Ноқат Ноғатық - Ноғатық біржылдық дәнді-бұршақ дақылдарының қатарына жатады. Сабағы төрт қырлы, өте жақсы бұтақтанған, сабағының биіктігі 25 см-ден 100 см-ге дейін жетеді. Ал ылғалды және құнарлы топырақтарда сабағының биіктігі 130 см дейін өседі. Негізгі сабағының төменгі жағынан 5-8 дана қосалқы ірі бұтақтар өседі.Жапырағы қосқауырсынды, ланцетті бір түп қияқ тәрізді жіңішке, ал ұшы мұртшаланып келеді. Жапырағының ұзындығы 60-80 мм, көлденеңі-6-8 мм.
- Тамыры-діңгек тамырлы. Өте жақсы жетілген. Көптеген қосалқы тамырлар құрады. Орталық тамыры 2 м тереңдікке дейін өседі.
- Гүлі-ақ, жасыл, қызғылт. Бұршағы- жалпайған сопақ, сына пішінді, әр түсті. Ноғатық екі түрлі: ірі дәнді және кіші дәнді болады. Олардың 1000 ірі дәнінің салмағы-250-600 г, 1000 майда дәнінің салмағы-150-250 г.
- Ноғатық құрғақшылыққа төзмді өсімдік. Бірақ гүлдей бастаған кезде ылғал жетіспесе тұқымдық өнімі төмендеп кетеді. Оның құрғақшылыққа төзімділігі басқа дәнді бұршақ дақылдарынан жоғары.
- Ноғатық жылылықты ас бұршақтан көп керек етеді. Оның тұқымы +2-30С жылылықта өнеді. Ал 16-200С жылылықта жақсы өніп-өседі. Өскіні-60С үсікке шыдайды. Ауаның жылуының жетіспеген жағдайында ол жақсы пісіп жетілмейді. Вегетациялық кезеңі ауа райына қарай 80 күннен 120 күнге дейін созылады. Оның өсімдігінің гүлдеуі ұзаққа созылады.
Бөрібұршақ - Бөрібұршақ немесе Люпин – бұршақ тұқымдасына жататын шөптесін өсімдік.
- Оныӊ жер шарында 200 түрі кездеседі. Еуропада 3 түрі (сары люпин, жіӊішке жапырақты люпин және ақ люпин) қолдан өсіріледі. Люпин топырақ талғамайды, өйткені тамыр жүйкесі күшті дамыған, топыраққа өте тереӊге кетеді, нашар еритін минералды қосылыстарды жақсы ерітеді және тамырына азот (1 га-дан 200-400 кг) жинайды. Люпинніӊ сабағы тік, бұтағыныӊ биіктігі 1-1,5 м. Жапырағы күрделі, ұзынша. Жемісі - көп тұқымды бұршақ. Пісіп жетілу уақыты 80-115 күн. Люпинніӊ тұқымында вегетативтік органдарында 46% протеин, 15-20% май, А, В, В1, В2, С витаминдері және т.б. қоректік заттар болады.
Назарларыңызға рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |
