1. Пән туралы ақпарат
Тақырып 6 Жасушалар мен мүшелердің биофизикасы. Мүшелердің электрлік белсенділігі
жүктеу/скачать 3.94 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып 7 Белсенді орталардағы автотолқынды процестер
| Тақырып 6 Жасушалар мен мүшелердің биофизикасы. Мүшелердің электрлік белсенділігі
Биологияда жүйелердің электр тогын өткізуін өлшеу 2 жағдайда қолданылады. 1. Тірі нәрсенің физиологиялық қасиетін сипатау үшін. 2. Функционалдық күйлер мен байланыста болатын өзгерістерді зерттеу үшін. Электр өткізгіштік әдісі тірі нәрсенің құрылысын өзгертпей зерттейді. Бұл әдіс биологияда Р.Гебердің клетка мен ұлпаның физико – химиялық құрылысын зерттеуден басталады. Ол қан мен бұлшық етің электр өткізгіштігін өлшеген. Организмдегі әр түрлі клеткалармен тканьдардің электр активитілігі электр өрісін туғызады Олардың потенциалдар айрымын жоғарыда айтылған әдіспен өлшейді. Осы потенциалдар айырмасының уақыты бойынша өзгеруін электрограмма дейді. Бұл электрограмманы дененің қай органы шығарып туруына байланысты әр түрлі атайды. 1. Жүректің биопотенциалдарының уақыт бойынша өзгеруін электрокардиограмма (ЭКТ). 2. Бұлшық ет биопотенцииалының уақыт бойынша өзгеруін – электромиограмма (ЭМГ). 3. Ми қабығының биопотенциалының уақыт бойынша өзгеруін электроэнцефолограма (ЭЭГ). 4. Көз торы -ЭРГ- электроритинограмма 5. Тері -КГР-тері гальваникалық реакция Әдебиеттер:Н.:1-2, Қ.: 1-3, ИР.: 1-2 Тақырып 7 Белсенді орталардағы автотолқынды процестер Автотолқындар дегеніміз белсенді орталарда қозу толқындарының таралу процестері. Б. П. Белоусов автотербеліс процестердің церий катализатор - иондары бар броматпен лимон қышқылының тотығу реакциясы кезінде ашылуы автотолқынды процестерді зерделеуге әкелді. Церидің үшваленттен төртвалентті түрге қайта ауысуы байқалды: Се3+ -Се 4+ . Процесс бояудың кезеңдік өзгерістерімен қатар жүрді: қызғылт түстен көкке дейін және кері. A. M Жаботинский мен 70-ші жж. қызметкерлерімен бірге жүргізген зерттеулер автотербелістер мен автотолқындар тек түрлі химиялық жүйелерде ғана емес, гликолиз, фотосинтез және т.б. сияқты биологиялық процестерде де бар екенін дәлелдеді. Автотолқындардың таралуының бұзылуы ағзаның әр түрлі органдары мен жүйелерінің жұмыс істеуінің бұзылуына әкеп соғуы мүмкін. Мұндай бұзылулар жүректің өткізгіш және бұлшықет жүйелерінде, бас миының нейрондық желілерінде, тамырлардың тегіс бұлшықет құрылымдарында, көздің тор көзінде және басқа да жүйелерде пайда болуы мүмкін. Автотолқындардың жүректе таралуының бұзылуы аритмияның әр түрлі түрлерін тудыруы мүмкін, ал спиральді және концентрациялы автотолқындар көздерінің пайда болуы — қарыншалардың фибрилляциясын тудырады. Қазіргі уақытта автотолқындарды зерттеу көптеген тәжірибелік жұмыстарға арналған, сондай-ақ олардың табиғатта әртүрлі белсенді ортада таралуын сипаттайтын математикалық аппарат әзірленді. Автотолқынды процестер жүйелердің өзін-өзі ұйымдастыруының сипатты көріністерінің бірі болып табылады. Әдебиеттер:Н.:1-2, Қ.: 1-3, ИР.: 1-2 жүктеу/скачать 3.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|