Жалпы комплексті тыңайтқыштардың ауыл шаруашылығы дақылдарына әсерін, олардың құрамындагы суда еритін фосфор мөлшері, дақылдың түрі мен биологиялық ерекшіліктері, ай-мактың топырақ-климат жағдайлары, тыңайтқыш қолданудың агрономиялық технологиясы (мөлшері, мерзімі, әдісі), тыңайтқыш кұрамындағы қоректік заттардың аракатынасы мен формасы, агротехникалық шаралар айқындайды. Бұл аталған факторлар бір-бірімен тығыз байланысты. - Жалпы комплексті тыңайтқыштардың ауыл шаруашылығы дақылдарына әсерін, олардың құрамындагы суда еритін фосфор мөлшері, дақылдың түрі мен биологиялық ерекшіліктері, ай-мактың топырақ-климат жағдайлары, тыңайтқыш қолданудың агрономиялық технологиясы (мөлшері, мерзімі, әдісі), тыңайтқыш кұрамындағы қоректік заттардың аракатынасы мен формасы, агротехникалық шаралар айқындайды. Бұл аталған факторлар бір-бірімен тығыз байланысты.
ҚОРЫТЫНДЫ - Комплексті тыңайтқыштар құрамында азотқа қарағанда, фосфордың немесе фосфор мен калийдің (1:1,5:1 және 1:1,5:1,5) үлесі басымырақ болса, оларды фосфор мен калийдің жылжымалы түрлері аз топырақтарға күздік, жаздық астық дақылдарына, картопка, көпжылдық бұршақ тұқымдас шөптерге қолданады. Ал механикалық құрамы жеңіл калий аздау топарыққа егілетін тамыр жемістілерге, қант қызылшасына, сүрлемдік жүгеріге калийі басымырақ (1:1:1,5) тыңайтқыштарды пайдаланады.
- Комплексті тыңайтқыштарға құрамында екі немесе одан көп негізгі қоректік элементтері бар минералдық тыңайтқыштар жатады. Оларды қоректік элемент санына қарай екі жақты (азотты-фосфорлы, азотты-калийлі, фосфорлы-калийлі) және үшжақты (азотты - фосфорлы -калий) деп бөледі. Өндіру тәсіліне байланы-сты күрделі, күрделі-аралас, аралас, ал агрегаттық күйі жағынан сұйық, катты болып бөлінеді.
- Олардың ішінде қоректік заттарының арақатынасы теңестірілген (1:1:1) түрлері жетекші рөл аткарады. Бұған нитрофоска, нитроаммофоска, карбоаммофоска жатады. Күрделі-аралас тыңайтқыштарды бірегей технологиялық процесс жағдайында аммиак, азот, фосфор, күкірт қышқылдарын, фосфорит немесе апатитті, калий тұздарын және тағы баска химиялық заттарды өзара араластыру арқылы өндіреді.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР - Елешев Р.Е, Бекмағанбетов А. Агрохимия. Алматы,1989ж.
- Елешев Р.Е, Смагулов Т.С Агрохимия. Алматы, 1997ж.
- Елешев Р., Смағұлов Т., Бәсібеков Б., Балғабаев Ә. Агрохимия практикумы, Алматы 1995ж.
- Елешев Р., Смағұлов Т.,Балғабаев Ә. Агрохимия және тыңайтқыш қолдану жүйесі, Алматы 2000ж
Достарыңызбен бөлісу: |
