Қ 17 Шәкенұлы. Ж к – Ақ балапан: Өлеңдер мен мысал әңгімелер, Алматы: «Мерей» баспасы, 2015. – 167 б
жүктеу/скачать 0.5 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кітап көрсе құнығу
- МАЗМҰНЫ Ертегі және мен (сөз бастау) ....................Ж.Шәкенұлы 3 Бірінші бөлім ӘЛДИ, ӘЛДИ, БӨПЕШІМ
- ОЙ МАРЖАНЫ
- Үшінші бөлім ЕРТЕ, ЕРТЕ, ЕРТЕДЕ...
- Жәди ШӘКЕНҰЛЫ АҚ БАЛАПАН
Әуеге шар ұшыруды армандау Біздің ауылға электр тоғы 1981 жылы ғана келді де, «телевизор» деген дүниені де сонда көрдік. Мені көп қызықтарған нәрсенің бірі белгілі іс-шараларда кәдімгі жел толтырылған шардың әуеге көтерілуі еді. Сол жылдың күзінде 8-сыныпқа оқуға түсіп, химиия пәнінен сутегі газын қалай алуды оқыдық. Есілдертім шар ұшыру болғандықтан, судан газды қалай айырып алу тәжірибесіне кірістім. Суға мырыш кесіндісін батырып, оны батерикадағы ток көзіне қостым. Судың бетіне аз көбіршік шыққанмен оны шарға құя алмай дал болушы едім. Ең бастысы ешқандай құрал-сайман болмағаны еді. Осы жанталасым өмірде мені ылғида алға, жаңа күндерге, жаңалықтар ашуға жетелеп отырды.
Ауылымыз Ертіс бойында. Боран үзілмейтін. Қатты желден ұшқан қағаз қиқымдары қарағанның бұтақтарына ілініп қалушы еді. Қолда оқитын кітап жоқ. Қараған басындағы қағаз парақтарын еппен алып, онда не жазылды екен деп телміретінмін. Мүбәда үйге бір кітап келе қалса, бүкіл жан ұя таласа-тармаса оқимыз. Басқалардан кезек тимей қалса, түнде ұрланып тұрып оқимын. Онда электр шамы жоқ, майшамның өзі өлшеулі. Көп жақсаң ертеңгілік қараңғыда қаласың. Сол үшінде шамды албаты жағуға әке-шешенің әмірі қатал. Соған қарамай түнде басқалар ұйықтап қалған соң көрпеден күрке жасап алып, жарығын сыртқа шығармай, жасырын кітап оқитынмын. Кейде «құпиялық» сезіліп қалып «қатал» жазаға ұшырайтын кездерім де бар. Сол көп кітап мені ылғида білімге жетелеп келеді. Әлі оқимын. Кітапты оқыған сайын өз білетінімнің соншама аз екенін сезінемін. Әр кітапты оқыған сайын жаңа, жақсы дос тапқандай қуанып, желпініп отырамын. Балалар, мен сендерге сондықтанда осы кітапты сыйлап отырмын. Ең үлкен сыйлық – жақсы кітап. Сендерде маған кітап сыйлаңдаршы...
Әріптер жыры...............................................................................7 Ұйқас іздеу.................................................................................. 8 Мектеп.................................................................................................. Ұстаз..............................................................................................9 «А»..........................................................................................................9.«Б».......................................................................................... .10 «Ә»................................................................................................10 Әріптер жұмбағы........................................................................10 Сәлем......................................................................................... .11 Сәлемдесу....................................................................................11 Қыздың жолы жіңішке...............................................................12 Ұлдар ағаң, бауырың.................................................................12 Әдептілік бейнесі........................................................ 12 Мен «5» алдым...........................................................................12. Көрші............................................................................................13 Апай.............................................................................................13 Қандай бала?................................................................................13 Ойын.............................................................................................14 Доп.................................................................................................14 Өтірік өрге баспайды...................................................................14 Әліппе...........................................................................................14 Тіл..................................................................................................14 Спортшы.......................................................................................15 Сағат..............................................................................................15 Таудай бала..................................................................................16 Дәптер...........................................................................................16 Ақ...................................................................................................17 Таң................................................................................................17 Жаман бала................................................................................18 Имандылық әліппесі ...............................................................18 Ана.............................................................................................19 Ана тіл.......................................................................................19 Әже.............................................................................................20 Ата..............................................................................................20 Аға..............................................................................................20 Іні................................................................................................21 Әпеке..........................................................................................21 Қарындас....................................................................................21 Нағашы.......................................................................................21 Жезде .........................................................................................21 Жиен...........................................................................................21 Жеті күн.....................................................................................22 Ақ боран....................................................................................22 Май шапалақ.............................................................................23 Түйе............................................................................................24 Жылқы........................................................................................24 Сиыр...........................................................................................25 Қой..............................................................................................25 Шуақ..........................................................................................26 Апасының баласы.....................................................................26 Санамақ......................................................................................27 Ояту жыры.................................................................................27 Бата.............................................................................................28 Мезгілдер...................................................................................29 Күн мен ай.................................................................................30 Ақ күшік....................................................................................30 Мысық........................................................................................30 Тасбақа.......................................................................................31 Сауысқан...................................................................................31 Қарға..........................................................................................31 Көгершін....................................................................................32 Торғай.........................................................................................32 Құмырысқа................................................................................32 Қарлығаш.....................................................................................32 Тырналар......................................................................................32 Қоян..............................................................................................33 Көбелек........................................................................................33 Бұзауқанға...................................................................................33 Асықшыға....................................................................................34 Сұрамшақ.....................................................................................34 Жақсы бала белгісі.....................................................................34 Он екі мүшел...............................................................................35 Соңғы қоңырау............................................................................36 Бағаның бағасы...........................................................................36 Жеті жас........................................................................................37 Мен талапты баламын................................................................38 Төрт маусым................................................................................38 Жаңа жыл.....................................................................................39 Мектеп..........................................................................................40 Отан..............................................................................................40 Наурыз..........................................................................................40 Көк байрақ....................................................................................41 Тордағы тоты...............................................................................42 Бір Алла........................................................................................43 Балаларыма..................................................................................44 Атаның он ақылы........................................................................54 ОЙ МАРЖАНЫ........................................................................56 ЖАҢЫЛТПАШТАР................................................................67 Екінші бөлім БАЛА ТІЛІ БАЛ Тасқа шегелеу..............................................................................75 Ғарышкер болу............................................................................75 Бананға ұқсату.............................................................................76 Компьютер ойыны .....................................................................76 Телефонға жауап беру ...............................................................77 Аң аулау.........................................................................................77 Көзілдірік.......................................................................................77 Апасының ауруы...........................................................................78 Нәрдің түсі.....................................................................................78 Көп ақша табу................................................................................79 Ауылдың айы.................................................................................79 Жер сілкіну ...................................................................................80 Қашан тудым.................................................................................80 Біз сиырды да жейміз....................................................................80
Балапан қарға.................................................................................83 Қасқа сиыр мен ақ ит ...................................................................83 Сауысқанның қызғанышы............................................................84 Қаз бен қарға .................................................................................85 Құмырысқаның суға ағуы ............................................................86 Құлын мен күшік...........................................................................87 Дуал мен жапырақ.........................................................................88 Жалқау күшік.................................................................................88 Үй гүлі мен қыр гүлі.....................................................................91 Алма ағашы мен шынар...............................................................92 Бұлақ пен теңіз..............................................................................93. Тоқылдақтың тәубасы...................................................................94 Есек пен жираф..............................................................................95 Доптың тағдыры............................................................................96 Күн мен бұлт..................................................................................97 Тауықтардың саудасы...................................................................97 Шырақ пен балауыз шам..............................................................99 Қара нар мен ақ ешкі ...................................................................99 Баларасы мен қара қоңыз .............................................................101 Еріншек мысық .............................................................................102 Ақылды қарлығаш ........................................................................105 Құқмырысқалардың еңбегі ..........................................................106 Құстардың бағалауы.......................................................................107 Бұзау мен Құлын ............................................................................108 Тентек қошақан...............................................................................109 Торғайлардың дауы........................................................................110 Әтеш пен бұлбұл.............................................................................111 Әділетшіл бақа................................................................................113 Төрт түліктің төрелігі.....................................................................115 Жылан мен шөжелер.......................................................................116 Бұғының бұзауы..............................................................................117 Торғайдың балапаны.......................................................................118 Бала мысықтың кешулері...............................................................120 Пілдің бұзауы..................................................................................121 Шегірткенің шеберлігі...................................................................122 Мақтаншақ машина.........................................................................123 Төрт ошақтың ерегесі.....................................................................124 Қапшағай қалай пайда болған.......................................................126 Піл мен тышқан..............................................................................127 Ақбота..............................................................................................128 Баланың тапқырлығы......................................................................130 Аю мен қасқырлар..........................................................................132 Бақыт құсы.......................................................................................132 Маймылдар жиналысы...................................................................134 Аю мен суыр....................................................................................136 Ақ түлкі мен қызыл түлкі...............................................................138 Айдаһар мен кірпі...........................................................................139 Ақ кептер мен көк кептер..............................................................142 Маймылдың жолбарыс болуы.......................................................143 Қараторғай мен қабан.....................................................................145 Қаршығаның ерлігі.........................................................................146 Ақбалапан........................................................................................147 Арманшыл бала (сөз соңына)........................................................152 Жәди ШӘКЕНҰЛЫ АҚ БАЛАПАН Редакторы: Ғ.Қалибекұлы Көркемдік редакторы: А.Манапов Компьютерде терген: А.Солтанмұрат Теруге 06.01.2015ж жіберілді. Басуға 16.01.2015 ж қол қойылды. Таралымы 100 дана. жүктеу/скачать 0.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|