Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3



Pdf көрінісі
бет139/197
Дата05.10.2023
өлшемі2.75 Mb.
#479900
түріЗакон
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   197
f6176e30d73c3b0

 
Мысал. Бір ауырлық күші өрісінде массасы 
тең бөлшек тербеліс жасайды. Оның 
потенциалдық энергиясы координатынан келесі формуламен тəуелді:
1
cos
, мұндағы 
мен 
тұрақтылар. 
тепе-теңдік күйі 
маңындағы бөлшектің тербелісінің жиілігін табайық. 
Динамиканың негізі теңдеуіне сай келесі өрнекті келтірейік: 
/
sin

Тербелістердің ауытқуы болмашы болғандықтан 
sin
тең жəне алдыңғы 
теңдеу келесі түрге өзгереді: 
/
0. 
Осыдан келесі өрнек шығады: 
/ . 
Гармоникалық осциллятордың энергиясы. Квазисеріппелі
күшінің əсерінен тербелетін массасы материалдық нүктенің энергиясын 
қарастырайық. Бөлшектің потенциалдық жəне кинетикалық энергиялары 
келесі теңдеулермен анықталады: 
/2

/2
/2

(6.12) 
Осы өрнектерден мен мəндері бір-біріне қатысты 
/2 тең фазамен 
ығысқан:
энергиясы максимал болса, кинетикалық энергия минималды 
жəне өзгеруі керісінше. Алайда толық энергия өзгеріссіз сақталып қалады: 
/2
/2,
(6.13) 
Мұнда 
/ екені ескерілген. (6.13)-ті ескере отырып, (6.12) теңдеуін 
қайта көшіріп жазамыз: 
,
.
(6.14) 
6.6-суретте 
мен 
тəуелділік графиктері келтірілген. Осы 
суреттен потенциалдық энергияның кинетикалық энергияға айналатыны 
көрініп тұр жəне керісінше. 6.7-сурет осы қорытындыларды дəлелдеп отыр. 


187 
.
Тербеліс периодында кинетикалық энергия мен потенциалдық 
энергиялардың орташа мəндері бірдей жəне оның əрбіреуі 
/2−тең: 
/2 ,
(6.15) 
Себебі период ішінде синустар

мен косинустар квадраттарының 
қосындысының орташа мəндері − 1/2-тең.
(6.13) теңдеуіне сəйкес осциллятордың тербеліс энергиясы 
тең. 
Бұның үлкен маңызы бар жəне ол əрдайым алдымызда қолданылып 
отыратын болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   197




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет