Т. Н.­Ер­ме­ко­ва,­Г. М.­Найманбаева,­Б. М.­Найманбаева


Мә тін ді оқып, Әнет би туралы білетін мәліметтеріңмен бөлісіңдер,  дереккөзіне сілтеме жасаңдар.  Әнет би



Pdf көрінісі
бет168/190
Дата30.05.2023
өлшемі6.15 Mb.
#474512
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   190
811-001-001к-20 КазЯзык 11 каз УЧЕБНИК ОГН

3.
Мә тін ді оқып, Әнет би туралы білетін мәліметтеріңмен бөлісіңдер, 
дереккөзіне сілтеме жасаңдар. 
Әнет би
Жал пы, «Же ті жар ғы мен» қа тар «же ті қа зы на», «же ті 
ата», «же ті жұрт», «же ті ға лым», «же ті хақ» де ген се кіл ді 
ұғым дар дың кө бі сол Әнет ба ба ның есі мі мен ты ғыз бай ла-
ныс ты. «Дү ние де не ше түр лі же тім бар?» – деп сұ ра ған да
Әнет ба ба ай тып ты: 
Дү ние де же ті же тім бар. Олар мы на лар:
Сөз – же тім, ын та ме нен тың дал ма са;
Бөз – же тім, киіл мес тен тоз ған бол са;
Жер – же тім, ие сі жоқ қал ған бол са;
Ел – же тім, жақ сы бас шы ар ман бол са;
Көл – же тім, қаз қон ба са, құс та ры ұшып;
Ер – же тім, же ке қал са ті зе құ шып;
Бол ма са за ман да сың той ға бар ма,
Ба сы на жал ғыз дық тың то ры тү сіп. 
Қа зақ «же ті жоқ» деп Әнет ба ба ның тұ сы нан мы на нәр се-
лер ді ай та ды:
Ас пан да ті реу іш жоқ, 
Тас ба қа да та мақ жоқ.
Жер де сүй еу іш жоқ,
Ақ қу да сүт жоқ,


278
Тас та та мыр жоқ,
Аң да қа нат жоқ,
Жыл қы да өт жоқ.
Хал қы мыз да «же ті қа зы на» де ген 
ұғым бар. Әнет ба ба дан: «Же ті қа зы-
на ға не лер жа та ды?» – деп сұ ра ған да, 
ол кі сі мү дір мей жау ап бе ріп ті: «Же ті 
қа зы на – әй ел, ер жі гіт, ілім-бі лім, 
жүй рік ат, қы ран бүр кіт, бе рен мыл-
тық, ал ғыр ит».
Со ны айт қан да, бі реу тұ рып былай 
дейді: 
– Ба ба, қа зақ та «ба ла – бел де, 
қа тын – жол да» деген ма қал бар. Ер 
жі гіт әй ел ді жау дан ол жа лап та ала ды, 
қа лың ма лы на қы рық жыл қы ай дап апа рып, айт тырып та 
алады. Қа зақ та та ғы бір мақал бар. «Қой ның да ғы қа ты ны ңа 
сен бе, ас тың да ғы аты ңа сен бе» дей ді. Та ғы ай та ды: «Атың 
жа ман бол са – са тып құ ты лар сың, қа ты ның жа ман бол са – 
қайт іп құ ты ла сың?» Со ған қа ра ған да «әй ел – же ті қа зы на-
ның бі рі» деу дұ рыс бо ла қо яр ма екен?
– Әй ел же ті қа зы на ның бі рі ға на емес, бі рін ші сі бо лу ға 
ти іс, – деп ті Әнет ба ба сон да. – Дү ние де гі бар лық тір ші лік 
атау лы ның ана сы – әй ел. Сон дық тан оған тіл ти гі зу ге де, 
қол ти гі зу ге де бол май ды. Пай ғам ба ры мыз дың өзі әй ел дер ді 
қат ты құр мет тұт қан. Ал кейбір ау ыл дың бей пі ла уыз да ры 
әй ел ту ра лы жа ман сөз ай тар бол са, он дай лар ға тый ым са лу 
ке рек!
(Ны сан бек Тө ре құл)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   190




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет