Т. Н. Ермекова, К.Ә. Бер ті леуова, Р. Н. Мұ на саева 11 Қ азақ тілі
жүктеу/скачать 3.86 Mb. Pdf көрінісі
|
| 43
§3. Се мей по ли го ны ның зар да бы 1. Ойт үрт кі сұ рақ та ры на жау ап бе рің дер. 1. «По ли гон» сө зі нің шы ғу та ри хы жай ын да не бі ле- сің дер? 2. Се мей өңі рі не лік тен эко- ло гия сы на шар ай мақ қа жа та ды? Суреттен қандай ой түйдіңдер? 3. Дү ниежү зін де қан дай қа - тер лі по ли гон дар бар? 2. Мә тін ді оқып, сти лін ажы ра тың дар. Ондағы негізгі ойды анық- таң дар. Се мей яд ро лық по ли го нын да ғы сы нақ тар дың жал пы са ны 456 яд ро лық жә не тер мояд ро лық жа ры лыс ты құ ра ды. Олар дың 116-сы ашық бол ды, яғ ни жер бе тін де не ме се әуе ке ңіс ті гін де жа сал ды. Се мей по ли го нын да әуеде жә не жер бе тін де өт кі зіл ген сынақтардың яд ро лық за ряд тары ның жал пы қу аты 1945 жы лы Хи ро си ма ға тас тал ған атом бом ба- сы ның қу аты нан 2,5 мың есе көп бол ды. Яд ро лық жа ры лыс тар ту ра лы ха лық қа 1953 жыл дан бас- тап қа на ес кер ті ле бас та ды. Адам дар мен мал ды ра диоак тив ті зат тар дың та ра лу ай ма ғы нан уа қыт ша кө ші ру, олар ды қа ра- бай ыр қор ға ныш нысандарына, ор лар ға не ме се ке пе лер ге жа сы ру көз дел ді. Алай да жа ры лыс тан кей ін адам дар ра диа- ция дан улан ған жер лер де гі өз үй ле рі не ора лып отыр ды. 1989 жыл дың ақ па нын да Се мей де гі атом по ли го нын жа бу үшін «Не ва да – Се мей» қоз ға лы сы ның ал ғаш қы ми тин- гі сі өт кі зіл ді. Оны бел гі лі қо ғам қай рат ке рі, ақын Ол жас Сү лей ме нов бас қар ды. Сол жыл дың 6 та мы зын да Се мей об лы сы ның Қа рау ыл ау ылын да яд ро лық қа ру ды сы нау ға мо ра то рий жа рия лау жө нін де КСРО жә не АҚШ Пре зи де нт- те рі не үн деу жариялан ды. Сол уа қыт қа дей ін үн сіз кел ген ха лық бір да уыс тан «Яд ро лық қа ру ға жол жоқ!», «Сы нақ тар Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 44 тоқ та тыл сын!» деп мә лім де ді. Яд ро лық сы нақ тар дың қа те рі жө нін де бар лық бұ қа ра лық ақ па рат құ рал да рын да, те ле- ар на лар мен га зет тер де әң гі ме бо ла бас та ды. Ра диа ция лық сәу ле лер дің зар дап та ры жай лы дә рі гер лер мен ға лым дар дың ашық әң гі ме қоз ғау ға ба тыл да ры жет ті. Бұ қа ра ның қы сы мы - мен Се мей по ли го нын да ғы сы нақ тар са ны азайып, соңында КСРО үкі ме ті яд ро лық қа ру ды сы нау ға тый ым са лу – мо ра- то рий жа сау ту ра лы ше шім шы ғар ды. 1991 жыл дың 29 та мы зын да Се мей яд ро лық по ли го ны жа бы лып, 1992 жыл дың ма мы рын да оның ба за сын да Кур- ча тов қа ла сын да ғы Ұлт тық яд ро лық ор та лық құ рыл ды. Ден сау лық сақ тау ми ни ст рлі гі нің 2012 жыл ғы бұй ры ғы бой ын ша зар дап ше гу ші лер дің ті зі мі жа салды. Бү гін ге дей ін по ли гон нан зар дап шек кен 260 мың адам ті зім ге ен ген. Бас қа қа ла лар мен об лыс тар ға кө шіп кет кен Се мей өңі рі нің бұ рын ғы тұр ғын да ры есеп ке алы нып біт пе ген. Демек, Се мей по ли го ны ның зар да бы қа зақ же рін әлі ке зіп жүр. (Заман Дәуірұлының «Семей полигонының зардабы» мақаласынан) 3. Көр кем дік құ рал дар дың кө ме гі мен оқы лым мә ті ні нің бір бө лі гін түр лен ді ріп жа зың дар. Өз ге ріс тер ді көр се тің дер. Ырықсыз етіс- терді табыңдар. жүктеу/скачать 3.86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|