1 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы


Жерге орналастыру сызбаларының мазмұны және әзірлеу тәртібі



Pdf көрінісі
бет103/208
Дата09.08.2023
өлшемі5.11 Mb.
#476025
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   208
61. kz 151104 3 Техник

3.Жерге орналастыру сызбаларының мазмұны және әзірлеу тәртібі,
олардың жоспарлау алдындағы және жобалау алдындағы құжаттар
ретіндегі рөлі.
3.1.Жерге орналастыру сызбаларының мазмұны және әзірлеу
тәртібі, олардың жоспарлау және жобалау алдындағы құжаттар.
Жер пайдаланудың мөлшері шаруашылық өндірістік қуатына және
мамандығына байланысты анықталады. Жобаланған мөлшері тиімді болу
керек.
Тиімді мөлшер дегеніміз – басқаруға ыңғайлы, өндірістің әр саласының
жақсы дамуына қажеттілі алқаптардың құрамы және мөлшерлері.
Жер пайдаланудың мөлшеріне келесі факторлар әсерін тигізеді
(кейбіреулері үлкейтеді, кейбіреулері керісінше - кішірейтеді:
мамандығы;
өндірістіктің қарқындылық деңгейі;
қолданылатын байланыс және транспорт түрлері;
жолдардың жағдайы;
ауыл шаруашылық алқаптарының құрамы, сапасы, контурларының жер
бедері;
жер массивтерінің конфигурациясы;
елді мекендердің орналасуы;
сумен қамтамасыздығы.


132
Жоғарыда айтылғандай, жер иеленушөліктің ауданы мен құрамы
шаруашылықтың өндірісіне, мамандандырылғандығына тікелей байланысты.
Мәселе, соңғыларға сай олардың талаптарын канағаттардырылатын жер
иеленушөліктің ауданын табу. Басқаша айтқанда, ол рационалды (орынды)
болуға тиісті.
Жер иеленушөліктің ауданына бірқатар факторлар әсер етеді. Бұл
шаруашылықтың мамандандырылғандығы, өндірістің интенсивтик деңгейін,
техникалық ерекшеліктері, инфрақұрылымның (жер торабы, байланыс
құралдары және т.б.) күш, табиғи жағдайлар (алаптардың түрлері мен сапасы,
жер бедері, гидрография және т.б.). Бірінші жуықтауда жер иеленушөліктің
ауданы ғылыми мекемелердің ұсыныстары арқылы белгіленеді. Бұндай
ұсыныстарда әрбір аймақта (табиғи-экономикальқ зонаға) шаруашылықтың
өндірістік типіне қарай жер иеленушөліктердің ұтымды аудандары
ұсынылады.
Аналогтар
тәсілі
экономикалық-статистикалық
тәсілмен
толықтырылады.Статистикалық
топтау
арқылы
ауыл
шаруашылық
алқаптарының көлемі әртүрлі шаруашылықтар кейбір көрсеткіштер
(товарлық өнімнің мөлшері және қорды қайтару) бойынша топталу арқылы
салыстырылады. Жер ауданының бірлігіне келетін товарлық өімнің мөлшері
ең көп және қорды қайтару мерзімі неғұрлым қысқа шаруашылылықтардың
көлемдері тиімді деп саналады. Бұл тәсілдердің дәлдігі төмен.
Баланстық тәсілі мал азығының қажеттілігі, жасыл конвеердің, ауыл
шаруашылық дақылдары егістерінің көлемінің, егістістің құрылымын
есептегенде колданылады.
Есептеу-конструктивтік тәсілі, әртүрлі варианттарды салыстыру
арқылы орындалады. Шартты кадастрльқ есептік мөлшерімен - варианттың
салыстыру принципін бұзбай, критерий ретінде 1 ІҚМ келетін шартты
кадастрлық егістің мөлшерін пайдалану арқылы анықталады. Бұл ыңғайлы
тәсілдердің бipi.
Р= P1 * К1+Р
2
*К2+Рз*Кз
N
Р - Бір ІҚМ басына келетін жер көлемі;
Pi, Pz, Рз - егістік, шабындьқ жайылым аудандары;
Ki, К2, Кз-нақтылы өлшемдегі егістікті шабындықты, жайылымды
кадастырлық егіске айналдыру коэффиценттері.
Табиғи алқаптарды кадастрлық есепке аудару коэффиценттері
анықталады:
К = Yi*Ci
Y2*C2
YiY2 -1 га егістің өнімділігі;
Ci, С2 - 1 ц шабындық пен 1ц егістікте өсетін көп жылдық шөптің беретін
азықтық бірлігі.
Салыстыру индексі:
И=Б: БЭ
Б, Б=Э- шаруашылылықтың немесе т.б. және эталлонньң балл бонитеті


133
Бір мал басына қажеттілі егістің көлемін 15% ұлғайтамыз, сақтандыру қоры
ретінде және шабындық пен жайылымның әр жыл бойынша табиғи
құбылыстардың әсерінен өнімділіктерінің құбылмалы болуына байланысты.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   208




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет