ВНЕШНЯЯ ПОЛИТИКА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН В ТРУДАХ ОТЕЧЕСТВЕННЫХ

 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар» сериясы, №1(72), 2022 ж.
 
166 
Статья посвящена анализу историографии историко-политических фундаментальных трудов, 
посвященных изучению внешней политики Республики Казахстан за годы независимости. Написанные в 
этом направлении работы авторы условно классифицируют на несколько групп в зависимости от 
сущности и содержания. Вместе с тем предпринята попытка их систематизации с точки зрения 
хронологии. Авторы подошли комплексно к рассмотрению трудов историков, политологов и дипломатов, 
делая упор не на выявление различий, а на поиск взаимосвязей. Исходя из проведенного анализа, указы-
вается, что Республика Казахстан утвердилась как активный субъект международных отношений, внося-
щий значительный вклад в укрепление региональной и глобальной безопасности. Авторы установили, что 
исследователи, изучавшие историю внешней политики Казахстана, в своих концептуальных выводах 
опирались на теоретические и методологические подходы, предложенные Елбасы Н.А. Назарбаевым и 
Президентом К.К.Токаевым. Сделано заключение, что в рассмотренных работах общепринятой оценкой 
является, что Елбасы Н.А. Назарбаев является основателем внешне-политического курса Казахстана, 
ключевым актором, определявшим ее приоритетные направления за прошедшие 30 лет. 
Кілтті сөздер: Республика Казахстан, международные отношения, международные организации, 
внешняя политика Казахстана, Министерство иностранных дел, научные организации и факультеты 
высших учебных заведений, изучающие внешнюю политику. 
Кіріспе. Қазақстан Республикасында мемлекеттік тәуелсіздік алған сәттен бастап сыртқы саясаттың 
іргелі негіздері қаланды. Eypaзия құpлығындaғы ipi aймaқтық мeмлeкeт peтiндe Қaзaқcтaн өз aйнaлacындa 
қayiпciздiк, eгeмeндiктi құpмeттey, ayмақтық тұтacтық, ayызбipшiлiк принциптepiнe нeгiздeлгeн caяcи 
мықты құpылымды құpyғa мүддeлi бoлғaн. 30 жылы ішінде Қазақстан мемлекеті өзінің көп ғасырлық 
тарихын жаңғыртып, қазіргі халықаралық саяси аренада өз орнын айқындап, ішкі және сыртқы саясатта 
басым бағыттарды анықтады. Тәуелсіздік алған сәттен бастап басқа мемлекеттердің, халықаралық қауым-
дастықтың мойындауына, тең деңгейде қарым-қатынас жасауына қол жеткізуге ұмтылған болатын. 
Қазіргі кезде Қазақстан тәуелсіздігін әлемнің 195 елі, яғни әлемдік қауымдастықтағы мемлекеттердің 
барлығы таныды. Сол елдермен дипломатиялық қатынастар орнатылып, елшіліктер ашылды. Сондай-ақ 
әлемнің түрлі халықаралық және аймақтық ұйымдарына мүшелікке қабылданды және кейбір ұйымдарға 
төрағалық етті. Елімізде көптеген халықаралық ұйымдардың өкілдіктері елімізде жұмыс істейді. Еуразия 
құрлығы мемлекеттерінің арасындағы өзіндік байланыстырушы буын бола отырып, Қазақстан халықара-
лық аренада теңдестірілген, қарама-қайшылықсыз сыртқы саясат жүргізетін саяси тұрақты және экономи-
калық табысты мемлекет ретінде барынша елеулі рөл атқарады. Әлемдік қауымдастық Қазақстанның 
дипломатиялық жетістіктерін мойындайды. Қазақстанның Тұңғыш Президенті Н.Назарбаев таяу және 
алыс шет елдермен сындарлы қарым-қатынастарды қалыптастыру мен қолдаудың ұзақ мерзімді мақсатын 
айқындады. Қазақстан басшылығы беймәлім ел бола, мемлекеттік құрылысты қамтамасыз етіп, сын-
қатерлер мен қауіптерге лайықты жауап бере алды. Еліміздің сыртқы саясатының көпвекторлы бағыты 
бізге халықаралық қауымдастықпен теңгерімді стратегия жүргізуге мүмкіндік берді.
Тәуелсіздіктің 30 жылында халықаралық саясат саласында Қазақстан не істеді – деген сауалға 
отандық зерттеушілері, тәуелсіз еліміздің сыртқы саясаты мен Қазақстан Республикасы дипломатия-
сының қалыптасуы және даму барысын зерделеп, жан-жақты талдаулар жасады. ҚР сыртқы саясатының 
басымдықтары мен негізгі бағыттарына кешенді талдаулар жүргізген. Зерттеушілердің еңбектерінден 
еліміздің дипломатиялық әрекеттерінің тұтас бейнесін көре аламыз. 

жүктеу/скачать 3.48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: