі саусақтың көмегімен жинап, қорапқа сал!» Күріш пен тарыны салымдап үш саусақпен жинау. Бұл жаттығу әдемі жазуды қалыптастырады және қажетті қозғалыс операцияларын дамытады, сонымен қатар іс-әрекетті еркін реттеуді және ерікті көңіл бөлуді, визуалды, тактильді, ки- нестетикалық, проприоцепторлық, сенсорлық жүйелердің өзара 128 әрекеттесуі, бұлшықет тонусының реттелуі дамиды. Жаттығуды әртүрлі қолдармен кезек-кезек орындау, оң және сол ми сыңа- рының аралық өзара әрекеттесудің дамуын қамтамасыз етеді. Оқытудың динамикасын бақылау үшін жаттығу уақытын өлшеу керек. жүктеу/скачать 2.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|