тарау. Математикалық модельдеу модель түсінігі


Жүзеге асыруға қатысты математикалық модельдер



Pdf көрінісі
бет22/25
Дата02.01.2022
өлшемі447.73 Kb.
#452781
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
4 тақырып. Математикалық модельдеу

 

Жүзеге асыруға қатысты математикалық модельдер 

классификациясы 

 

Математикалық  модельдерді  жүзеге  асыруға  қатысты  олардың 



классификациясы төмендегідей болуы мүмкін (1.13-сурет). 

Модельдің  шығыс  параметрлерін  аналитикалық  өрнектер  тү-

рінде  алуға  мүмкіндік  беретін  модельдерді  аналитикалық  деп 

атайды. 



38

 

 



Аналитикалық өрнектерге мысалдар: 

1

,



lim 1

1

n



n

n

n

n

n

a x

x

x

n











Ақырлы немесе саналымды санды арифметикалық амалдар, бү-



тін дəрежеге көтеру жəне түбір алу амалдары пайдаланылатын ана-

литикалық  өрнектердің  дербес  түрлері  алгебралық  өрнектер  деп 

аталады. Алгебралық өрнектерге мысалдар: 

2

3



,

7

ax



bx c

a b x

bc





Көпшілік  жағдайда  модель  үшін  аналитикалық  шешімді  эле-

ментар  немесе  арнайы:  көрсеткіштік,  логарифмдік,  тригономет-

риялық,  гиберболалық  жəне  т.б.  функцияларда  бейнелейді.  Кіріс 

параметрлерінің  нақты  мəндерінде  осы  функциялардың  мəндерін 

алу  үшін  олардың  қатарларға,  мысалы,  Тейлор  қатарына  жікте-

лулерін пайдаланады. Мысалы, көрсеткіштік функция төмендегідей 

қатарға жіктелуі мүмкін: 

2

3



1

...


1! 2!

3!

x



x

x

x

e

  




 

Қатардың  түрлі  санды  мүшелерін  ала  отырып,  көрсеткіштік 

функцияның  мəнін  түрлі  дəлдік  дəрежесімен  есептеуге  болады. 

Мысалы,  көрсеткіштік  функцияның  жіктелуіндегі  алғашқы  алты 

мүшесін  алып  есептеу 

4

10



,  ал  алғашқы  он  мүшесі 

8

10



  дəлдікті 

қамтамасыз  етеді.  Сол  себепті,  аргументтің  əрбір  мəнінде  функция 

мəні жуық анықталады. Осындай тəсілді пайдаланатын модельдерді 

жуық модельдер

 деп атайды. 

 

 

 



 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет