ТұЛҒалық Өсу психологиясы бойынша қЫСҚаша дәріс мазмұны 1 дәріс. Тұлғаның өсуі психологиясына жалпы сипаттама, басқа ғылымдардың арасындағы рөлі және орны



бет27/29
Дата09.05.2023
өлшемі92.61 Kb.
#473416
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29
Тұлғаның өсу психологиясы лекция

Фёдор Ефи́мович Василю́корыс психотерапевті, психологиялық ғылым докторы,Москва қалалық психология - педагогикалық Университетінің индивидуалды және топтық психотерапия кафедрасының меңгерушісі.
Өмірбаянына тоқталып кетсек:
1981 – 1987 жж. – Психиатриялық ауруханада клиникалық психолог болып жұмыс жасады.
1986 – 1988 жж. – өз мемлекетінде алғаш мамандандырылған әлеуметтік – психологиялық орталықтардң ашылуына ат салысады.
1990 ж. – психология мен психотерапия орталығын ұйымдастырған.
1991 ж. – «Москвалық психотерапевтік журнал» ашты.
1993 ж. - РАО психологиялық институтының қызметкері болды. с 1994 ж. — психологиялық кеңес беру және психотерапевтік лабораторияның меңгерушісі болды.
2007 ж. – Докторлық дессертация қорғайды,( Понимающая психотерапия: опыт построения психотехнической системы».)
Ғылыми іс –әрекеті
Психологиялық ғылым методологиясы аумағынды Ф.Е. Василюк академиялық және психотехникалық схизисті(бөлшектену) қарастырады. Ол « психологиялық практика» түсінігін « практикалық психология» түсінігімен салыстыра отырып ғылымға енгізді.Практикалық психология– оның психологиялық практикадан(психотерапия, психологиялық кеңес беру) айырмашылығы, психологтың басқа әлеуметтік практикаларда болуы(медицинада, педагогикада және тағы басқа). Сонымен қатар, Ф.Е. Василюк уайымдауларды іс – әрекет ретінде қарастыру туралы теорияны дамытты. Ол « өмірлік әлемдер», кризистік жағдайлар түсінігі мен типологиясын ойлап тапты. Соның ішінде, адамның «өмірлік әлемдеріне» байланысты кризистердің типологиясын бөліп қарастырды. Ф.Е. Василюк сана деңгейлерінің функциялануының жеке, өзіндік құрылымын берді: рефлекця деңгейі,саналану, жанама уайымдаула, бейсана.
Уайымдау психологиясы (кризистік жағдайларды жеңу аналогиясы).
Біздің анализіміздің негізі, ол, қарапайым тілде « уайымдаулар» деп аталатын процесстер.Критикалық жағдай мәселесін қарастырғанда , жалпы мағынада ол мүмкін емес ситуациялар ретінде түсініледі. Ондай жағдайда субьект өзінің ішкі қажеттіліктерінің
( мотивтер,ұмтылулар,құндылықтар) жүзеге аспауынан болады. Уайымдауларды айтқанда біз , 4 негізгі ұғымды қарастырамыз:

  1. Стресс;

  2. Фрустрация;

  3. Конфликт;

  4. Кризис.

Стресс.
Категориялық негіздердің анықталмағандығы мен шектеулер стресс түсінігіне қатты әсер етті. Стрессті алғашында ағзаның зиян агенттердің әсеріне спецификалық емес жауабы ретінде қарастырды. Қазіргі кезде стрессті белгісіз жағдайлардың бәріне тән етіп көрсетеді. Р. Люфттың айтуы бойынша: " стрессті көбі адаммен өз төсегінде жатпаған кезде болатын жағдайлар деп түсінеді»десе, ал Г. Сельенің айтуы бойыншы, « адам тіпті ұйықтап жатқан кезде де, белгілі бір жағдайды бастан кешіреді, стресстің жоқ болуын өліммен теңестіреді».
Қоршаған ортаның кез келген шарттары, экстрималды ситуациялар тек ғана өмірге бейімделмеген немес «оңай» өмір сүріп үйренген адамдар ғана стресстік жағдайларға көп түседі дейді.
Фрустрация
Фрустрацияның негізгі себептері ретінде, алдыға қойған мақсатына жетуге деген мотивацияның қатты болуын және оған жетудегі кездесетін қайшылықтар мен кедерлілерді қарастырамыз. Осыған сәйкес фрустрациялық жағдайлар фрустрациялық мотивтер мен кедергілер сипатына байланысты классификацияланады. Бірінші аталған классификацияға, А. Маслоу бойынша аталған,туа берілетін қажеттіліктер(қауіпсіздік, сыйластық, махаббат және т.б) жатқызылады. Олардың фрустрациясы патологиялық жағдайға алып келеді. Ал, екінші айтылған кедергілерге физикалық кедергілер( түрме де болу), биологиялық( ауру, қартаю), психологиялық(қорқыныш, интеллектуалды жетіспеушілік), әлеуметтік( заңдар, тнормалар) жатқызылады.
Фрустрациялы мінез - құлықтың келесі түрлерін атап көрсетеміз: а) қозғалғыштық қозулар - мақсатсыз, жинақталмаған реакциялар; б) апатия; ; в) агрессия және деструкция; г) стереотиптік — қалыптасқан мінез –құлықты қайталауға деген тенденция; д) регрессия.
Конфликт.
Конфликтің психологиялық түсінігін қалыптастыру біршама қиын. Конфликт –ол бәр нарсенің , басқа біреумен соқтығысуы. Конфликт теориясының негізгі 2 сұрағы - нақты не соғысады және сол соқтығысудың маңызы қандай.
Кризис.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет