Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
Сын ай ту – ой лау дың би ік шы ңы
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тоқылдақ Дене тұрқы Түрлері Қорегі Пайдасы
| Сын ай ту – ой лау дың би ік шы ңы
Же ке сы ни көз қа рас ты қа лып тас ты ру үшін оқу ке рек, із де ну ке рек. Бі лім алу, та ным ды ке ңей ту ар қы лы ға на сын айта ала мыз. Сын ай туды қа ра пай ым пі кір біл ді ру ден бас та сақ бо ла ды. Пі кір біл ді ру ар қы лы сы ни көз қа рас қа лып та са ды. Ұлы ғалым Ахмет Байтұрсынұлының сынға берген анықтамасы мен танысайық. «Сын деп адам ісінен шыққан нәрсені тексеріп, баға бе руді айта мыз. Сынға салынатын нәрсе көп адам күшімен, ісі мен жа сал ған мемлекет сияқты ұлы нәрсе болуы да ықтимал. Жал ғыз адам жа са ған ұсақ нәрсе болуы да ықтимал. Адамның қай ісі нен шыққан нәр се болса да, сынға салудағы мақсат – жақсыжаман ды ғын ашу, мәнмағынасын анық таныту. Ғылым тарапынан шыққан нәр се болса – ғылым жүйесіне дұрыстерісін көрсету. Өнер тарапы нан шық қан нәрсе болса – мақсатқа сәйкес келгенкелмегенін көр се ту. Кә сіп тен өнген нәрсе болса – тіршілікке жайлыжайсыздығын көр се ту. Қо ғам шы лық пен құралған нәрсе болса – адам қалпына қолай лы келукел ме уін көрсету. Сөйтіп, адам ісінен шыққан нәрсенің түр лісі түрлі мақ сат пен сын ға түседі. Әдебиет адам ісінің бір түрінен шыққан нәрсе болғандықтан, бұ да сынға түспек. Шығармалардың түсетін сынының жалпы аты «әдебиет сыны» деп айтылады», – деп көрсетеді А.Байтұрсынұлы. 194 3. Графиктік мәтіндегі (кесте) мәліметтерді тұ тас мәтін түрінде оқың- дар. Мәтін мазмұнына сәйкес 4 сұрақ құрастырыңдар. То қыл дақ – орман санитары Тоқылдақ Дене тұрқы Түрлері Қорегі Пайдасы Де не сі ша ғын. Сал ма ғы 360 грам - нан ас пай ды. Үш - кір тұм сы ғы өте мық ты. Сау сақ- та ры қыс қа. Тыр- нақ та ры имек, өт кір. Құй рық қа уыр сын да ры қат ты. Ағаш қа жа бы сып тұр- ған да, құй ры ғын тая ныш ете ді. Дү ниежү зін де 200-ден ас там, Қа зақ стан да 8 тү рі кез де се ді. Ең көп кез де се- ті н түрлері – қа- ра то қыл дақ, шұ бар то қыл- дақ жә не кі ші то қыл дақ. Өт кір тұм сы- ғы мен ағаш- тың қа бы ғын те сіп, зи ян ды құрт- құ мы рс- қа мен олар дың дер нә сіл де рін алып жей ді. Қыс та же міс ағаш та ры ның жаң ғақ та ры- мен, дән де рі мен та мақ та на ды. Ор ман ша руа- шы лы ғы на көп пай да сын ти гі- зе ді. Мы са лы, қа ра то қыл- дақ бір күн- де қо ңыз дың 900 дер нә сі лін не ме се 1000 құ- мы рс қа ны жеп қоя ды екен . (Ба қыт Бұ қар бек) 4. Өздерің ізденіп, алғашқы оқылым мәтінінде аталған ағаштар туралы поэзия жинақтарынан өлең үзін ді ле рін жазып алып, жаттаңдар. |