Тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 24 қазандағы №1354 Қаулысы


Тұтынушылардың электр қондырғыларын асқын кернеуден қорғау



бет7/8
Дата09.06.2016
өлшемі0.61 Mb.
#124731
1   2   3   4   5   6   7   8
Тұтынушылардың электр қондырғыларын асқын кернеуден қорғау

 

322. Тұтынушылардың электр қондырғылары найзағайдан және ішкі асқын кернеулерден, Электр қондырғылары құрылғыларының қағидалары талаптарына сәйкес орындалатын қорғанысы бар.

Электр беріліс желілері, ашық таратушы құрылғылары, жабық таратушы құрылғылары, таратушы құрылғылар мен қосалқы станциялар электр беріліс желілері арқылы өтетін кернеу найзағай мен күн күркіреу толқындарынан қорғалады.

Найзағайдан қорғайтын құрылғыны монтаждағаннан кейін қабылдау кезінде тұтынушыға келесі техникалық құжаттама беріледі:

1) энергиямен жабдықтаушы ұйымдарымен келісілген тиісті органдарда бекітілген найзағайдан қорғаудың техникалық жобасы;

2) кернеудің жапқышты және желілік шектегіштерін, оларды монтаждағанға дейін және одан кейін сынау актілері;

3) құбырлы разрядтағыштарды орнату актілері;

4) разрядтағыштарды жерге қосу және найзағай бұрғыштардың кедергілерін өлшеу хаттамалары.

323. Тұтынушыда мынадай жүйелендірілген деректер сақталады:



1) жапқышты разрядтағыштарды және құбырлы айырғыштарды орналастыру және қорғаныс аралықтары (айырғыш түрлері, қорғалатын жабдыққа дейінгі қашықтық), сондай-ақ құбырлы разрядтағыштардан желілік ажыратқыштар мен жапқышты айырғыштарға дейінгі қашықтықтары туралы;

2) найзағайдан қорғау құралдары қойылған тіректердің жерге тұйықтағыштарының кедергілері туралы;

3) қосалқы станцияларға электр берілісі желілердің кіре берісіндегі топырақтың кедергісі туралы.

Әрбір ашық таратқыш құрылғыларда найзағай бұрыштар, прожекторлы діңгектер, металл және темір құйматас құрылымдарының, ток жеткізгіштердің ашық бөліктері ішіне кіретін қорғалатын аймағының кескіні құрастырылуға тиіс.

324. Ашық таратушы құрылғыларда құрылымдарындағы кернеуі 1000 В-қа дейінгі әуе желілердің сапалы сымдарын (жарық бергіштік, телефондық) жекелей тұрған оқтаулы найзағай бұрғыштарды, түтін мұржаларына және көрсетілген құрылыстарға; сонымен қатар, қауіпті жарылғыш сақталатын үй-жайларға тартып қосуға рұқсат берілмейді.



Көрсетілген желілер жерде металл қабықты кәбілдермен орындалады және кәбіл қабықтары жерге тұйықталады. Желілерді қауіпті жарылғыштар сақталатын үй-жайларға жеткізуді ғимараттар мен құрылыстардың найзағайдан қорғайтын құрылғысы бойынша қолданысты нұсқаулықтардың талаптарын есепке алу арқылы орындалады.

325. Жыл сайын күн күркірейтін маусым басталар алдында таратқыш құрылғылар мен электр тогын беретін желілерін асқын кернеулерден қорғау жай-күйлерін тексеруді жүргізу және күн күркіреуі мен ішкі асқын кернеулер қорғауының дайындығы қамтамасыз етіледі.



Тұтынушыда әуе желілері, таратқыш құрылғылар мен трансформаторлық кіші станциялар жабдықтарының күн күркіреп, найзағай жарқылдауынан өшіп қалу, зақымдалу оқиғалары тіркеледі. Алынған деректер негізінде найзағайдан қорғаудың сенімділігі бағаланып және қажет болған жағдайда оның сенімділігін арттыру бойынша шаралар әзірленеді.

Таратушы құралдарға стандартты емес аппараттар немесе жабдықтар орнату кезінде найзағайдан қорғауға сәйкес шаралар әзірлеуді талап етеді.

326. Жапқышты разрядтағыштар мен барлық кернеулердің асып кетуін шектегіштер тұрақты қосылып тұрады.



Ашық таратушы құрылғыларда дауыл соғатын, көк тайғақ болатын, ауаның температурасы күрт өзгеретін және ластануы қарқынды аудандарда найзағайлы асқын кернеулерден қорғау үшін ғана тағайындалған жапқышты разрядтағыштарды қысқы уақытта (немесе оның жекелеген айларында) өшіруге рұқсат етіледі.

327. Жапқышты және түтікшелі разрядтағыштарды, сонымен қатар, асқын кернеулер шектегіштерінің алдын алу сылақтарынан өткізу электр жабдығына сынау жасау нормаларына сәйкес жүргізіледі.

328. Түтікшелі айырғыштар мен қорғалатын аралықтар электр тогын беретін желілерді аралап тексеру кезінде қаралады. Разрядтағыштардың іске қосылуы тексеріп шығу парақтарында белгіленеді. Түтікшелі разрядтағыштарды тіректерден алып тастау арқылы тексеру 3 жылда 1 рет жүргізіледі.

Қарқынды ластанатын аймақтарда қойылған түтікшелі разрядтағыштарды тіректерден алмай-ақ, жоғары жағынан қарап шығу, сонымен қатар, қосымша қарап шығу мен тексеру жергілікті нұсқаулықтар талаптарына сәйкес орындалады.

Түтікшелі разрядтағыштарды жөндеу тексеру мен қарап шығу нәтижелеріне қарай қажетті шаралар бойынша орындалады.

329. Қосалқы станциялардағы асқын кернеулерден қорғау құралдарын қарап шығу келесі тәртіппен жүргізіледі:



1) қондырғыларда персоналдың тұрақты кезекшілігімен - кезекті аралап шығу уақытында, сондай-ақ әуе желілерінің бұрылып кетуінде релелі қорғауыштың жұмыс істеуін туғызатын әрбір найзағай жарқылынан кейін;

2) персоналдың тұрақты кезекшілік атқармайтын қондырғыларда - барлық жабдықты қарап шығу кезінде.

330. Кернеуі 1000 В-қа дейінгі әуе желілерде күн күркірейтін маусымға дейін тұтынушының электр қондырғыларына жауапты адамының ұйғарымы бойынша темір құйматас тіректерде қойылған жерге тұйықталатын ілгектердің және оқшаулағыш істіктердің, сондай-ақ, осы тіректер температурасының жарамдылығын ішінара тексеріледі. Нөлдік сымның болуы кезінде осы элементтердің нөлдік жағдайға келтірілуі бақыланады.



Ағаш тіректерде салынған әуе желілерде найзағайлы асқын кернеулерден қорғауышы болатын, сонымен қатар, нөлдік сымның жерге қайтадан тұйықталуы орындалатын тіректерінде ілгектердің жерге тұйықталуы мен нөлдік жағдайларға келтірілуі және оқшаулау істіктері тексеріледі.

331. Оқшауланған бейтараптандырылған немесе сыйымды токтарының орны толтырылатын тораптарда электр тогын беретін әуе және кәбілді желілерінің бүлінген тұсын жойғанға дейін жерге тұйықталатын жұмысқа рұқсат етіледі.



Бұл кезде адамдар мен жануарлардың токқа түсіп қалу қаупі туындайтын елді мекендерге өтетін әуе желілерде бүлінген тұстарын іздестіруге дереу кірісу, бұзылған желіні қысқа мерзімде жөндеуді талап етеді.

Торапта аталған сәтте жерге тұйықталуының болуы кезінде доға сөндіргіш реакторларды өшіруге рұқсат берілмейді. Адамдардың электр қауіпсіздігі шарттары бойынша жоғары талап қойылатын (тау-кен рудаларын өндіретін ұйымдарда, торф әзірлейтін ұжымдарда және т.б.) электр тораптарда жерге бір фазалы тұйықтау жұмысына рұқсат берілмейді. Бұл тораптарда қосалқы станциялардан басқа жаққа таралатын барлық желілер жерге тұйықталудан қорғалатын құрылғылармен жабдықталады.

332. Генераторлық кернеуі болатын тораптарда, сонымен бірге, жоғары кернеулі электр қозғалтқыштары қосылатын тораптарда машина статорының орамдарында бір фазалық тұйықталудың пайда болуы кезінде, егер тұйықталу тогы 5 А-дан асып кететін болса, онда тораптан автоматты өшірілуге тиіс. Егер тұйықталу тогы 5 А-дан аспайтын болса, 2 сағат өткен соң машина өшірілуге тиіс жұмысқа рұқсат етіледі. Егер жерге тұйықталу орны статордың орамасында болмауы белгіленген болса, тұтынушының техникалық басшысының ұйғарымы бойынша жерге торапта тұйықталуы арқылы айналушы машинаның 6 сағатқа дейін созылатын жұмысына рұқсат беріледі.

333. Доға сөндіргіш реакторлармен жерге тұйықталатын сыйымды токтың орнын толтыру келесі мәндері асып түсетін сыйымды токтардың болуы кезінде қолданылады:

тораптың нақты көрсеткішті кернеуі, кВ 6 10 15-20 35 одан да жоғары

тұйықталудың сыйымды тогы.

334. Доға сөндіргіш реакторлардың қуаттылығын тораптың сыйымды тогы бойынша, оның перспективалық дамуын есепке ала отырып, таңдалады.



Жерге тұйықтау доға сөндіргіш реакторлар электр тогын беретін кемінде екі желінің орны толтырылатын торабымен байланыстырылатын қосалқы станцияларға қойылуға тиіс. Реакторларды тұйықтап, орналасатын қосалқы станцияларға қоюға рұқсат берілмейді.

Доға сөндіргіш реакторлар трансформаторлардың бейтарап бөліктеріне ажыратқыш арқылы қосылады.

Доға сөндіргіш реакторларды токқа қосу үшін, әдетте, «жұлдызша - үшбұрыш» орамалары жалғама схемасы трансформаторлар пайдаланылады.

Доға сөндіргіш реакторларын балқымалы сақтандырғыштар арқылы қорғалатын трансформаторларда қосуға рұқсат берілмейді.

Доға сөндіргіш реактордың жерге тұйықтау үшін тағайындалатын кірмесі токтың трансформаторлары арқылы жалпы жерге тұйықтау кұрылғысымен жалғанады.

335. Доғалы сөндіргіш реакторлардың дыбыс күшейткіш тетігі болады.



Жерге тұйықталатын реактивті құрастырылушы тогы 5 А-дан, ал жөнге келтірілу деңгейінің бұзылуы 5 %-дан аспаған кезде қайтадан орнын толтыру арқылы жөнге келтіруге рұқсат етіледі. Егер кернеуі 6-20 кВ торапта қойылатын доға сөндіргіш реакторлары аралас орамалы токтарының айырмашылығы үлкен болғанда, жерге тұйықталатын реактивті құрастырушы тогының 10 А деңгейімен жөнге келтіруге рұқсат етіледі. Кернеуі 35 кВ тораптарда кемінде 15 А сыйымды тогы болуы кезінде жөнге келтіру деңгейі бұзылуының 10%-на рұқсат етіледі. Торап фазалары сыйымдылығының симметриясыз апатты туындататын жағдайының болуы кезінде (мысалы, сымның үзіліп қалуы кезінде) орны толтырылмайтын жөнге келтіруді қолдануға уақытша рұқсат етіледі, фазалық кернеудің 70%-дан аспайтын бейтарап жылжитын кернеу пайда болуын келтіреді.

336. Сыйымды токтың орнын толтыру арқылы жұмыс істеуші тораптарда симметриясыз кернеуі фазалық кернеудің 0,75%-дан аспайды.



Торапта жерге тұйықталуы болмайтын кезде бейтарапты жылжитын кернеуіне ұзақ пайдаланылатын фазалық кернеудің 15%-на және 1 сағат ішінде 30%-ға рұқсат етіледі.

Симметриясыз және бейтарап жылжитын кернеуінің көрсетілген мәндерге дейін төмендетілуі тораптың жерге қатысты фазалары сыйымдылығын теңестіру арқылы жүзеге асырылуы керек (фазалық сымдардың өзара жағдайын өзгерту, желінің фазалары арасында жоғары жиілікті байланыс конденсаторларын бөлу арқылы).

Жоғары жиілікті байланыс конденсаторлары мен айналушы машиналарды найзағайдан қорғайтын конденсаторларын торапқа қосу кезінде жерге қатысты фазалар сыйымдылығының симметриясыз мүмкіндігі тексеріледі.

Көрсетілген мәндерінен асып түсетін және жылжитын бейтарап кернеуіне алып келуі мүмкін электр тогын беретін әуе және кәбілдік желілерді фазасы бойынша қосуға және өшіруге рұқсат етілмейді.

337. Кернеуі 6-10 кВ тораптарда, әдетте, орнын толтыруды автоматты жөнге келтіру арқылы баяу реттелетін доға сөндіргіш реакторлар қолданылады.



Токты қолмен реттеу арқылы доға сөндіргіш реакторларды қолдану кезінде жөнге келтіру көрсеткіштері орнын толтырудың бұзылуы өлшегіші бойынша анықталады. Егер мұндай құрал жөнге келтіру көрсеткіштері болмаса, жылжитын бейтарап кернеуін есепке алу арқылы жерге тұйықталатын токты, сыйымды токтарды, орны толтырылатын токты өлшеу нәтижелері негізінде таңдалады.

338. Вакуумды айырғыштары бар қондырғыларда, әдетте, коммутациялық асқын кернеулерден қорғау жөніндегі шаралары қарастырылады. Асқын кернеулерден бас тартуы негізделеді.

339. Сыйымды токтың орнын толтыру арқылы жұмыс істеуші тораптан қуат алатын тұтынушы доға сөндіргіш реакторларды қайта құру үшін тораптың өзіне қарасты схемасының өзгерісі туралы энергетика жүйесінің жедел персоналын дер кезінде хабардар етеді.

340. Кернеуі 110, 220 кВ қосалқы станцияларда өздігінен жылжитын бейтараптардан немесе қауіпті феррорезонансты үрдістерден тезірек құтылу әрекеттері кернеуі НКФ-110 және НКФ-220 трансформаторлармен шинасының жүктемесіз жүйесіне қосылатын трансформаторларды бейтарап жерге тұйықтау арқылы басталады.



НКФ-110 және НКФ-220 түрдегі трансформаторлар арқылы шинаның жүктемесіз жүйесі торабынан бөлінер алдында қуат беретін трансформатордың бейтараптығы жерге тұйықталады.

Түйіспелері конденсатормен шунтталған электромагниттік трансформаторлы кернеуі және айырғышы болатын кернеуі 220 кВ таратқыш құрылғылар шина жүйелерін өшіру кезінде феррорезонанстық асқын кернеулердің туындау мүмкіндігі тексеріледі. Қажет болған кезде жедел және автоматты өшірілуі кезінде феррорезонанстық үрдістерді болдырмау үшін тиісті шаралар қабылданады.

Тораптарда және кернеуі 6-35 кВ жалғастыруда қажет болған жағдайда феррорезонанстық үрдістерді, оның ішінде, өздігінен жылжитын бейтараптығын болдырмау шаралары қабылданады.

341. Трансформаторлар мен автотрансформаторлар төменгі (орташа) кернеуінің пайдаланылмаған орамалары жұлдызшаға немесе үшбұрышқа жалғануы және асқын кернеулерден қорғалған.



Егер төменгі кернеудің орамасына ұзындығы кемінде 30 м болатын электр тогын беретін кәбілді желі тұрақты қосылатын болса, онда қорғалуы талап етілмейді.

Басқа жағдайларда төменгі және орташа кернеудің пайдаланылмайтын орамалары бір фазамен немесе бейтарапты жерге тұйықтау, немесе жапқышты разрядтарының немесе асқын кернеуді шектегіштердің қосылуы арқылы атқарылады.

342. Кернеуі 110 кВ тораптарда кернеуі 110 кВ трансформаторлар орамаларының бейтараптығының жерге тұйықталмағаны, сондай-ақ релелі қорғаушы автоматиканың әрекет ету қисыны соншалық, әртүрлі жедел және автоматты өшірілуі кезінде жерге тұйықталатын бейтарапты трансформаторсыз тораптың учаскелері бөлінбейтіндей жүзеге асырылады.



Желілі ендірмесіне қарағанда, оқшаулау деңгейінен төмен трансформатордың бейтарапты асқын кернеуінен қорғау жапқышты айырғыштар немесе асқын кернеулердегі шектегіштер арқылы жүзеге асырылады.

343. Кернеуі 110 және 220 кВ тораптарда ток бағытын шұғыл ауыстыру және апатты режимдер кезінде жабдықтардағы өнеркәсіптік жиілігі (50 Гц) кернеуі келтірілген мәндерінің шектерінде болады. Көрсетілген мәндері сонымен бірге, кернеудің амплитудасына, салынуы арқылы құрылатын басқа жиілікті құрастырушы 50 Гц синусоидке таратылады.

 

 

Конденсаторлық қондырғылар



 

344. Осы тарау реактивтік қуаттылықтың орнын толтыру мен кернеуді реттеуге арналған және электр торабының индукциялық элементтерінен қатарлы жалғастырылатын кернеуі 0,22 кВ-дан 10 кВ-ға дейін және жиілігі 50 Гц конденсаторлық қондырғыларға таратылады.

345. Конденсаторлық қондырғыны басқару, конденсаторлар батареясының жұмыс режимін реттеу автоматты.



Электр энергиясын жеке қабылдағышпен ортақ коммутациялық аппараты бар конденсаторлык қондырғыны басқару электр энергиясын қабылдағышты бір мезгілде қолмен іске қосу немесе істен ажырату арқылы жүзеге асырылады.

346. Конденсаторлық қондырғының жұмыс режимдерін әзірлеу энергиямен жабдықтаушы ұйым мен тұтынушы арасындағы реактивтік энергия мен қуаттылықтың экономикалық мәндерінің шартты шамаларынан шығара отырып орындалады. Конденсаторлық қондырғының жұмыс режимдерін тұтынушының техникалық басшысы бекітеді.

347. Электр торабында кернеудің жоғарылауынан туындаған номиналды көрсеткіштен 110%-ға тең кернеу кезінде конденсаторлық қондырғы жұмысының ұзақтығы тәулік ішінде 12 сағаттан көп емес. Кернеу номиналды көрсеткіштен 110%-дан жоғарылап кеткен кезде конденсаторлық қондырғы дереу ажыратылады.

Егер кез келген дара конденсаторда (бірізділік қатардағы конденсаторларда) кернеу оның номиналды көрсеткішінен 110%-ға асып кетсе, конденсаторлық қондырғы жұмысына тыйым салынады.

Егер дайындаушы зауыт техникалық құжаттамада рұқсат етілетін өреде режимдерді ескерілетін болса, онда оларды басшылыққа алу қажет.

348. Егер фазалардағы токтар айырмашылығы 10%-дан асып кететін болса, конденсаторлық қондырғы жұмысына тыйым салынады.

349. Конденсаторлық қондырғыдағы конденсаторлар орнату жерінде қоршаған ауаның температурасын өлшеуге арналған құрал көзделеді.

350. Егер конденсаторлар орнату жеріндегі қоршаған ауа температурасы олардың таңбаланған тақтайшаларында немесе дайындаушы зауыттың құжаттамасында көрсетілген температурадан төмен болса, онда конденсаторлық қондырғыны жұмысқа қосуға тыйым салынады.



Конденсаторлық қондырғыны іске қосуға қоршаған ауа температурасы дайындаушы зауыт құжаттамасында немесе таңбаланған тақтайшаларда көрсетілген рұқсат етілген ең аз мәннен жоғары кезінде 12 сағаттан кейін рұқсат етіледі.

351. Конденсаторларды орнату жеріндегі қоршаған ауа орныққан кезде температурасы олардың таңбаланған тақтайшаларында немесе дайындаушы зауыт құжаттамасында көрсетілген ең жоғары мәннен аспайды. Осы температура жоғарылай түскен кезде желдету күшейтіледі. Егер 1 сағат ішінде температура төмендемесе, конденсаторлық қондырғы ол ажыратылады.

352. Батарея конденсаторларының конденсаторлар корпустары қабырғасына бекітілген таңбаланған тақтайшаларында зауыттық нөмірлері бар. Реттік нөмірлері корпус бетіне салынады.

353. Конденсаторлық қондырғының іске қосылуында ол ажыратылғаннан кейін конденсаторлық батареяға тікелей қосылатын (коммутациялық аппараттар мен сақтандырғыштарсыз) разрядтағыш құрылғысының болуы кезінде кемінде 1 минуттан кейін рұқсат беріледі. Егер разрядтағыш құрылғы ретінде конденсаторлар ішіне орнатылған резисторлар ғана пайдаланылатын болса, онда конденсаторлық қондырғыны қайталап іске қосуға кемінде 1 минуттан кейін рұқсат етіледі.

354. Қорғаныс құрылғыларының әсер етуінен ажыратылған конденсаторлық қондырғыны іске қосу ажыратылу себептері анықталып, жойылғаннан кейін рұқсат етіледі.

355. Конденсаторлық қондырғы:



тиісті номиналды тоқтарына (дайындаушы зауыт қондырғылар үшін конденсаторлар қорғанысы сақтандырғыштармен қарастырылған құрылғылар үшін) сақтандырғыш патрондардың резервтік қорымен;

конденсаторлардың бақылаушы разрядына арналған арнаулы штангамен;

өртке қарсы алғашқы құралдармен (өрт сөндіргіштер, құм салынған жәшік және қалақша) қамтамасыз етіледі.

Камера есіктерінің, сондай-ақ конденсаторлық батареялар шкафтарының сыртқы жағында жуылып кетпейтін бояумен электр қауіпсіздігі белгілері салынады немесе бекітіледі, сондай-ақ батареялардың диспетчерлік атауын көрсететін жазуы орындалады.

356. Сақтандырғыштарды ауыстыру кезінде конденсаторлық қондырғыны тораптан ажыратады және сақтандырғыштар мен конденсаторлық батарея арасындағы электрлік тізбектің айырымы (коммутациялық аппаратты ажыратумен) қамтамасыз етіледі. Егер мұндай айырым үшін жағдайлар болмаса, онда сақтандырғыштарды ауыстыру батареяның барлық конденсаторларын арнаулы штангамен бақылау разрядынан кейін жүргізіледі.



Конденсаторлардың бақылау разрядына, егер дайындаушы зауыттардың басқа нұсқаулары болмаса, қондырғы ажыратылғаннан кейін 3 минуттан бұрын емес жүргізуге рұқсат етіледі.

357. Қуат алатын бейөткізгіш ретінде трихлордивенил пайдаланылатын конденсаторларға техникалық қызмет көрсету кезінде оның қоршаған ортаға түсуін болдырмау үшін шаралар қабылдануы қажет. Трихлордивенилмен қуаттанған істен шыққан конденсаторлар осы мақсаттар үшін мамандандырылған кәсіпорындарда арнауы технологиялар бойынша жойылуға жатады немесе мұндайлар болмаған кезде санитарлық нормаларға сәйкес жойылады.

358. Конденсаторлық қондырғыны қарап шығу (істен ажыратусыз) жергілікті өндірістік нұсқаулықпен белгіленген мерзімдерде, бірақ персонал тұрақты кезекшілік жасайтын нысандарда тәулігіне 1 реттен кем емес және тұрақты кезекшілігінде нысандарда айына бір рет жүргізіледі.

359. Конденсаторлық қондырғыны қарап шығу кезінде:



1) қоршаулар мен бекітпелердің жарамдылығы, бөгде заттардың болмауы;

2) кернеуі ток, қоршаған ауаның температурасының мәндері, жеке фазалар жүктемесінің бірқалыптылығы;

3) аппараттардың, жабдықтардың, түйіспелі жалғастырулардың техникалық жай-күйі, оқшаулау тұтастылығы және ластану деңгейі;

4) қуат беруші сұйықтықтың тамшылап ағуының және конденсаторлар корпустары қабырғаларының жол берілмейтін қампиып көтерілуінің болмауы;

5) өрт сөндіргіш құралдардың болуы және жай-күйі тексерілуі қажет.

Қарап шығу нәтижелері туралы жедел құжаттамада тиісті жазба жазылады.

360. Тұтынушы электр жабдықтары мен конденсаторлық қондырғы құрылғыларының күрделі және ағымдағы жөндеу кезеңділігін, тексерулер мен сынақтар көлемін қамтамасыз етеді.

 

 

Аккумуляторлық қондырғылар



 

361. Аккумуляторлық үй-жай бекітпе құрылғысымен (құлыппен) жабдықталады.

362. Аккумуляторлық үй-жайда темекі тартуға, оған тұтатылған отпен кіруге, осы Қағидалардың 415 тармағында көрсетілген жұмыстардан басқа, ұшқын шығатын электр ысытқыш құралдары, аппараттары мен құрал-саймандарды пайдалануға жол етілмейді.

363. Ағынды-тартқыш желдеткіші бар аккумуляторлық үй-жайларда соңғысы зарядтаудың басталуы алдында іске қосылады және 1,5 сағаттан бұрын емес газ тазартылғаннан кейін ажыратылады.

364. Әрбір аккумуляторлық үй-жайда:



1) электролитті дайындауға және оны ыдыстарға үстемелеп құюға арналған сыйымдылығы 1,5-2 л шүмекті шыны немесе фарфор (полиэтиленді) саптыаяқ (немесе құмыра);

2) қышқыл батареяларға арналған ас содасының 2,5% бейтараптандырушы ерітіндісі және сілті батареяларына арналған борлы қышқылдың немесе сіркелі эссенцияның 10% ерітіндісі (сегіз бөлік суға бір бөлік);

3) қолды жууға арналған су;

4) сүлгі бар.

365. Электролитті, тазартылған су мен бейтараптандырушы қышқылы бар барлық ыдыстарда тиісті жазулар (атауы) жазылады.

366. Қышқыл атауы жазылған таңбалы белгісі көрсетілген арнаулы ыдыста (шыны шөлмектер, пластмассалық канистрлер) сақталады. Қышқыл толтырылған немесе бос ыдыстар аккумуляторлық батарея жанындағы бөлек үй-жайда тұрады. Шыны шөлмектерді себеттерге немесе кереге көзді ағаш жәшіктерге салып, еден үстіне қою қажет.

367. Қышқылмен, сілтімен және қорғасынмен барлық жұмыстарды арнайы оқытылған жұмыскерлер орындайды.

368. Қышқыл мен сілтісі бар шыны шөлмектерді екі адам көтеріп тасиды. Себеттермен бірге шөлмекті саптары бар ағаш жәшіктерде немесе ортасы тесік және 2/3 биіктіктегі себетпен бірге шөлмек салынатын кереге көзді арнайы зембілдермен тасымалдау қажет.

369. Электролитті дайындау мынадай талаптарды сақтау арқылы жүргізілуі қажет:



1) қышқыл және сілтімен жұмыс істеу кезінде костюмді (қышқылмен жұмыс істеу кезінде қышқылға төзімді сіңіргішті қатты жүннен немесе мақта-маталы және сілтімен мақта-маталы), резеңке етікті (шалбардың астынан) немесе галошты, резеңке алжапқышты, қорғаныс көзілдірігін және резеңке қолғапты кию қажет; улы сілтінің қатты кесегін алдын ала кенеп қапшықтарға орап, арнайы бөлінген орында ұнтақтау қажет;

2) фарфор саптыаяқ немесе тазартылған су толтырылған, ыстыққа төзімді басқа да ыдыстан қышқылға баяу сыздықтатып (ерітіндінің тез ысып кетпеуі үшін) құяды. Бұл кезде электролитті шыны таяқша немесе түтікше, не қышқылға төзімді пластамасса таяқшамен ұдайы араластыру қажет;

3) электролитті қышқылға суды құя отырып дайындауға жол етілмейді, дайын электролитке суды біртіндеп кұюға жол етіледі;

4) еденге төгілген қышқылға дереу ағаш ұнтақтарын салып, мұқият сыпырып алу керек.

370. Аккумуляторлық үй-жайда тілімшелерді балқыту, шиндеу немесе жылыту құбырларын дәнекерлеу жұмыстарына мынадай жағдайларда жол беріледі:



1) балқыту немесе дәнекерлеу жұмыстарына зарядтау аяқталған соң 2 сағаттан бұрын емес рұқсат етіледі;

2) тұрақты зарядтау әдісі бойынша жұмыс істейтін батареялар жұмыс басталғанға дейін 2 сағатта разряд режиміне келтіріледі;

3) жұмыс басталғанға дейін үй-жайды 1 сағат бойы желдетеді;

4) балқыту немесе дәнекерлеу уақытысында үй-жайды үздіксіз желдету жүргізіледі;

5) балқыту орны қалған батареялардан отқа жанбайтын қалқандармен қоршалады;

6) қорғасынмен және оның қоспаларымен уланып қалуды болдырмау үшін арнайы сақтық шаралары қабылданады, аккумулятор батареяларын пайдалану мен жөндеу бойынша нұсқаулықтарға сәйкес жұмыс күнінің режимі анықталады.

Жұмыстар наряд бойынша орындалады.

371. Аккумуляторлық батареяда жұмыстар жүргізу кезінде персоналды электр тогы соғуынан сақтандыру үшін мынадай жағдайларды сақтау керек:



1) жалғастырғыш тілімдерін қол арамен кесуді, қоқыштарды орнатуды, кедергі элементін шунттауды ажыратылған жүктеме кезінде қорғаныс көзілдірікпен және алжапқышта жүргізу қажет;

2) тілімшені кесіп алуды, элементтер кернеуін өлшеуді және электролиттің үлестік салмағын өлшеуді резеңке саусақты қолғапта, кебісте немесе галошта жүргізу;

3) тілімшенің құлақшасын және артқы ұшын сипап көруді жалаңаш қолмен жүргізіледі, ал екінші қол ылғи резеңке қолғапта болады;

4) шинделеу жұмыстары кезінде, әсіресе шығаруға жақын жерлерде екі қолда резеңке қолғап, ал аспаптың оқшаулау сабы бар. Жұмыс көзілдірікпен орындалады. Басқышта тұрып істейтін жұмысты екі адам жүргізеді.

372. Аккумуляторлық батареялар мен зарядтау құрылғыларына қызмет көрсетуді IIІ топтағы арнайы оқытылған персонал орындайды.

 

 

Бақылау, өлшеу және есепке алу құралдары



 

373. Осы тарау жабдықтың технологиялық параметрлерін, оның жұмыс режімдерін өлшеу құралдарын (стационарлық және тасымалданатын) бақылау жүйесіне, сондай-ақ электр энергиясын есепке алу (белсенді және реактивті энергия есептегіштері) құралдарына таратылады.

Электр қондырғыларының бақылау жүйелерімен, техникалық өлшеу және электр энергиясын есепке алу құралдарымен жарақтану көлемі нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкес келеді және: жабдықтың техникалық жай-күйі мен оның жұмыс режімдерін бақылауды, өндірілген, іске жіберілген және тұтынылған энергияны есепке алуды; еңбектің қауіпсіз жағдайлары мен санитарлық нормаларын және ережелерін сақтауды; қоршаған ортаны қорғауды бақылауды қамтамасыз етеді.

374. Жабдықтың технологиялық параметрлерін, оның жұмыс режімдерін бақылау, электр энергиясы мен ақпаратты-өлшеу жүйелері өлшемдердің қарастырылатын бірлігі және талап етілетін дәлдігінің ережелері мен нормалары негізінде ұйымдастырылатын метрологиялық қамтамасыз етуді қоса алғанда белгіленген талаптарға жауап беретін өлшеу және техникалық құралдармен жабдықталады.

375. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарын орнату және пайдалану Қазақстан Республикасының Электр энергетикасы саласындағы қағидалары және дайындаушы зауыттар нұсқаулықтарымен белгіленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

376. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарын кезеңді қарап шығу және алдын алу қызметін көрсету, олардың жай-күйін қадағалау, тексеру, жөндеу мен мемлекеттік стандарттарға сәйкес тұтынушыдағы осы құралдарды сынау үшін метрологиялық қызмет немесе ҚР Мемстандартында аккредиттелген өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша басқа да құрылым құрылады.

377. Мұндай қызмет құрамына қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес салыстырып тексеру, жөндеу жабдығымен және Қазақстан Республикасының Электр энергетикасы саласындағы заңнамамен белгіленген талаптарға сәйкес өлшеудің үлгілік құралдарымен (2-ші разрядтағы эталондар) жабдықталған, аттестацияланған зертханалар кіреді. Зертхана персоналында ҚР Мемстандартының уәкілеттік органдары берген жұмыстарды орындау құқығына куәліктері бар.

378. Электр энергиясын өлшеу және есепке алудың барлық құралдары, сондай-ақ ақпараттық-өлшеу жүйелері салыстырып тексеріледі және салыстырып тексеру туралы немесе салыстырып тексергіштің таңбасы туралы куәлігі бар. Жұмыс істейтін технологиялық электр жабдығы кезінде өлшеу немесе есепке алу құралдарын жөндеу уақытына олардың орнына резервтік құралдар орнатылады. Есепке алу құралдарын ауыстыру кезінде акті ресімделеді.

379. Электр қуаты мен энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесі Қазақстан Республикасының Электр тораптық қағидаларына сәйкес ұйымдастырылады. Тұтынушының негізгі жабдығы өнеркәсіптік пайдалануға енгізілгенге дейін ақпаратты-өлшеу жүйелері метрологиялық аттестацияланады, ал оларды пайдалану процесінде кезеңдік тексерілуге жатады.

380. Метрологиялық аттестациядан өтпеген есептік ақпараттық-өлшеу жүйелері ретінде қолдануға жол етілмейді.

381. Технологиялық параметрлерді бақылау үшін қолданылатын өлшеудің жұмыс құралдары өлшем дәлдігінің нормаланбауы бойынша индикаторлар разрядына ауыстырылады. Индикаторлар разрядына ауыстырылған өлшеу кұралдарында «И» айырымдық ерекше белгісі қойылады. Осындай өлшеу құралдарының тізбесі тұтынушы басшысымен бекітіледі.

382. Электр жабдығына біріктіріп салынған электр өлшеу құралдарын (ток пен кернеу трансформаторлары, шунттар, электр түрлендіргіштер) тексеру мерзімдері олар орнатылған жабдық жұмысының жөндеу аралығына сәйкес келеді. Жабдықты жөндеу көлеміне осы өлшеу құралдарының бөлшектенуі, тексерілуі және орнатылуы кіреді.

383. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарына барлық жөндеу, калибрлеу және тексеру туралы белгіленетін паспорттар (немесе журналдар) құрастырылады. Электр энергиясын есепке алудың әрбір өлшегіш кешеніне паспорт-хаттама ресімделеді.

Есеп айыратын есептегіштердің калибрлену кезеңділігі мен көлемі жергілікті нұсқаулықпен белгіленеді.

Есеп айыратын есептегішті оны пайдаланатын орнында калибрлеуді, егер бұл жергілікті нұсқаулықпен қарастырылатын болса, онда энергетикалық нысанда электр энергиясын есепке алуға жауапты жұмыскердің қатысуымен энергиямен жабдықтаушы ұйымның аттестациядан өткен өкілінің салыстырылып тексерілген таңбасын бұзбай жүргізіледі. Калибрлеу нормативтік-техникалық құжаттармен қарастырылатын салыстырып тексеруді алмастырмайды. Калибрлеу нәтижелері актімен ресімделеді.

384. Электр жабдығы мен электр беріліс желілерінің жұмыс режимін бақылау бойынша өлшеудің тұрақты құралдарына өлшенетін шаманың нақты көрсеткіші мәніне сәйкес белгі қойылады. Сыртқы ток көзінен электр қуатын алатын құралдар кернеуі бар сигнализация құрылғысымен жабдықталады.

385. Электр энергиясын есепке алудың әрбір құрамында (есептегіште) электр энергиясын есепке алуды жүргізетін жалғастырудың атауын көрсететін жазу орындалады. Есептегішпен қатар тұрған қалқанда, егер бұл әрбір есептегішке тиісті жазу бір мағыналы болатыны анықталса, жазуды орындауға рұқсат етіледі.

386. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарының, оның ішінде апатты режимдерде, қосалқы станцияларда (таратушы құрылғыларда) тіркейтін құралдардың және жазбаның автоматты жылдамдығы бар құралдардың жұмысын қадағалауды тұтынушының электр шаруашылығына жауапты адамының шешімімен анықталатын бөлімшенің жедел немесе жедел жөндеуші персоналы жүргізеді.

387. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарының сыртқы элементтерінің сақталуы мен тазалығына олар орнатылған жабдыққа қызмет көрсетуші персонал жауап береді. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарының жұмысындағы барлық бұзушылықтар туралы персонал тұтынушының метрологиялық қызметінің міндетін орындаушы бөлімшеге дереу хабарлайды. Тіркейтін құралдармен қалыпты жазылуын қамтамасыз ету бойынша жұмыстармен байланысы жоқ электр өлшеу құралдарын ашуға тек тұтынушының метрологиялық қызметінің міндетін орындайтын бөлімше персоналына, ал өнім берушілермен немесе тұтынушылармен есеп айырысуға арналған өлшеу құралдарын олардың өкілдерімен бірлесіп бөлімше персоналына ғана рұқсат етіледі.

388. Ток пен кернеудің, олардың екінші реттік тізбектеріне есеп айыратын есептегіштер іске қосылған өлшегіш трансформаторларын орнату мен ауыстыруды энергиямен жабдықтаушы ұйымның рұқсатымен олардың тұтынушысын пайдаланатын персонал орындайды.



Энергиямен жабдықтаушы ұйымдар мен тұтынушылар арасында есеп айырысудың жүргізілуі бойынша есеп айырысатын есептегіштерді ауыстыру мен тексеруді энергиямен жабдықтаушы ұйымның келісімі бойынша есепке алынатын құралдардың меншік иесі жүргізеді. Бұл ретте электр энергиясын есепке алмай тұтыну уақыты және орташа тұтыну қуаты екі жақты актімен белгіленеді.

Тұтынушы электр энергиясының есеп айыратын есептегіштерінің жұмысындағы барлық ақаулар немесе тоқтап қалу оқиғалары туралы энергиямен жабдықтаушы ұйымды дереу хабардар етуі міндетті.

Энергетикалық нысанның персоналы есеп айырысатын есептегіштің, оның пломбасының сақталуына және электр энергиясын есепке алу тізбектерінің белгіленген талаптарға сәйкес болуына жауап береді.

Есеп айырысатын есептегіште пломбаның бұзылуы, егер бұл еңсерілмейтін күштің іс-әрекетінен туындаса, осы есеп айырысатын есептегішпен жүзеге асырылатын электр энергияны есепке алудың заңды күшінен айырады.

389. Энергиямен жабдықтаушы ұйым:



1) ток трансформаторларының таңбалылығын;

2) электр есептегіштерге жалғанушы тізбектері бар өтпелі қораптардың қақпақтарын;

3) есеп айырысатын есептегіштердің ток тізбектерін, ток трансформаторларына есептегіштермен бірге электр өткізгіш құралдары және қорғаныс құрылғылары жалғастырылған жағдайларда;

ток трансформаторларының екінші реттік орамаларын шунттауға арналған қысқышты сынау қораптарын және оларды ауыстыру немесе тексеру құралдардың жұмысын қадағалауды тұтынушының электр шаруашылығына жауапты адамының шешімімен анықталатын бөлімшенің жедел немесе жедел жөндеуші персоналы жүргізеді.

387. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарының сыртқы элементтерінің сақталуы мен тазалығына олар орнатылған жабдыққа қызмет көрсетуші персонал жауап береді. Электр энергиясын өлшеу және есепке алу құралдарының жұмысындағы барлық бұзушылықтар туралы тұтынушының метрологиялық қызметінің міндетін орындаушы бөлімшеге дереу хабарлайды. Тіркейтін құралдармен қалыпты жазылуын қамтамасыз ету бойынша жұмыстармен байланысы жоқ электр өлшеу құралдарын ашуға тек тұтынушының метрологиялық қызметінің міндетін орындаушы бөлімше персоналына, ал өнім берушілермен немесе тұтынушылармен есеп айырысуға арналған өлшеу құралдарын - олардың өкілдерін бірлескен бөлімше персоналына ғана рұқсат етіледі.

388. Ток пен кернеудің, олардың екінші реттік тізбектеріне есеп айыратын есептегіштер іске қосылған, өлшегіш трансформаторларын орнату және ауыстыруды энергиямен жабдықтаушы ұйымның рұқсатымен олардың тұтынушысын пайдаланушы персонал орындайды.

Энергиямен жабдықтаушы ұйымдар мен тұтынушылар арасында есеп айырысудың жүргізілуі бойынша есеп айыратын есептегіштерді ауыстыру мен тексеруді энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың келісімі бойынша есепке алынатын құралдардың меншік иесі жүргізеді. Бұл ретте электр энергиясын есепке алмай тұтыну уақыты және орташа тұтыну қуаты екі жақты актімен белгіленеді.

Тұтынушы электр энергиясының есеп айыратын есептегіштерінің жұмысындағы барлық ақаулар немесе тоқтап қалу оқиғалары туралы энергиямен жабдықтаушы ұйымды дереу хабардар етуі міндетті.

Энергетикалық нысанның персоналы есеп айыратын есептегіштің, оның пломбасының сақталуына және электр энергиясын есепке алудың тізбектерінің белгіленген талаптарға сәйкестілігіне жауап береді.

Есеп айыратын есептегіште пломбаның бұзылуы, егер бұл еңсерілмейтін күш іс-әрекетінен туындамаса, осы есеп айыратын есептегішпен жүзеге асыратын электр энергиясын есепке алудың заңды күшін жояды.

389. Энергиямен жабдықтаушы ұйым мыналарды пломбалайды:

1) ток трансформаторларының таңбалығын;

2) электр есептегіштерге жалғанушы тізбектердің өтпелі қораптарының қақпақтарын;

3) есеп айырысатын есептегіштердің ток тізбектері ток трансформаторларына есептегіштерімен бірге электр өткізгіш құралдары және қорғаныс құрылғылары жалғастырылған жағдайларында;

4) ток трансформаторларының екінші реттік орамаларын шунттауға арналған қысқышты сынау қораптары мен оларды ауыстыру немесе тексеру үшін есеп айырылатын есептегіштерді істен ажырату кезінде кернеу тізбектері жалғанатын орындарды;

5) ток трансформаторлары орнатылатын камералардың торлары мен қақпақтарын;

6) есеп айырылатын есептегіштер жалғастырылған жоғары және төменгі кернеу жағында орнатылған сақтандырғыштар камерасының торлары мен қақпақтарын;

7) есеп айырылатын есептегіштер жалғастырылған кернеудің айырғыш трансформаторлар жетектерінің саптарындағы икемді тетіктерді пломбалайды.

390. Есеп айырылатын есептегіштер жалғастырылған кернеу трансформаторларының екінші реттік тізбектеріне сақтандырғышты сигналға әрекет ету арқылы олардың тұтастығын бақыламай орнатуға жол берілмейді.



Салыстырып тексерілген есеп айыратын есептегіштердің корпустық бекітпелерінде тексеруді жүргізген ұйымның пломбалары, ал есептегіш қысқыштары қалыбының қақпағында - энергиямен жабдықтаушы ұйымның пломбасы бар.

Электр өлшегіш құралдарына, коммутациялық аппараттар есепке алу тізбектерінде электр тізбектерін айыратын жалғастырғыштары мен рұқсатсыз қол жетімділіктен қорғау үшін оларды электр энергетикасы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес сыртынан шолып бақылаудың арнайы белгілерімен таңбалануы жүргізіледі.

 

 



Электрмен жарықтандыру

 

391. Осы тарауда баяндалатын Қағидалардың талаптары өнеркәсіп кәсіпорындары, үй-жайлар мен құрылыстар, тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттар, ашық кеңістіктер мен көшелердің электр жарықтандыруын, сондай-ақ жарнамалық жарықтандыру орнатуға таратылады.

392. Барлық үй-жайларда, жұмыс орындарында, ашық кеңістіктер мен көшелердегі жұмыс және апаттық жарықтандыру өнеркәсіп кәсіорындарының санитарлық нормалары мен жобалау нормалары талаптарына сәйкес жарықтандыруды қамтамасыз етеді.

Бағдарламалық басқару құрылғыларымен жабдықталған жарнамалық жарықтандыру, сондай-ақ рұқсат етілетін индустриалдық радиобөгеуілдеріне қолданыстағы нормалардың талаптарын қанағаттандырады.

393. Апаттық жарықтандырудың шырақ шамдары жұмыс шырақ шамдарынан белгілері немесе реңділігімен ерекшеленеді.



Түтін тартатын мұржалар мен биік құрылыстардың жарық қоршағышы биік бөгеттердің жарық қоршағыштары және таңбалануы қағидаларына сәйкес келеді.

394. Апатты және жұмыс жарықтандыруының шырақ шамдарының қалыпты режимде қуат алуы жалпы ток көзінен жүзеге асырылады. Жалпы ток көзін істен ажырату кезінде апатты жарықтандыру торабы қуат алудың тәуелсіз көзіне (аккумуляторлық батареяға) автоматты түрде ауыстырылады.



Апаттық жарықтандыру торабын жобалаудан өзгеше схема бойынша қуат алдыруға тыйым салынады.

Апаттық және жұмыс жарықтандыру торабына осы жарыктандыруға жатпайтын жүктемелердің кез келген басқа түрлерін жалғастыруға тыйым салынады.

Апаттық жарықтандыру торабы штепсельді розеткаларында орындалады.

395. Жарықтандыру торабының қалқандары мен құрамаларының беткі жағында электрлік схема мен диспетчерлік атауына сәйкес нөмірі, атауы көрсетілетін жазуы (таңбалануы) болады.

396. Ішкі жақтарында (мысалы, есіктерінде) балқымалы ендірілген токтың немесе автоматты ажыратқыштарының нақты көрсеткішті токтың мәндері және олар арқылы қуат алатын электр қабылдағыштардың атаулары көрсетілетін бір сызықты схемасы орындалады. Электр қабылдағыштар (шырақ шамдардың) атаулары схемаға сәйкес электр қабылдағыштардың іске қосылуы мен істен ажыратылуын жұмыскер қатесіз жүргізетіндей түсінікті болуы керек.

397. Автоматты ажыратқыштар олардан қуат алатын тұтынушылардың таңдамалы істен ажыратылуын қамтамасыз етеді.

398. Сақтандырғыштарды, автоматты және автоматты емес бір полюстік ажыратқыштарды нөлдік жұмыс өткізгіштеріне (N) және РEN-өткізгіштерге орнатуға тыйым салынады.

399. Қауіптілігі жоғары және айрықша жоғары үй-жайларда тасымалды (қолмен) шырақ шамдардың қуат алуы үшін 42 В-тан аспайтын кернеу, ал электр тогымен зақымдану қаупі жоғары болуы кезінде және сыртқы орнатуларда - 12 В-тан аспайтын кернеу қолданылады.



12-42 В кернеудегі құралдардың ашалары 127 және 220 В кернеудегі розеткаға кірмейді. Барлық штепсельді розеткаларда нақты кернеуі көрсетілген жазулары болады.

12-42 В кернеудегі тораптың шырақ шамдарын қуат алу үшін автотрансформаторларды пайдалануға тыйым салынады. Кернеуі 42 В-қа дейінгі шырақ шамдарын қуат алу қауіпсіз бөлгіш трансформаторлардан немесе токтың автономды көзінен жүргізіледі.

Қатты тіректерге бекітілмеген люминесценттік және доғалы сынап шамдарын тасымалды жарықтандыру үшін қолдануға тыйым салынады.

400. Қуаттылығы немесе сәулелендіру реңі жобалауына сәйкес келмейтін жұмыс және апаттық жарықтандыруды шырақ шамдар торабына орнатуға, сондай-ақ шырақ шамдарының жарық шашқыштарын, шағылдыратын және қорғаныс торларды алып тастауға рұқсат етілмейді.

401. Ішкі, сыртқы тораптардың қуат алуы, сондай-ақ кәсіпорындар, құрылыстар, тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттар, ашық кеңістіктер және көшелердің күзет жарықтандыруы жеке желілер бойынша қарастырылады.

Шалғай нысандарды жарықтандыру торабынан басқа, сыртқы жарықтандыру торабын басқару, сондай-ақ күзет жарықтандыру торабын басқару осы кәсіпорын немесе басқа да арнайы үй-жайдың электр шаруашылығын басқару қалқаны орынжайынан орталықтандырылып жүзеге асырылады.

402. Жарықтандыру торабы қажетті шектеріндегі кернеуді сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етуші көздерден (тұрақтандырғыш немесе жеке трансформаторлардан) қуат алады.



Шамдардағы кернеу нақты көрсеткіштісінен жоғары емес. Ішкі жұмыс жарықтандыру торабының неғұрлым шалғай орнатылған шамдарында, сондай-ақ нақты кернеуінің 5%-дан аспайтын прожекторлық қондырғыларда; сыртқы және апаттық жарықтандыру торабының неғұрлым шалғай орнатылған шамдарында және 12-42 В торапта - кернеуі 10 %-дан төмендеуі.

403. Қосалқы станциялар мен таратушы құрылғылардың екі жақтан шығатын дәліздерінде және үңгі-жолдардағы өтпелерде жарықтандыру екі жақты басқарумен орындалады.

404. Электр жарығының тораптарына қызмет көрсетуші жедел жұмыскерінде осы тораптың схемасы, калибрленген балқымалы ендірілетін қорлары, жарықтандырудың осы торабының барлық кернеулі шырақ шамдары мен шамдардың қоры болады.

Тұтынушының немесе нысанның жедел және жедел-жөндеуші персоналы апаттық жабдықтау болған кезде автоматты қуат алуымен тасымалды электрлік қолшамдармен жабдықталады.

405. Шырақ шамдарды тазарту, электрлік жарықтандыру торабын қарап шығуды кесте бойынша жедел, жедел-жөндеуші немесе арнайы оқытылған персонал орындайды.



Шырақ шамдарды тазарту және тұтынушының жарықтандырғыш қондырғыларының техникалық жай-күйін тексеру (әйнектер, керегекөздер мен торлардың болуы және бүтіндігі, арнайы мақсаттағы шырақ шамдар тығыздығының жөндемділігі) бойынша жұмыстардың кезеңділігін тұтынушының электр шаруашылығына жауапты адамы жергілікті жағдайлары есепке алынып белгіленеді. Қатты ластануға ұшыраған учаскелердегі шырақ шамдарды тазарту айрықша кесте бойынша орындалады.

406. Жанып кеткен шамдарды ауыстыру жарықтандырғыш қондырғының қуаттылығы мен шамдарға қол жеткізу мүмкіндігіне қарай әрбір тұтынушы үшін нақты белгіленетін топтық немесе жеке тәсілмен жүргізіледі. Топтық тәсілді қолдану кезінде арматураны кезекті тазарту мерзімдері шамдарды топтық ауыстыру мерзімдеріне келтіріледі.

407. Шырақ шамдарды биіктігі 5 м дейін ілу кезінде олардың жанына қоятын басқыштар және жеңіл сатылар арқылы қызмет көрсетуге рұқсат етіледі. Шырақ шамдар тым биікте орналастырылған жағдайда Электр қондырғыларын пайдалану кезінде қауіпсіздік қағидалары мен жергілікті нұсқаулықтарда белгіленген қауіпсіздік шараларын сақтап, оларға көпірлі крандар, тұрақты шағын көпірлер және жылжымалы құрылғылардан қызмет көрсетуге рұқсат етіледі.

408. Шырақ шамдарды еденнен немесе қызмет көрсетілетін алаңнан 2,5 м биіктікке орнату кезінде қауіптілігі жоғары және айрықша қауіпті үй-жайларда дифференциалды автоматты ажыратқыштармен қорғалатын тізбектерінен басқа, ІІ немесе ІІІ класты қорғалатын шырақ шамдар қолданылады.

409. Субұрқақ және қауыздардың жарықтандыру қондырғыларында жарықтандырғыш құралдарының суға батырылып орнатылатын қуат алудың нақты кернеуі 12 В-тан жоғары.

Жарықтандыру шырақ шамдарының металл корпустарын қыздырылатын және люминесценттік шамдармен жерлестірілуі РЕ-өткізгішін шырақ шамы корпусының бұрандасына жалғастырылып орындалады.

Сыртқы жарықтандырудың жарықтандырғыш құралдарының жерге тұйықтауін орындау кезінде РЕ және PEN-өткізгіштеріне темір бетонды және металл тіректердің қосылуы орындалады.

Шырақ шамдар корпусын нөлдік жұмыс өткізгішінен тармақталуымен жерге тұйықтауға тыйым салынады.

410. Істен шыққан люминесценттік шамдар, доғалы сынап шамдары және сынапты қамтитын басқа да көздері арнайы үй-жайда сақталады. Оларды жою және қатерсіздендіру үшін оған бөлінген орынға кезеңді шығару керек.

411. Жарықтандыру торабын қарап шығу және тексеру мына мерзімдерде:

1) жұмыс жарықтандыруды істен ажырату кезінде апаттық жарықтандырудың жөндемсіздігін тексеру - жылына 2 рет;

2) апаттық жарықтандыру автоматының әрекетін тексеру - күндізгі уақытта айына кемінде 1 рет;

3) жұмыс орындарының жарықтандырылуын өлшеу - торапты пайдалануға енгізу кезінде және одан әрі қажеттілік бойынша, сондай-ақ, технологиялық үрдістің өзгеруі немесе жабдықтарды ауыстырып қою кезінде;

4) 12-42 В тұрақты трансформаторлардың оқшаулауының сынауы - жылына 1 рет, 12-42 В тасымалды трансформаторлар мен шырақ шамдар - жылына 2 рет жүргізіледі.

Тексеру және қарап шығу кезінде анықталған ақаулар қысқа мерзімде жойылады.

412. Стационарлық жабдықты, апаттық және жұмыс жарықтандырудың электр сымдарының жай-күйін тексеру, сымдар, кәбілдер және жерге тұйықтау құрылғыларының оқшаулау кедергісін сынау және өлшеу электрмен жарықтандыру торабы кірмесі кезінде, ал одан әрі тұтынушының электр шаруашылығына жауапты адамымен бекітілген кесте бойынша, бірақ үш жылда бір рет жүргізіледі. Өлшемдер нәтижелері актімен (хаттамамен) ресімделеді.

413. Сыртқы (көше) және жарнамалық жарықтандыру қондырғыларына техникалық қызмет көрсету және жөндеуді дайындығы бар электр техникалық персоналы орындайды.

Мұндай персоналы жоқ тұтынушылар осы қондырғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу функцияларын мамандандырылған ұйымдарға береді.

Жарнамалық жарықтандыру торабының газ жарықты қондырғыларын жоспарлы-ескертпелі жөндеу кезеңділігі олардың санаттарына қарай (орналасқан жері, техникалық қызмет көрсету жүйесі және т.б.) белгіленеді және тұтынушының электр шаруашылығына жауапты адамымен бекітіледі.

414. Сыртқы (көше) және жарнамалық жарықтандыру қондырғыларын іске қосу және істен ажырату жыл мезгілдерін, жергілікті жағдайлардың ерекшеліктерін есепке алып құрастырылған және жергілікті билік органдарымен бекітілген кестеге сәйкес автоматты түрде жүзеге асырылады.

415. Тұтынушының жедел немесе жедел-жөндеуші персоналы жарнамалық жарықтандыру қондырғылары жұмысындағы барлық бұзылулар мен зақымдаулар (жарықтың жыпылықтауы, ішінара разрядтар және т.б.) туралы осындай қондырғыларға техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жүзеге асырушы персоналға дереу хабардар етуге міндетті.

Көзге көрінетін зақымдау кезінде жарнамалық жарықтандыру қондырғыларының жұмысына тыйым салынады.

416. Көше және жарнамалық жарықтандыру қондырғыларын басқарудың орталықтандырылған автоматты жүйесі кезінде өзінің қарамағында көлік құралдары мен телефон байланысы болатын персоналдың тәуліктік кезекшілігі қамтамасыз етіледі.

417. Жарнамалық жарықтандыру қондырғыларындағы жұмыстар, сондай-ақ көшені жарықтандыратын шырақ шамдарды тазарту тәуліктің күндізгі уақытында жүргізіледі.

 

 



Арнайы мақсаттағы электр қондырғылары



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет