9 Ойталқы(диспут) Ой тал қы (лат. disput – «тала са мын») – ғылыми немесе қоғамдық
мәселені көпшілік алдында тал қылайтын пікірталастың тү рі. Ой тал қы
ғы лы ми дис сер та ция лар қор ғау ке ңес те рінде, бел гі лі бір са ла ға бай
ла ныс ты дау лы мә се ле ні немесе өнер туын ды сын тал қы лау жиын
дарында жү зе ге асы ры ла ды. Ой тал қы ға жи нал ған қау ым өз кө ңі лін
де гі кү мән ді, екіұш ты ой ла рын нақтылау, ор тақ ше ші мін қа рас ты ру,
мә се ле нің шы найы мүмкін дік те рін із дес ті ру мақ са тын да бас қо са ды.
Ор тақ ше шім ге кел ме ген күн де де шын дық қа жа на сар мүм кін дік тер
ту ра лы пі кір ле рін ор та ға са лу ға ер кін дік бе рі ле ді. Та қы рып ая сын да
ба ян да ма жа са ла ды.
Ой тал қы – та ма ша идея лар ту ын да ту ала ңы. Жи нал ған идея лар
ды қай та қа рас ты ра оты рып, нә ти же лі же тіс тік тер ге же туге мүм кін дік
туа ды. Адамның дүниетанымын қалыптастыруға септігін тигізеді.
Мақ са ты
Бағ дар бе рер ойпі кір ді ор та ға са ла оты рып, мә се ле
нің ор тақ ше ші мін та бу жол да рын қа рас ты ру.
Ерек ше лі гі
Ой тал қыға қа ты са тын дар саны үш адам нан кем бол
мауы керек. Ал дын ала бел гі лен ген күн тәр ті бін де гі
та қы рып, яғни ба ян да ма тың да ла ды. Пі кір ай ту шы лар
өз ер кі мен сөй лей ді. Сөй леу ші өзін дік көз қа ра сын
біл ді ру ге құ қы лы. Талас диа лог тү рін де жү ре ді. Баян
да ма шы ту ын да ған сұ рақ тар ға жау ап бе ре ді. Сұ рақ
тоқ та ған соң тө ра ға қо ры тын ды лай ды.
Мә де ние ті
Та қы рып тан ау ыт қы мау. Сөйлеу ба ры сын да уа қыт
мөл ше рін сақ тау. Ба ян да ма шы ның ой ын анық тап
сұ рап, кү мән ді тұс та рын ай қын дап алу. Баян да ма
ту ра лы өз пі кі рін дә лел, дәй ек тер мен жет кі зу. Мә
се ле ге көз қа ра сын же ке мүд де тұр ғы сы нан емес,
қо ғам, ғы лымбі лім, адам дық қа жет ті лік тер тұр ғы сы
нан қа рас ты ру. Әді лет ті лік ке, дұ рыс пі кір ге қол дау
көр се ту.
4. Оқылым мәтінінде аталған әліпбилік жазулардың қайсысын
ұс тан ған дұрыс деп ойлайсыңдар? Өз ойларыңды тұ жы рым дап
жазың дар. Жұптарыңмен алмасып, бір-біріңнің жазба жұмыс та-
рың ның қате сін түзеп, редакциялаңдар.