11 Тақырып. Ауыспалы егіс жүйелерін жобалаудың мақсаты
Ауыспалы егістің аты танаптың санына және басқа дақылдың түріне байланысты болады. Мысалы, егер егістің құрамындағы дақылдардың басым көпшілігі астық өсімдіктері, ал танаптың саны бесеу болса, бұл бес танаптық
астықты ауыспалы егіс деп аталады.
Бұл қасиеттерге учаскенің ауданы, конфигурациясы, шаруашылық орталығына ауылшаруашылық алаптардың негізгі массивіне, гидрографиялық жүйесіне жайғастырылады.
Ауыспалы егіс жүйесін жобалаудың негізгі болып территориялық жағдайда егіншілікті көтеру, топырақтың құнарлылығын қалыпына келтіру және көбейту және осы бағытта ауыл шаруашылығының өнімділігін арттыру, сонымен қатар техниканы және еңбек ресурстарын тиімді пайдалану.
Шаруашылықта ауыспалы егіс жүесін кешенді арготехникалық және шаруашылықты шараларын жүргізу арқасында ауылшаруашылық дақылдарының кезектесуін топырақ құнарлылығына байланысты еңбек шығынын жұмсап, көп өнім алу болып табылады.
Жобаланатын ауыспалы егіс жүйесінің түрін және типін, ауыспалы егіс көлемін, ауыспалы егіс массивінде орналастыру олардың территорияларында бригадалар, бөлімшелерде кезектесіп келу сземаларын жасайды. Ауыспалы егіс жүйесі мынадай келесі талаптарға сай болу керек.
1.Берілген өндірісте егіншіліетің жалпы және тауарлы өнімділігін көтеру;
2.Барлық пайдаланылатын жерлерді учаскелерді табиғи жағдайына және биологиялық ерекшеліктеріне қарай ауылшаруашылық дақылдарына пайдаланады;
3.Эрозияға қарсы шараларды және табиғатқа теріс әсерін тигізгетін құбылыстарға
қарсы топырақтың құнарлылығын көтеру;
4. Жұмысшы күшін, ауылшаруашылық техникаларын, транспорттық жүйелерді және басқа да механизмдерді тиімді пайдалануға жағдай жасау;
Ауыспалы егіс типтеріне байланысты 3 басты топқа бөлінеді:
Мал азықтық ауыспалы егіс
Далалық ауыспалы егіс
Арнайы ауыспалы егіс
Мал азықтық ауыспалы егіс 50%-тен жоғары мал азық дақылдары себіледі. Далалық ауыпалы егіс 50%-тен жоғары далалық дақылдар себіледі. Арнайы ауыспалы егіс ұйымдастыруда топ-топқа қарай дәрілік, шипалық дақылдар егіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |