1 Эксперимент мәліметтерін интерпретациялау мен өңдеу нәтижесінде ғылыми зерттеудің қазіргі заманғы әдістері

• Эксперимент Зерттеушінің өзгерістерді бақылап, басқа өзгерістерге деген әсерін анықтау арқылы жасалатын зерттеудің бөлігін экспериментдеп атаймыз. Эксперимент келесі екі жағдайда көпжақты болады:
• 1. Экспериментің жоспары бірден көп «тәуелсіз» өзгерістерден тұруы мүмкін (жынысы, оқыған жылы, арифметиканы оқу түрі, оқулықтағы қаріптің түрі мен көлемі).
• 2. Экспериментің жоспары бірден көп «тәуелді» өзгерістерден тұруы мүмкін (қателіктердің саны, дұрыс жауаптардың саны мен жылдамдығы, әр түрлі тесттердің мәліметтері). «Эксперимент» деген сөздің өзі белгілі бір құбылыстың орындалуы мүмкін немесе мүмкін еместігін көрсеттеді. 

• Эксперименттер химиялық, биологиялық, физикалық, психологиялық, әлеуметтік т.б. ғылым саласында қолданылады. шартты жасалу жолына байланысты, Зерттеу мақсатына байланысты, Өткізуді ұйымдастыруына байланысты, Зерттелуші объекті немесе құбылыстың құрылымына байланысты, Зерттеу объектісіне сыртқы факторлардың әсері бойынша, Эксперименттік зерттеу түрі мен зерттелуші объекті арасындағы байланысқа байланысты, Экспериментте зерттеліп отырған модель түріне байланысты, Бақылау мөлшеріне байланысты, Факторлар өзгерісінің санына байланысты, Зерттеліп отырған объектінің мінездмесіне байланыстыбірнеше топқа бөлінеді.

• Эксперименттік зерттеу ерекшеліктері: белгілі бір зерттелген психологиялық фактіні белсендіру немесе пайда болу жағдайларын жасанды түрде дербес ұйымдастыру,шарттарды өзгерту және кейбір әсер ететін факторларды жою мүмкіндігі.

Лабораториялық эксперимент

Табиғи эксперимент

Ашық эксперимент

Жай эксперимент

Күрделі эксперимент

Ақпараттық эксперимент

Заттық эксперимент