Тақырыбы: «Ғылыми зерттеу жұмыстарының негіздері» Кіріспе Ғылымның салалары Ғылыми зерттеудің түрлері Кіріспе
жүктеу/скачать 106.39 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеудің жалпы ғылымдық әдістері
- Салыстыру
- Өлшеу
| Әдіс ұғымының түсінігі
Әдіс - бұл мақсатқа жету әдіс тәсілі. Диалектикалық материализм әдіс танымның субъективті және объективті сәттерін біріктіреді деп оқытады. Жасалып жатқан теория шындықпен оның өзара байланысын көрсетуге мүмкіндік тудыратыны секілді әдіс те объективті. Сонымен қатар әдіс зерттеушінің ойлау құралы болып табылады және өзіне оның субъективтіерекшеліктерін қосады, яғни субъективті. Философиялық көзқарас бойынша әдістерді • жалпы ортақ (материалистік диалектика) • ғылымның барлық саласына әсер ететін және зерттеудің барлық кезеңіне әсер ететін. • жалпы ғылымдық (яғни барлық ғылым үшін) • четкие (нақты, анық) яғни белгілі бір ғылымдар үшін • арнайы немесе спецификалық (аталған ғылым үшін) деп бөлуге болады. Әдістерді бұлай бөлу әрқашан ыңғайлы, таным дамуы өлшемі бойынша бір ғылыми әдіс бір категориядан екіншісіне ауыса алады. Зерттеудің жалпы ғылымдық әдістері • Бақылау • Салыстыру • Есеп • Өлшеу • Эксперимент (тәжірибе) • Байыту • Дерексіздендіру (абстрагирование) • Формальдау • Анализ және синтез (талдау және сараптау) • Аналогия • Моделирование (үлгілеу) • Идеалдау • Индукция және дедукция • Аксиомалық гипотетикалық тарихи және жүйелік әдістер • Ранжирования Бақылау - бұл зерттеуші тарапынан процесске кедергі жасамай, тек болып жатқан құбылыстарды және заттарды тікелей сезім мүшелері негізінде қабылдап, объективті әлемді тану әдісі. Салыстыру - бұл материалды әлемнің объектілері арасындағы айырмашылықтарды белгілеу немесе арнайы құрылғылармен, сезім мүшелері көмегімен олардың ортақ ұқсастықтарын табу. Есеп - бұл бір типті объектілердің сандық қатынастарын анықтайтын немесе олардың қасиеттерін сипаттайтын санын табу әдісі. Өлшеу - бірнеше көлемнің сандық мәнін эталлонмен салыстыру жолы арқылы анықтайтын физикалық процесс. Эксперамент - дамыған гипотезалардың ақиқаттылығын тексеру немесе объективті әлемнің гипотезалары анықталатын адам тәжірибесінің бір саласы. Эксперимент процессінде зерттеуші процесске таным мақтасыменараласып, тәжірибе жағдайы өзгереді, ал үшіншілері күшейеді немесе әлсірейді. Объектіні экспериментальды зерттеу немесе құбылысты зерттеу бақылауға қарағанда анық нәтиже береді. Сынақ қажет болған жағдайда объектінің жиынтығы емес басқа қасиеттерін зерттеу қайталанып, ұйымдастырылуы мүмкін. жүктеу/скачать 106.39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|