Таңдамалы плаун шөбін – трава плауна – бранца - Herba Huperziae
Selaginis
Таңдамалы плаун - Плауна бранц – Huperzia selago (L.) Bernh
Плаун тұқымдасы – семейсттво плауновые - Lycopodiaceae
Сипаттамасы. Биіктігі 25см-ге дейін өсетін, бірнеше жапыралған дихотомиялық тарамақталаған көпжылдық шөптесен өсімдік. Сабағының ұзындығы 10 мм жоғары қарай орналасқан ұзын біз тәрізді үшкір жапырақтары жауып тұрады. Споралы түктері болмайды. Спрангилері ұсақ, бүйрек тәрізді бір-бірден жапырақ қуысында орналасқан. Иісі жоқ, дәмін тексермейді (улы).
Таралуы. Ресейдің орманды алқаптарының солтүстігінде мүкті қылқанды ормаедарда өседі.
Дәрілік шикізаты. Шөбін (Herba Huperziae selaginis) тамыз-қыркүйекте жоғары ұшын 20 см етіп кесіп алады да, төменгі жапырақсыз сабағының бурыл түсті бөлігін қалдырады. Таңдамалы плауынның ерекшелігі жапарықтарындағы ақ жиектері мен бүртікті өсінділері арқылы ол Lucopodium claatum L. (түйреуіш плауын) және L. Annotinum ( біржылдық плауын) сімдігінен ажыратылады. Алкалоидтар мөлшері 0,4% - дан төмен болмауы керек.
Химиялық құрамы. Шөбінде 0,4-ден 1,1% - ға дейін алкалоидтар болады. Олардың негізгілері аннотинин, ликпидин және псевдоселягин, сонымен қатар шайырлы заттар мен флавоноидтар табылған.
Қолданылуы. Шөбінің сулы тұнбасын созылмалы алкаголизммен ауыратындарды емдеуде қолданады. Құстарытын күшті қасиеті бар. Өсімдіктің улылығына байланысты емді дәрігердің қатаң бақылауында стационар жағдайында өткізеді.
181.Камедтерді медицинада қолдану :
A) қабынуға қарсы
B) қармаушы
C) қақырық түсiрушi
D) iш қатуда iш жүргiзетiн
E) жұмсартіыш
182.Құрамында майда еритiн дәрумендерi бар өсiмдiктердi атаңыз:
A) шырғанақ
B) есекмия
C) қара қарақат
D) долана
E) Кәдiмгi емен
183.Майда еритiн витаминдi көрсет
A) пантотен қышқылы
B) пангама қышқылы
C) токоферол ацетаты
D) аскорбин қышқылы ерiндiсi
E) РР витаминi
Достарыңызбен бөлісу: |