Тыныс алу жүйесінің анатомиялық-физиологиялық деректері. Негізгі себептері



бет20/78
Дата19.12.2023
өлшемі0.97 Mb.
#486949
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   78
Аурулар-Ветеринария

Ас қорыту аурулары синдромдары:
1.Азық-түлік пен суды қабылдаудың бұзылу синдромы. Асқорыту органдарының ауруларында тәбеттің төмендеуі, тамақтың баяу шайнауы, ауыр шайнау (ауыз қуысының зақымдалуымен), жұтылу актісінің бұзылуы, ал мүйізді жануарларда – Сағыз актісі байқалады.
2.Ұйқы безі функциясының бұзылу синдромы-тыртықтың, тордың, кітаптың, ішектің әртүрлі ауруларына байланысты. Оған мыналар тән: тәбеттің төмендеуі; тыртықтың, кітаптың жиырылуының баяулауы немесе толық тоқтауы; тыртықтың кебуі; дефекацияның бұзылуы және т.б.
3.Диспептикалық синдром-асқазанға (ұйқы безіне) улы және тітіркендіргіш заттардың, фермент ингибиторларының енуіне, шартты патогендік микрофлораның көбеюіне байланысты. Оған асқазан-ішек жолдарының ферментативті, сіңу және қозғалыс функциясының бұзылуын сипаттайтын қышу, құсу, диарея, іш қату және басқа да белгілер кіреді.
4.Асқазан-ішек коликасы синдромы (жедел абдоминальды синдром) – ауырсынумен, соматикалық және вегетативті рефлекстердің бұрмалануымен, сезімталдықтың өзгеруімен байланысты. Жетекші белгілер: мерзімді мәжбүрлі позалар, тәбеттің жоғалуы, дефекацияның бұзылуы, зәр шығару. Іштің жедел синдромы асқазанның кеңеюінде, асқазан мен ішек жараларында, ішектің ығысуында, түзулікте, ішек спазмында және т. б.



  1. Стоматит.

Стоматит (Stomatitis)– ауыз қуысының шырышты қабығының қабынуы. Барлық түрдегі жануарлар ауырады. Стоматит диффузды, щектердің, тілдің, қызыл иектің, еріннің және фокальды - қызыл иектің (гингивит), тілдің (глоссит), қатты таңдайдың (палантинит) зақымдалуымен болады. Катаральды стоматит негізінен кездеседі, афиозды, ойық жаралы, везикулярлы, дифтеритті және флегмонозды, кандидозды қатар жүруі мүмкін. Өтуі бойынша жіті және созылмалы, ал шығу тегі бойынша бастапқы және қайталама стоматиттер бөлінеді.
Этиологиясы. Бастапқы стоматиттің себептері механикалық, жылу және химиялық факторлар болып табылады. Ауру азық-түліктің тікенді бөліктерінің, өткір бөгде заттардың механикалық әсер ету нәтижесінде пайда болады. Шырышты қабықтың зақымдануы дәнді өсімдіктердің (арпа және т.б.), сұлы шаштарының, қауырсын шөптерінің өткір тұқымдарымен мүмкін. Стоматит ыстық тамақты жегеннен кейін пайда болуы мүмкін (барда, буға пісірілген спикер және т.б.) – жылу факторы, сондай-ақ улы өсімдіктер: Сосновский хогвид, сүт, гемлок, дала қыша, сары май, қалақай, Папоротник және т. б. химиялық заттардың ауыз қуысына енуі стоматиттің себебі болуы мүмкін. А, С, К гиповитаминоздары, тартар ілеспе факторлар болып табылады.
Екіншілік стоматиттің себептері-аусыл (афтозды), микоздар (везикулярлы, кандидозды), шошқа тілмесі, етқоректілер обасы (ойық жара). Екіншілік стоматит фарингальды қабынудың, сілекей бездерінің асқынуы ретінде байқалады.
Симптомдары. Стоматит қай түрде өтпесін азықты шайнау процессі бұзылады. Мал азықтың майдасын, жұмсақтарын таңдап, теріп алып, абайлап, жәймен, арасында дем алып барып шайнайды, кейде қатқыл ірі сабақтарды аузынан сыртқа шығарып тастайды. Стоматиттің дамуының бастапқы кезеңінде кілегейлі қабық- тарында қан кернеледі, құрғақтанады және ісінеді. Кілегейлі қабығының ісінгені таңдайдың веналық қуысынан (синус) қанның ағып кетуіне кедергі жасап веналық қанды іркілтеді. Таңдайда, әсіресе жоғарғы күрек тістерінің артында, қалыңдаған біліктер пайда болып, олар ауыз қуысына салбырап түсіп тұрады. Еріндерінің, ұртының және қызыл иектің кілегейлі қабықтары шамалы ғана ісініп домбығады. Қабынудың даму барысында кілегейлі қабықтарының ылғалдануы арта түседі: ірі қарада, кейде жылқыларда сілекей көбіктеніп аузынан шұбырып ағып тұрады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   78




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет