Қ. Т. Абаева, А. Ж. ҚОжабекова
Ағаш және бұталарға жүргізілетін күтім жұмыстары
жүктеу/скачать 5.76 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ағаш және бұталарға отырғызылғаннан кейінгі жүргізілетін күтім жұмыстары
Ағаш және бұталарға жүргізілетін күтім жұмыстарыАғаштар мен бұталарға жүргізілетін күтім жұмысы – оларды көгалдандыру зерзатына отырғызғаннан соң жерсінуі мен биологиялық тұрақтылығын және эстетикалық қасиетін қамтамасыз ету шараларының жүйесінен тұрады. Бұл жұмыс көшетті өсіру, қазып алу, сақтау, оларды тасымалдау және отырғызу кезеңдерінде де жүргізіледі. Басты мақсат - өсімдіктің жерсінуін қамтамасыз ету және эстетикалық, санитарлық- гигиеналық талаптарға сәйкес келтіру. Ағаштар мен бұталарға жүргізілетін күтім жұмыстары кезінде өсімдіктің биологиясына, шығу тегі мен физиологиялық жағдайын ескеру керек. Қалалық көгалдандыру зерзатындағы ағаштар мен бұталар қолайсыз табиғи жағдайда (ғимараттардың көлеңкесінде өскендіктен жарық жетіспейді) өмір сүреді. Өсімдіктің өсуі мен дамуы ауаның және топырақтың жоғары температурасында, ауа ылғалдылығының төменгі дәрежесіндегі қалалық көшелер мен алаңдарда өтеді. Өсімдіктің жапырағы мен өркені ыстық күн астында қызып, осының әсерінен топырақ нығыздалып, топырақтағы аэрациялық және су режимі төмендейді. Бұл жағдайдың бәрі өсімдік тамырының нашар өсуіне, өсу процесінің төмендеуіне, сәндік қасиетінің жоғалуына және өмір сүруінің қысқаруына әкеп соғады. Сондықтан бұл жағдайды жақсарту үшін көгалдандыру зерзатындағы ағаштар мен бұталарға жүргізілетін күтім жұмыстарын – кешенді түрде атқару керек. Ол үшін біріншіден, өсімдіктің биологиялық қасиетін жоғары деңгейде білу, ал екіншіден қолайсыз табиғи жағдайларды есепке алу. Ағаш және бұталарға отырғызылғаннан кейінгі жүргізілетін күтім жұмыстарыАғаштар мен бұталарды көгалдандыру зерзатындағы тұрақты орынға отырғызумен көгалдандыру жұмыстары аяқталмайды. Оларды отырғызған соң, күтім жұмыстарына бағытталған агротехникалық шаралар өсімдіктің жерсінуі мен дұрыс өсуі мен дамуына жағдай жасауы шарт. Отырғызғаннан кейінгі бірінші жыл, өсімдік үшін жаңа ортаға бейімделу мен зақымдалған тамырдың қалпына келуі қиынға соғады. Бұл кезде өсімдікті күту барысында, олардың бүлінген тамырлары қалпына келіп, жер бетіндегі бөлігі өсуді бастайды. Өсімдіктің толық қалпына келуі мен жақсы жерсіну мерзімі, олардың биологиялық құрылымына, жағдайына және тікпенің жасына байланысты болады. Мейілінше жылдам жерсінетін бұталы өсімдіктер: олардың толық жерсінуі 2-3 жыл шамасында. 6-11 жастағы тікпе ағаштардың толық жерсінуі 3-4 жылға созылады. Ірі көлемдегі ағаштар мен бұталардың толық жерсіну мерзімі 5-6 жылға созылады. Отырғызылғаннан кейінгі күтім жұмысының саны, олардың отырғызу мерзімі мен табиғи-климаттық жағдайларға сәйкес жүргізіледі. Барлық жағдайда ағаш отырғызылғаннан кейінгі күтім жұмысы, жүйелі түрде барлық жыл мерзімдерінде жүргізіледі. Оларға: жүйелі ретпен суару, топырақты қопсыту, түптеу, қоректік заттар беру жатады. Тамыр жүйесінің жақсы дамитын вегетациялық кезеңде, жүйелі суарумен қатар, өсу стимуляторларын енгізу ұсынылады. Оларға: гетероауксин тұзы немесе бета-индолилуксус қышқылы жатады. Гетероауксиндер көбіне таблетка түрінде болады, олардың әрқайсысында 100мг әсер еткіш заттар болады. Оларды топыраққа енгізу үшін әр таблетканы 10литр суға қосады. Зерттеу нәтижелері мен тәжірибелер көрсеткендей, стимуляторларды енгізу (литрмен) мөлшері, ол өсімдіктің жасы мен көлеміне байланысты болады: стандартты бұталы тікпелер (3-5жыл) - 10литр; стандартты ағашты тікпелер (6-11жыл) – 20литр; орташа ірі ағаштар мен топырақты бұталар: - 0,8 х 0,8 х 0,5м немесе Д=0,8м, h=0,5м - 30литр; - 1,0 х 1,0 х 0,6м немесе Д=1,0м, h=0,6м - 40литр; - 1,3 х 1,3 х 0,6м - 50литр; - 1,5 х 1,5 х 0,65м - 70литр; Стимуляторларды көктемде тамыр жүйесінің регенерация процесі алдында енгізген жөн. Стимулятор қоспасы ағашты суарған кейін, тамыр жүйесі орналасқан барлық аумақты қамтитындай етіп, дің түбіне құямыз. Топырағымен отырғызылған көшеттерге қоспа топырақ шетіндегі кесілген тамырларға жететіндей етіп құямыз. Бұл үшін топырақ шетін терең емес қазып, қоспа сол жерге құйылады. Ерітінді топыраққа сіңген соң, топырақ бетін құрғақ шымтезекпен араластырып қопсытамыз. Келесі өңдеуді 5-6 күнен соң жүргіземіз. Бұл өңдеуді әсіресе әлсіреген өсімдіктерге міндетті түрде жүргізу қажет. Ол көбіне вегетациялық кезеңнің басында, жапырақтың жағдайына қарай анықталады. Вегетацияның бірінші кезеңінде, өсімдікке ең басты қажеттісі жүйелі түрде суару жұмысы. Бір вегетациялық кезеңде өсімдікті 7-10 рет суару керек. жүктеу/скачать 5.76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|