Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер түрлері пәнінің контенті



бет24/41
Дата03.01.2022
өлшемі0.72 Mb.
#450656
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   41
УМКД СКЖӨТ 2020-2021

Марқакөл қорығы. 1976 жылы ашылды. Қорық Алтайдағы Күршім мен Азу жоталарынын, аралығында орналасқан. Қорық орталығы көлдің шығыс жазығында, Урунхай ауылында орналасқан. Жер көлемі 71,4 мың га, оның 43,9 мьщ га жерді су алып жатса 3,7 мын. га, орман, 21,0 мың га жерді жайылым альп жатыр. Марқакөл — Алтайдағы Күршім мен Азу жоталарыныњ, аралығындағы терең ойыста шалқып жатқан үлкен айдынды көл. Ол теңіз деңгейінен 1485 метр биіктікте орналасқан. Көлдіқ оңтүстік жағалауы жарқабақты, ал сотүстігі — аласа жалпақтау болып келеді. Оныњ суьның тұщылығына дүние жүзінде тең келетін көл сирек. ұзындығы —38, ені—19 километрге созылған Марқакелге теңірегіндегі таулардан үлкенді-кішілі 27 өзен құйса, одан тек бір ғана Қалжыр езені ағып шығады. Қөлдің тереңдігі 24 метр. Басқа көлдердін жағасында өсетін қамыс, құрак­ты және сары тұңғиық, су лалагүлін мұнда көре алмайсың. Қорықты ұйымдастырудағы негізгі мақсат — бұл маңайдағы сирек кездесетін бағалы андар мен құстарды және көктемде балық уылдырық шашатын өзендер арналарын қорғап, сонымен бірге жанға сая болатын орманын, ақ шабағы шоршыған айдын кµлі мен өткел бермейтін асау өзендерінің сұлу, әсем табиғатын сол б±рынғы табиғи қалыпта сақтау.

Көлде балықтьщ терт түрі тіршілік етеді. Албырттар (ласосовые) түқымьна жататын майқан (ускуч), дене тұрқы 20—30 см хариус, тењге балық (пескарь) және талма (голец) балықтары бар.

Марқакөл қорығыньщ Қылқанды ормандарында көп кездесетін қүстар медіреу құрлар мен құрлар. Сондай-ақ, Қазақстанньщ «Қызыл кітабына» енген қара дегелек те тіршілік етеді. Соњғы екі, үш жылдыц ішінде он бес кара дегелек ұя салып балапандарын ұшырды. Сол сияқты көл жағасындағы сирек ағаштардың арасында балықшы тұйғындар ұшып жүреді. Аққұйрықты су бүркіті де ұя салып, көбеюде. Қорыта айтқанда, Марқакөл қорығында сүтқоректілердің 40 түрі, құстардың екі жүзден астам түрі тіршілік етеді. Оған қоса бұл аймақта қосмекенділердің 3 бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі тараған.

Негізгі әдебиеттер: [1-5] (89-118)

Қосымша әдебиеттер: [1-2] (179-189)



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   41




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет