84
6 - кестенің жалғасы
1
2
3
4
5
Маз
м
ұнды
қ
Отан,
туған жер,
отбасы
құндылығын
түсінуі,
халқымыздың салт,
дәстүрлерін
құндылық ретінде
ұғынып, меңгеруі.
Әдебиеттік оқудың
құндылығын
ұғынуы мен оның
байлығын
меңгеруі;
Ел
тарихы
мен
рәміздері
туралы
білімінің
толықтығы.
Отан, Туған жер,
Отбасы
құндылықтарын
саналы
түрде
ұғынады.
Салт,
дәстүрлерді біледі,
оларды құндылық
ретінде таниды. Ел
тарихы
мен
рәміздерін
қастерлейді,
мазмұнын,
мәнін
толық
түсінеді.
патриоттық тәрбие
жөніндегі білімін
үнемі
толықтырып
отырады.
Отан, Туған жер,
құндылықтарына
мән
бермейді,
ұлттық
салт,
дәстүрлердің
мазмұнын
меңгергенімен
оларды маңызды
деп есептемейді.
Оқушылардың
патриоттық
тәрбие туралы
түсініктері
жеткіліксіз.
патриоттық
тәрбиенің
маңызын,
қажеттілігін
түсінбейді.
Әрек
етт
ік
Отан, туған жер,
отбасы
құндылығына
сәйкес
өз
әрекеттерін
құра
білуі. Туысқандық
қарым-
қатынастағы
ұлттық дәстүрлерді
сақтап
орындай
білуі, салт, дәстүр,
рәсімдерді
орындай алуы. Ел
тарихы
мен
рәміздері
туралы
білімдерін
пайдалануы, оның
құндылығын
ұғынуы.
Отанын,
Туған
жерін,
Отбасын
құндылық ретінде
бағалайды,
таңдайды, Туыстық
қарым-
қатынастағы
ұлттық дәстүрлерді
сақтап,
орындай
біледі. Әдет-ғұрып,
салт, дәстүрлерді
қастерлеп, оны өз
өмірінде
қолданып
отырады; Өз мінез-
құлқының
нақты
мақсаттарын
патриоттық тәрбие
қатынас негізінде
анықтай алады.
Отан, туған жер
туралы
түсініктері
болғанымен,
оның
құндылығына мән
бермейді.
Ұлы
тұлғалар туралы
білгенімен,
ұлт
өкілі
ретінде
олардың
құндылығын
бағалауы,
таңдауы
байқалмайды.
Оқушылар өз
мінез-
құлықтарында
патриоттық
тәрбие
түсініктеріне
сүйенбейді. Өз
іс-әрекетінде
патриоттық
тәрбиені іздеу,
бағалау, таңдау
іскерліктері
қалыптаспаған.
Мотивациялық-құндылық бөліктегі көрсеткіштер:
Отан, туған жер, отбасы құндылығын ұғынуға деген ынтасы, салт,
дәстүрлерге қызығушылығы, әдебиеттік
оқудың байлығын меңгеруге, ел
тарихы мен рәміздерін танып білуге ұмтылуы.
Мазмұндық бөліктегі көрсеткіштер:
Отан, туған жер, отбасы құндылықтары туралы түсініктерінің болуы,
халқымыздың салт, дәстүрлерін құндылық ретінде ұғынуы, ырым, рәсімдерін
85
білуі, әдебиеттік оқудың құндылығын ұғынуы мен оның байлығын меңгеруі,
ел рәміздерін, ел тарихын білуі, оның құндылығын ұғынуы. Өзіндік сананың
қалыптасуы.
Әрекеттік бөліктегі көрсеткіштер:
Отанын, туған жерін, әдебиеттік оқу сүюі, ұлттық салт, дәстүрлерді
сақтап орындай білуі, еліміздің тарихын,
ұлы тұлғаларын, рәміздерін
қастерлеуі.
Бағалау-нәтижелік бөліктегі көрсеткіштер:
Отаны, туған жері туралы білімін жетілдіруі, әдебиеттік оқудың
байлықтарын меңгеріп, тәжірибеде сауатты пайдалана алуы, салт,
дәстүрлерді жете меңгеруі, халқымыздың ұлы тұлғаларын,
еліміздің
рәміздерін мақтан тұтуы, өз мінез-құлқын қабылдаған патриоттық тәрбие
түсініктерге сәйкес реттеп, жетілдіріп отыруы. Бұл өлшемдер негізінде
айқындалған көрсеткіштерге сәйкес патриоттыққа тәрбиелеуге мүмкін
болатын үш деңгейі анықталды:
Жоғары деңгей - бастауыш сыныптардағы гуманитарлық пәндерді
оқыту арқылы оқушыларды патриоттыққа тәрбиелеу туралы білуге деген
ынта-ықыласы жоғары. Өзіндік санасы,
сенім-мұраттары, эмоциялық
сезімдері қалыптасқан. патриоттық тәрбиенің мәнін, маңыздылығын саналы
түрде меңгеріп, иелене отырып, өз іс-әрекеттерінде жағымды мінез-құлық
үлгілері арқылы көрсете біледі. патриоттық тәрбие түсініктеріне сәйкес өз
мінез-құлықтарын реттеп, өзін-өзі жетілдіре алады.
Орташа деңгей - бастауыш сыныптардағы гуманитарлық пәндерді
оқыту арқылы оқушыларды патриоттыққа тәрбиелеу туралы түсінігі
жеткіліксіз,
қызығушылығы тұрақты емес, мұғалім ұсынған ақпараттарды
онша құлықты болмаса да меңгергенімен оларды маңызды деп есептемейді,
меңгерген патриоттық тәрбие туралы түсініктерін мұғалімнің талап етуі
бойынша ғана өз іс-әрекеттерінде пайдаланып отырады. патриоттық тәрбие
арқылы өзін-өзі реттеуге және өзін-өзі жетілдіруге онша ынталы емес.
Төмен деңгей - бұл деңгей бастауыш сыныптардағы гуманитарлық
пәндерді оқыту арқылы оқушыларды патриоттыққа тәрбиелеу туралы
түсініктерінің жеткіліксіздігімен анықталады. патриоттық тәрбие туралы
өзінің білімін толықтыруды қажет етпейді. патриоттық тәрбиенің маңызына
мән бермейді. Балалар өз мінез-құлықтарында патриоттық тәрбие
түсініктеріне сүйенбейді. Өмірде патриоттық
тәрбие арқылы өзін-өзі
жетілдіру қажет деп есептемейді.
Бастауыш сынып оқушысының патриоттыққа тәрбиелеу нәтижесі
ретінде мынадай ұлттық сипатын қарастырамыз: патриоттық тәрбиені
танитын және оларға ұмтылатын, өзіндік сана-сезімі қалыптасқан,
патриоттық тәрбиесі анықталған тұлға.
Жоғарыда ұсынылған бастауыш сынып оқушыларының патриоттыққа
тәрбиелеудің теориялық негіздері педагогикалық тәжірибе жұмыстарын
ұйымдастырып жүргізуде есепке алынды.