1 билет Математика тарихы мен методологиясы пәні мақсаты және міндеті


Француз ғалымы Рене Декарттың математикадағы орны



бет11/53
Дата23.02.2024
өлшемі183.79 Kb.
#492968
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   53
1 билет Математика тарихы мен методологиясы п ні ма саты ж не мі

Француз ғалымы Рене Декарттың математикадағы орны.

Декарттың аналитикалық геометриясы
Ұлы ойшыл, энциклопедист ғалым Рене Декарт (1596-1650) Францияда шағын дварян семьясында дүниеге келді. Ол сегіз жасында иезуиттік оқуға түседі. Мектепте 9 жыл оқып грек, латын сияқты ескі тілдерді меңгереді. Ол, әсіресе математика мен философияны жете үйренеді. Математикалық шындықтардың шүбәсіз дұрыс, айқын, ақиқат болатынына ерте назар аударады.
Декарт геометрия мен алгебра арасындағы ғасырлар бойы орын алып келген алшақтықты жойып батыл ұсынып, оны еңбектерінде жүзеге асырады. Бұл үшін ол алгебраны, алгебралық символиканы барынша жетілдіруді мақсат етеді.

Декарттің ғылыми философиялық еңбектерінің ең биік шоқтығы – оның 1637 жыл. Жарық көрген еңбегі «Әдіс туралы ой пікірлер» деп аталады. Бұл шығармада жаратылыстануда ғылыми-зерттеу әдістеріне жалпы мінездеме беріп қана қоймай, ол әдістің қоланылу жолдары нақты баяндалады. Бұл еңбектің «Геометрия» деп аталынған төртінші бөлімі математика тарихында өшпес із қалдырады. Мұнда Декарт ашқан математикалық жаңа пән анолитикалық геометрияныңнегіздері баяндалады. Мұнда есеп ретінде ол ежелгі грек математигі Паптың есебін алады: Жазықтықта бірнеше (n) түзу берілсін. Ізделініп отырған нүктеден осы мүдделердің жартысына бірдей бұрышытар жасай жүргізілген кесінділер көбейтіндісі осындай тәсілмен түзулердің екінші жартысына жүргізілген кесінділер көбейтіндісіне осындай тәсілмен түзулердің екінші жартысына жүргізілген кесінділер көбейтіндісіне белгілі бір қатынаста болсын. Мысалы:MN, NK, Ml және HA түзулері берілген және де бұлар ізделінді С нүктесінен осы шартты қанағатанарлықтай етіп жүргізілген. СВ, CD, CF және CH кесінділері


.
3. Ежелгі Мысыр тәсілімен 205 :5 бөлу керек.
9 билет



  1. Ертедегі Египет математикасы ерекшелігі.

Ежелгі римдіктердің көне египет математикалық мәтіндер жатады басына ІІ мыңжылдық б. э. дейінгі Математика сонда пайдаланылған астрономия, сауда мақсатында теңізде жүзу, землемерии, ғимараттарды салу кезінде, бөгеттерді, каналдарды және әскери бекіністердің. Ақшалай есеп айырысу, және өздерінің ақша, Египетте болды. Египтяне жазған арналған папирусе, ол нашар сақталады, сондықтан, біздің білім туралы математикадан Египет айтарлықтай аз туралы математика Вавилоннан немесе Греция. Бәлкім, ол жақсы дамыған, ол ұсынуға болады негізге ала отырып, дошедших дейін біз құжаттарды белгілі[1], бұл грек математика үйренді у тазалайды[2].

Бізге ештеңе белгілі туралы дамуындағы математикалық білім Египетте ретінде неғұрлым көне, сондай-ақ неғұрлым кеш кезеңдерде. Кейін воцарения Птолемеев басталады өте жемісті синтезін египет және грек дақылдар.


Негізгі сақталған көздері жатады кезеңге Орта патшалық, уақыт гүлдену древнеегипетской мәдениет:

Папирус Ахмеса немесе папирус Казфосфат — неғұрлым көлемді манускрипт қамтитын 84 математикалық есептер. Жазылған шамамен 1650 ж. б. э. дейінгі


Мәскеу математикалық папирус (25 міндеттерді), шамамен 1850 ж. б. э. дейінгі 544 × 8 см.
Деп аталатын "былғары свиток", 25 × 43 см
(ағыл.)Папирусы бірі Лахуна (Кахуна), құрамында бірқатар фрагменттерін арналған математикалық тақырыптар.
Берлин папирус, 1300-ге жуық жыл б. э. дейінгі
Каирские ағаш тақтайшалар (тақтайшалар Ахмима).
(ағыл.)Папирус Рейснера, шамамен XIX ғасыр
От Жаңа патшалық бізге дейін жеткен бірнеше фрагменттерін есептеу сипаттағы.

Авторлар барлық осы мәтіндерді бізге белгісіз. Жеткен бізге дейін даналары — бұл негізінен көшірмелері, переписанные кезеңінде гиксосов. Тасымалдаушылар ғылыми білімді сонда именовались писцами және нақты мемлекеттік немесе храмовыми шенеуніктер.


Барлық міндеттердің бірі-папирус Ахмеса (жазылған шамамен 1650 жылы б. э. дейін) қолданбалы сипатқа ие және байланысты тәжірибеге құрылыс, размежеванием жер телімдері және т. б. Міндеттер топтастырылған емес әдістері бойынша, сондай-ақ тақырып. По преимуществу бұл міндеттер болуы алаңдарды үшбұрыштың четырехугольников және шеңбер, түрлі іс-бүтін сандар және аликвотными дробями, пропорционалды бөлу, табу қарым-қатынастар, тұрғызу әр түрлі дәрежесін анықтау, орта арифметикалық, арифметикалық прогрессия, шешім теңдеулер бірінші және екінші дәрежелі бір белгісіз[3].


Мүлдем жоқ қандай да бір түсініктеме немесе айғақ. Искомый нәтижесі не беріледі тікелей, не келтіріледі қысқаша алгоритмі оны есептеу.


Мұндай баяндау тәсілі, типтік үшін ғылым елдерінің ежелгі Шығыс, наводит на екендігі туралы математика жерде дамыды арқылы индуктивных жинақтау мен данышпан догадок құрмайтын ешқандай жалпы теориясы. Дегенмен, папирусе бар бірқатар дəлелдер математика Ежелгі Мысырда сол болды, немесе, кем дегенде, бастаған алуға теориялық сипаты. Мысалы, мысырлық математика сала алды мәтіннен тамыры (целочисленные) және тұрғызуға да дәрежесі[4]шешу, теңдеулері, олар таныс арифметикалық және геометриялық прогрессией тіпті иеленген зачатками алгебра: теңдеуін шешудегі арнайы иероглиф "куча" обозначал белгісіз.


.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   53




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет