Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Се гіз қыр лы, бір сыр лы»
| 237
§6. «Ба лу ан Шо лақ» филь мі не ме се «қа зақ тың бұл шық еті» ту ра лы ту ын ды 1. Суреттер қай фильмдерден алынған? Фильмдерді қой ған режис- серлер мен оларда ойнаған ак тер лер туралы не білесіңдер? Тағы қандай отандық фильмдерді білесіңдер? 2. Мә тін ді тү сі ніп оқың дар. «Ба ба лар өт кен ке мең гер» та қы ры бын да ер кін пі кір ай тың дар. Тың дау шы ға ық пал ете тін дей ше шен сөй- леу ге ты ры сың дар. «Се гіз қыр лы, бір сыр лы» Ба лу ан Шо лақ (шын аты – Нұр ма- ғанбет) Бай мыр заұлы дарынды ком - по зи тор, ғажайып ән ші, ат құ ла ғын да ой най тын шабандоз бол ған. 35 жа сын да 51 пұт (816 кг) кір дің та сын кө те ріп, жұрт ты қай ран қал дыр ған. Ара ға 14 жыл са лып, яғ ни 49 жа сын да 1 тон на 70 ке лі тар та тын тас ты кө те ріп, әу дем жер ге апа рып қой ған екен. Сә бит Мұ қа нов тың «Ба лу ан Шо лақ» повесінде ба лу ан ның тұл ға сы ай рық ша су рет те ле ді. Он да: «Жұрт тың ай ту ын ша, Ба лу ан Шо лақ атан өгіз ді бұ зау дай ар қа лап әке те ді, еті не те мір қыс қаш бат- пай ды, бі лек тей те мір лер ді сым дай бұ рай ды, асау ат ты жал- ғыз ұс тап үй ре тіп мі не ді. Ат тың үс тін де зәу лім қор ған дар дан мы сық тай қар ғи ды, ағаш үй дің қа быр ға сын ба сы ман сү зіп 238 құ ла та ды, да рия көл дер ден үй рек тей жү зіп ете ді, жү гір ген де жө бі шен ді ат қа жет кіз бей ді, бір жеуі не бір тай дың еті жұқ бол май ды, ки ім ді сал дар ша ма лы нып ки іне ді, ер-тұр ма ны – жар қы ра ған ал тын мен кү міс. Сөй ле се кет се, ал дыр май тын ше шен, қа са рыс қан ада мы на мейі рім сіз, до сы на қоң етін ке сіп бер се, қыңқ де мей тін шы дам ды. Дау ыс біт кен нің ән ші- сі, сау сақ біт кен нің дом бы ра шы сы жә не сыр най шы сы, жүр- ген же рі – ой ын- сау ық…» – деп кел ті ре ді. Мі не, осын дай жан-жақты өнер ие сі бол ған Балуан Шолақ ту ра лы фильм тү сі ріл ді. «Қа зақ фильм» бас шы лы ғы бұл жо ба дан жақ сы ту ын ды шы ға ты ны на се нім біл ді ріп отыр. Олай дей ті ні міз, фильм нің сце на рийін ки но да ой ып алар ор ны бар жа зу шы, дра ма тург Ду лат Иса бе ков өзінің «Жаужү рек» пьеса сы не гі зін де жа з ған. «Ба лу ан Шо лақ» филь мі нің ре жис се рі Н.Са ды ғұ лов: «Мен Ба лу ан Шо лақ тұл ға сы на Өнер ака де мия сын да оқып жүр ге нім де қат ты қы зық тым. Ба лу ан Шо лақ тың бой ын дағы ақын дық, се рі лік, ән ші лік, оның Отан ға де ген ма хаб ба ты әр қай сы мыз ға үл гі бо лар лық. Ме нің ше, бү гін гі нің жас та ры Ба лу ан Шо лақ тай ер ді бі лу ге ти іс», – дейді. Ба лу ан Шо лақ бей не сін эк ран ға алып ке лу – үл кен жауап- кер ші лік ті талап ете тін жұ мыс. Тү сі рі лім то бы ба лу ан ның тұл ға лық қа сие тін тү сі ріп ал май, би ік дә ре же де көр се ту ді мақ сат тұт қан. Сол се беп ті тү сі рі лім то бы ба лу ан ның ұр пақ- та ры мен тіл де сіп, оның тағ ды рын зерт теп, мол ақ па рат жи- на ды… Ре жис сер фильм нің бас кей іп ке рі – Ба лу ан Шо лақ рө лі не ак тер ді көп із де ген. Кас тинг ке кә сі би ак тер лер мен қа тар спорт шы лар да қа тыс қан. Бі рі нің де не пі ші ні сәй кес кел ме се, екін шісі нің об раз жа сау да ше бер лі гі жет пе ген. Көп сы нақ тан соң Ба лу ан Шо лақ тың рө лі не ак тер Ер ке бұ лан Дайыров бе кі- тіл ді. Ба лу ан ның об ра зы на сәй кес ке луі үшін ак тер кү рес тен дә ріс алып, он ке лі сал мақ қо сып ты. Е.Да йыров: «Ұл т мақ- та ны шы на ай нал ған Ба лу ан Шо лақ об ра зын жа сау – әр кім ге бұй ыра бер мей тін бақ. Бұл рөл фи зи ка лық жә не пси хо ло- гия лық тұр ғы дан қи ын ға соға ты нын жа сыр май мын. Алай да об раз ды алып шы ғатыныма се не мін» – де ді. (Ай нұр Исаеваның «Балуан Шолақ» фильмі немесе «қазақтың бұлшық еті» туралы туынды» мақаласынан) |