1. Дәрілік формалар технологиясында дозалау операциялары. Салмағы бойынша дозалау. Көлемі және тамшы бойынша дозалау
жүктеу/скачать 17.37 Kb.
|
|
Билет № 22 1. Дәрілік формалар технологиясында дозалау операциялары. Салмағы бойынша дозалау. Көлемі және тамшы бойынша дозалау. 2. Линименттер. Линименттердің сипаттамасы және жіктелуі. Линименттер технологиясы, сапасын бақылау және сақтау. 1) Кез келген дәрілік препаратты дайындау оны құрайтын ингредиенттерді дозалауды қажет етеді. Дәрілік заттардың фармакологиялық әсер көрсетуі олардың физикалық және физика-химиялық қасиеттеріне ғана емес, сонымен бірге, олардың дозаларына да байланысты. Дәріхана тәжірибесінде дозалаудың үш тәсілі қолданылады: салмақ (масса) бойынша, көлем бойынша және тамшымен дозалау. Салмақ бойынша дозалау. Дозалау тәсілдерінің ішінде ең жиі қолданылатын тәсіл қатты заттарды да, сұйық заттарды да өлшеуге болатын – салмақ бойынша дозалау. Салмақ бойынша дозалау 2-ші класс техникалық таразылар тобына жататын және эталонды массалармен (өлшегіш тастармен)салыстырғанда дене салмағын көрсететін рычагты таразыларда жүргізіледі. Кез келген дәрілік препаратты дайындау оны құрайтын ингредиенттерді дозалауды қажет етеді. Дәрілік заттардың фармакологиялық әсер көрсетуі олардың физикалық және физика- химиялық қасиеттеріне ғана емес, сонымен бірге, олардың дозаларына да байланысты. Дәріхана тәжірибесінде дозалаудың үш тәсілі қолданылады: салмақ (масса) бойынша, көлем бойынша және тамшымен дозалау. Салмақ бойынша дозалау. Дозалау тәсілдерінің ішінде ең жиі қолданылатын тәсіл қатты заттарды да, сұйық заттарды да өлшеуге болатын – салмақ бойынша дозалау. Салмақ бойынша дозалау 2-ші класс техникалық таразылар тобына жататын және эталонды массалармен (өлшегіш тастармен) салыстырғанда дене салмағын көрсететін рычагты таразыларда жүргізіледі. Бұл - дәріханалық қол таразылары, тарирлі техникалық таразылар. Дәріхана тәжірибесінде мөлшерлеудің 3 әдісі қолданылады. 1)масса 2)көлемі 3)тамшылар Заттың массасын өлшеу үшін таразы деп аталатын құрылғылар қолданылады.Дәріхана тәжиребесінде негізнен тетік қолданылады-дәріханалық қол және тарир (рецепт) таразы,бұл заттың массасын оны стандартпен салыстыру негізіненде анықтауға мүмкіндік береді. Салмақ бойынша мөлшерлеу (өлшеу)- жиі қолданылады.Өйткені,қатты және сұйық заттарды іліп қоюға болады. Салмақ бойынша мөлшерлеу әдетте 2-ші кластағы рычаг таразыларында жүргізіледі және эталондық массалармен салыстырғанда дене салмағын көрсетеді. Бұл: 1)дәріханалық қол таразылары 2)үстел 3)тарорлық таразы Дәріханалық қол таразылары-сусымалы дәрілік заттарды өлшеуге арналған.Олар 4 өлшемде келеді. 1)BP-1,0 2)BP-5,0 3)BP-20,0 4)BP-100,0 Сандар осы таразыларды өлшеуге болатын максималды массаны көрсетеді. Тарир таразысы-қалың.Ұнтақ тәрізді және сұйық заттарды өлшеу үшін қолданылады.Өлшеу 2 операциядан тұрады: 1)теңестіру 2)өлшеу Кәдімгі үстел таразысы- көп мөлшерде жазылған сұйық заттарды немесе сусымалы заттарды өлшеу үшін қолданылады. 2)Линимент (лат. linimentum) – сұйық жағылмалар - өзінің атауын латынша "linire" - ысқылау деген мағынаны білдіреді, яғни теріге ысқылау үшін қолданылады, сирек жағдайда тампон және таңу түрінде кездеседі. Оларды даярлау үшін негіз ретінде жиі өсімдік (күнбағыс, бадам, шабдалы, майсана) майларын, тазартылған терпентин майын, вазелин майын, димексид, метилсалицилат, хлороформ, эсилон және т. б. қолданылады. Негізіне қарай линименттер 4-ке бөлінеді: 1) негіз ретінде сабынның спирттік немесе сабынды ертіндісі алынған сабынды линименттер (Sapolinimenta): бұлардың құрамына: күкірт, қара май, креолин, ихтиол, хлороформ, скипидар, камфора және бальзамдар кіреді. 2) Негіз ретінде құрамына зығыр, күнбағыс, күнжіт, кастор, шабдыл, меңдуана майлары кіретін- майлы линименттер (linimenta); бұлардың құрамына: терпендер, сілтілер, ихтиол, қарамай, бальзамдар, эфирлі майлар, хлороформ кіреді. 3) майлы линименттердің бір түрі – ланолинді линименттер (lanolinimenta); 4) Constituens ретінде вазелин майы алынған вазолинименттер (vasolinimenta); вазолинимент күйінде иод, ихтиол, қарамай, креозот, иодоформ, салицил қышқылы мен оның тұздары қолданылады. Линименттер жагар майлардын бір турі - суйык жагар майлар. Линимент (латын сезі linire - сурту) немесе суйык жагар май - теріге сурту жолымен сыртка колданылатын, дене температурасында балкитын кою суйыктык немесе сілбі тарізді дерілік тур. Линиментер официналды дрілік тур. МФХ басылымына жалиы макала енгізілген (395 бет, 376 макала). Дисперстік жіктелу бойынша линиментер суйык немесе пластикалык дисперстік ортасы бар еркін дисперстік жуйе. Курамы бір немесе бірнеше дерілік заттар.Негіз ретінде линиментерде өсімдік майлары(күнбағыс, шабдалы,майсана)бадам,ваземин майы, балық май, эсилон т.б қолданылады. Жіктелуі: -Майлы линиментер -Спиртті линименттер -Сапониментер -Вазолиментер Технологиясы:Линименті дайындау үшін , дәрілік заттардың физика-химиялық қасиеттері ескеріледі . Босататын құтыға 1,0 йодты, 10,0 майдаланган парафинді өлшеп алады, құтыны тарирлеп , 25,0 хлорофорымды өлшейіді , тығындап , йод пен парафин ерігенше су моншасында жайлап қыздырады . Өлшегіш цилиндрге 95 пайыз спирттен 9,47 мл өлщеп , 10мл дейін дазартылған сумен жеткізеді .Ментол мен новокайнды ерітіп , осы ерітіндіні парафин мен йодтын суытылған ерітіндісіне қосады.Тығындап, толық суығанша мұқият шайқайды.Босатуға безендіреді .Негізгі этикетка Сырт тәнге , Ескерту этикеткалары салқан жерде және жарық түспейтін жерде сақта, Балалардан сақта.Сигнатура жазады N224 бұйрыққа сәйкес , рецепт дәріханада есеп үшін қалдырылады. Сапасын бақылау , сақтау: Линименттердің сапасын бақылау массадағы ауытқу бойынша, сондай-ақ органолептикалық көрсеткіштер бойынша жүзеге асырылады: біртектілік, бөгде қоспалардың болмауы, түсі, иісі. Линименттер әдетте бұрандалы қақпақтары бар шыны бөтелкелерге салынады. Фармакопеяның нұсқауларына сәйкес, линименттер, барлық жақпа сияқты, жеке мақалаларда басқа нұсқаулар болмаса, салқын, жарықтан қорғалған жерде сақталады жүктеу/скачать 17.37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|