Туребаева айдана елубековна

Шығу төркіні жағынан алып қарағанда, сөздердің тілден-тілге ауысуының тікелей ауысу және жанама түрде ауысу деп аталатын екі түрі болады. Бірінші тәсіл бойынша белгілі бір сөздер бір тілден екінші тілге тікелей енеді де, екінші тәсіл бойынша кейбір сөздер бір тілден екінші тілге тікелей емес, басқа бір тіл арқылы енеді. Англицизмдердің ауызша енген кірме сөздер де, жазбаша енген кірме сөздер де бар. Ауызша түрде енген сөздердің көпшілігі тұрмыс қажетіне байланысты зат атаулары болып келеді. Мұнымен бірге олардың ішінде мәдениетке байланысты ұғымдардың да атаулары болады. Ауызша енген англицизмдерге тән ерекшелік – олар қабылдаушы тілдің дыбыстың заңдарына, орфоэпиялық ерекшеліктеріне бағынып, соған сәйкестендіріледі. Жазбаша немесе кітаби англицизмдер көбінесе ғылыми-техникалық, әдебиет пен өнер т.б. арқылы енген және солардың белгілі бір саласына бейімделіп қолданылатын сөздер болып табылады. Бұлар өркениет ұғымдарына телінген сөздер болу қасиетімен сипатталады. Сөздердің бұл тобы білдіретін ұғымы мен мәніне байланысты интернационалдық сөздер болуға икемделеді де, олардың тілден-тілге ауысу, кең түрде таралу қасиеті басым болады. Ондай сөздердің кейбіреулері өзінің білдіретін ұғымы иен мазмұнының айрықша маңызды болуына байланысты дүние жүзіне, күллі халықтардың тіліне ауызша түрде де, жазбаша түрде де еніп, жаппай және жиі қолданылатын сөздерге айналды. Мысалы, компьютер, интернет деген сөздер бүкіл әлемге таралып, әр түрлі тілдерде сөйлейтін халықтардың баршасына бірдей таныс сөздерге айналып отыр.

Жазбаша түрде енген сөздерге тән қасиеттің бірі – олардың басым көпшілігі өзінің дыбысталу түрін сақтайды. Қазақ тілінде сөйлейтін халықтар ағылшын тілінен енген термин сөздердің ағылшынша дыбысталуын сақтап айтуды көздейді. Ағылшын графикасына негізделген жаңа алфавит қазақ тілінде сөйлейтін халықтардың жазу мәдениетін жетілдіріп, жоғары сатыға көтеруде, ұлтаралық тіл болып табылатын ұлы ағылшын тілін үйренуде айрықша үлкен қызмет атқарады. Ағылшын тілінен енген сөздердің басым көпшілігі өздерінің мағынасын сақтап, семантикалық жақтан өзгеріске көп ұшырамайды. Мұнымен бірге, басқа тілдік сөздердің кейбіреулерінің құбылып, мағынасын өзгертетіндері де болады. Ағылшын тілінен сөз енгенде, оның ішкі формасы ұмтылады. Қабылдаушы тілде бұл тәрізді сөздердің қандай морфемалардан құралғаны, қалай пайда болғаны, әдетте есепке алынбайды. Мысалы, бидің бір түрін білдіретін «фокстрот» шығу тегі жағынан ағылшынның – foxtrot, сөзбе-сөз аударғанда, «түлкінің аттамы» дегенді білдіреді. Қазақ тілінде, сондай-ақ басқа тілдерде де бұл сөздің арғы төркіні, шығу тегі мүлдем ескерілмейді. Бұл сөз тек бидің бір түрінің атауы ретінде ғана ұғынылады. Кейбір көп мағыналы сөздер басқа бір тілге ауысқанда, әр түрлі мағынасында емес, белгілі бір мағынасында ғана ауысуы мүмкін. Англицизмдер – қоғамдағы саяси, мәдени, экономикалық қатынастардың, ғылым мен техниканың дамуына байланысты тілге енген жаңа сөздер мен сөз тіркестері, фразеологиялық оралымдар. Англицизмдер зерттеу жұмысымызда лексикалық және семантикалық түрлері ажыратылады. Лексикалық англицизмге жаңа ұғымдардың тууымен бірге пайда болған жаңа терминдер жатса, семантикалық англицизмдерге сөзбе-сөз аудару арқылы төл сөзге қосылған жеке мағынаны айтуға болады. Зерттеу жұмысымызда сонымен қатар, англицизмдердің сөзжасамдық калькалау (макроұя, кодтану), синтаксистік-морфологиялық, семантикалық тәсілдер арқылы жасалатындығы анықталып, нақты мысалдармен бекітілді. Англицизмдердің екі түрлі жасалу жолдары көсетіледі. 1) бұрын соңды тілде болып көрмеген, жаңа ұғымдардың болуымен байланысты. Масылы: spray - спрей, disk - диск, mixer - миксер, т.б. 2) бұрыннан тілде бар атауларды жаңартып, ескіні жаңғыртып, жаңаша мән беріп, түрлендіріп қолдану негізінде пайда болады. Қазіргі күні лингвистер қазақ-ағылшын тілдік қатынастарына аса назар аударып отыр. Ағылшын тілінен енген сөздердің көп көлемінің пайда болуы, олардың қазақ тілінде берік орнығуы қоғамдық және ғылыми өмірдегі қарқынды өзгерістермен түсіндіріледі. Зерттеу жұмысымызда тікелей енген, гибридтер, калька жолымен, колориттер, композиттер амалдарымен пайда болғаны анықталып, ағылшындық кірме сөздерге талдау жасалынды.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2012 жылғы 14 желтоқсан. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. Астана, Ақорда, 2012 жыл.

2 Аханов К. Тіл білімінің негіздері / Окулық. — 3-бас. — Алматы: Санат, 1993. — 496 б.

4 Крысин Л.П. Социолингвистические аспекты изучения современного русского языка. М., 1989.

5 Орёл М.А. Перевод с английского на англо-русский, или Кто виноват и что делать?/ Вестник Нижегородского государственного лингвистического университета им. Н.А. Добролюбова. Вып. 4. Лингвистика и межкультурная коммуникация. – Нижний Новгород: НГЛУ им. Н.А. Добролюбова, 2009. – 251 c.

6 Крысин Л.П. Иноязычные слова в современной жизни // Русский язык конца ХХ столетия. - М., 1996.

7 Платон. «Кратил, или О правильности имен» Античные теории языка и стиля (Антология текстов) – СПб.: Алетейя, - 40-64с

8 Е. И. Убрятова. Парные слова в Якутском языке. —«Сб. «Язык и мышление», т. XI, 1949, стр. 297—328;

9 Журавлева ТА. Особенности терминологической номинации. — М.: Институт языкознания РАН, 1995. - 95 с.

10 Сетаров Д.С. Типология номинации, мотивации и лексико- семантических преобразований. - Вильнюс, 1988. — С. 28.

11 Античные теории языка и стиля (антология текстов). - СПб.: Алетейя, 1996. — 364 с.

• 
  сравнение-сопаставление, диахронный анализ технологических особенностей;
  
• 
  анализировать компонентность, перевод, описание грамматического строения;
  
• 
  систематизировать и использовать методы статистики.
  

• 
  В начале ХХ века определились причины и широкое применение заимственных слов с английского языка в области эстетики, психологий, социологий и других сферах науки;
  
• 
  В сферах гуманитарных наук английские заимственные слова раскрывали грани лингвокультуры, показали область применения;
  
• 
  Пути формирования англицизма в области гуманитарных наук охарактеризовали лексико-семантические особенности;
  
• 
  Распределяя англицизма в тематические группы, выполняются способы перевода.
  

В начале ХХІ века ангийский язык стал международным языком, широко применялось в сферах международных отношений.

В англоязычных странах мира имеют важную роль в политической экономике, появление и применение англицизма в казахском языке привышает статус. Поэтому основная цель исследуемой работы – внедрение в сферу гуманитарных наук, исследовать область применения заимственных англицизмов, определяя национальные особенности раскрыть лингвокультурное значение.

Теоретическая ценность исследуемой работы.

Результаты диссертаций дают возможность развивать основ теорий перевода и лексикологию в языкознаний, определить типологию. Развивать теоретические основы терминологий в языкознаний. Используя предположения и данные в процессе анализа возникает возможность сформировать систему лексикографию терминов.

Есть вероятная возможность использования результатов и предположений в специальных теоретических курсах как, «Введение в языкознание», «Лексикология», «Социолингвистика», «Общее языкознание», «Введение в межкультурный коммуникации».

В первой главе рассматриваются теоретические основы заимственных слов инностранного языка, понятие «англицизма», научно анализируются причины появления заимственных слов. А так же роль и грани лингвокультуры англицизма в сферах гуманитарных наук.

Рассматриваются область исползования и этапы внедрения англицизма. Появлений многочисленных информационных течений, усиливание государственных и международных отношений, мирового рынка, экономики, развитие информационных технологий являются причины внедрения инностранных слов.

Вторая глава посвящена способам перевода англицизма в области гуманитарных наук, лексико-семантические особенности, внедрения и пути изменения англицизма. В связи с историческим положением англицизмы внедряются в наш язык с помощью языков посредников.

В работе проводилось тематическая классификация и составили следующие показания: область питания понятие англицизма - 11%; «жилье» - 8%; «одежда» - 7,5%; «индустрия красоты» - 5%; «искусство» - 16,5%; «коммуникация» - 19%; «наука» - 13,5%; «общество» - 19,5%. Так же полностью раскрываются способы применения англицизма в переводе. В практике перевода перевод англицизма является важным.

В заключений исследуемой работы обсуждаются достигнутые научные предположения.

The purpose of the survey – borrowed Anglicisms in liberal sciences.

-comparison-collation, diachronic interpretation of technological characteristics;

-interpreting the component, translation, grammatical structure description;

-organize and use statistics methods.

Using the synchronous description technique, interpreting a phrase, term signs and terms to identify particular syntactic, morphological, semantic terms in Linguistics.

Scientific novelty of the research.

-At the beginning of the 20th century the causes and extensive usage of the borrowed words from English in the field of aesthetics, psychology, sociology and other areas of science was defined;

-In liberal sciences the words of the English origin disclosed the linguistic-cultural verges, showed the area of application;

-Anglicism evolution in liberal sciences described the lexical and semantic peculiarities;

- Translation ways get approached through splitting Anglicism into thematic groups.

The purpose of the research is one of the issues of modern Linguistics, interrelationship and the influence of the languages.

At the beginning of the 21st century the English became an international language and was widely used in international relations.

It has an important role in English-speaking countries of the World as it is used in politics and economy. Its emergence and use in Kazakh has strengthened its status. Therefore, main objective of the research is – introducing into the liberal sciences, studying scope of borrowed Anglicisms, defining national characteristics and disclosing the linguistic-cultural value.

Theoretical value of the research.

Long essay results bring an opportunity to develop the basics of the theories of translation and Linguistics in the study of language, define the typology. Develop the theoretical basics of vocabularies in the study of language. Using the assumptions and data when analyzing makes it possible to form a system of lexicographic terms.

There may be possibility to use the results and assumptions at particular theoretical classes like Cultural Relationship, Lexicology, Social Linguistics, General Linguistics, and Basics of Linguistic Relationships.

The first chapter deals with the theoretical basis of foreign words, the notion of Anglicism, scientific interpretation of the causes of the foreign words. As well as the role and verges in the fields of liberal sciences.

Discusses the field of application and phases of the Anglicism implementation. Emerging of numerous informational trends, acceleration of public and international affairs, global market economy, development of information technology are the reasons for introducing foreign words.

The second chapter is devoted to the ways of translating the Anglicism in liberal sciences, lexical-semantic distinctions, implementation and ways to modify the Anglicism. The historical position of Anglicism embedded in our language using intermediaries.

The study involved thematic classification and made the following statement: the Anglicism concept of catering - 11%; Housing - 8%; Clothing - 7.5%; Beauty Industry - 5%; Art - 16.5%; Utitlity - 19%; Science – 13.5%; Society – 19.5%. As well as completely disclosed the ways of applying Anglicism in translation. In the practice of translation the translation of Anglicism is important.

The research conclusion talks about the scientific assumptions.