1. Пәннің мақсаты,міндеті және мазмұны Тарту электр аппараттарының қызметі және жіктелуі
жүктеу/скачать 40.21 Kb.
|
1 2
Эл.аппа. каз 3- Бұл бет үшін навигация:
- Коммутациялық аппараттар
|
Кіріспе 1.Пәннің мақсаты,міндеті және мазмұны Тарту электр аппараттарының қызметі және жіктелуі. Электр аппарат-бұл электр техникалық құрылғы. Олар электр тізбектердің қосылу және ажыратылуы қолданылады.Сонымен қатар тепловоздағы электр аппараттардың жұмыс істеу қызметі және құрылысын зерттейтін ғылымның саласы.Барлық аппаратармен қондырғылар тепловоздың жоғарғы волтты камерасында орналасады.Электр аппараттардың қолданысына байланысты мынадай түрлері болады: бақылаушы,өлшегіш,қорғау аппараттарн басқару және қондырғыларды келтіру аппараттары олардың негізгі қызметі электр энергияны беру,бір энергияны екінші энергия көзіне айналдыру,электр энергиясын қолдану және бөлу. Қолданылуына байланысты электр аппараттардың жіктелуі. 1.Қызметіне байланысты (негізгі атқаратын функциясы) 2.Қолдану аймағы 3.Іс-әрекетіне байланысты 4.Тоқтың түріне баиланысты (айнымалы және тұрақты) 5.Қоршаған ортаның әсерінен қорғау 6.Конструкциялық негіздері Осы аталған жіктеулердің арасына қызметі боиынша көп қолданылады.Қызмет боиынша тарту электр аппараттары мынадай үлкен топтарға бөлінеді. 1.Коммутациялық аппараттар-бұлардың негізгі қызметтері электрмен мен жылыту және қосымша машиналардың тарту қозғалтқыштарын тізбектерін қаита қозғау.(переключить) 2.Параметрлік аппараттар-бұл аппаратар тізбектегі параметрді өзгерту үшін қажет, Сонымен қатар коммутациялық аппаратардың түрлері қолдану аясында байланысты түрлері:контактылы, біріктірілгіш және контактылы баиланыстардан және контактсыз баиланыстардан тұрады,өзінің өткізгіш қасиетінің тез төмендеуіне байланысты ажыратқыш болып бөлінеді. Өзінің атқаратын негізгі қызметіне байланысты аппаратардың түрлері 1.Күштік 2.Қосымша тізбектер 3.Басқару тізбектер Қосымша тізбектер және күштік аппараттардың денгейі жоғары болғандықтан олардың басқару жүйесінің қолдану аппараттарына жатқызамыз.Оларға ток қабылдағыштар ,жер жіберетін қондырғылар (за земление) Басқару тізбегінің аппараттарының деңгейі бөлу информатиптік қызметке жұмыс істейді.Бұларға төмендегі аппараттар жатады.Автоматика жиынтығы бақылаушысы автоматты кептіргіш электрлік және электрлік емес шұралардан. Электр аппараттар мен приборлар. Эл.аппараттар қызметі боиынша бірнеше түрге бөлінеді Комутатциялық аппараттар Реттегіш аппараттар Басқару аппараттары Қорғау аппараттар Бақылау және қосымша аппараттар Комутатциялық аппараттардың тепловоздардың мына бөлшектері жатады: поездың контакторлар реверсор, тежеуіш, аккумулятор батерейаларының айырғышы, әр түрлі контокторлар коммутатциялық аппараттардың негізгі қызметі күштік электр тізбегіндегі ажырату қосу жұмыстарын жүргізу. Басқару аппараттары тепловоздағы әр түрлі қызмет атқаратын басқару аппараттарының басқару аппаратына тепловоздың негізгі электр бөлшектерінің бірі реле, реттегіштер регуляторы, контроллер-машинистті, кнопкалы айырғыштары жатады басқару тізбегіндегі кернеудің шамасы 75 немесе 110В. Реттегіш аппараттарының негізгі қызметі қосымша аппараттың негізгі қызметі тепловоздың барлық электр жабдығыа қатысты параметрдің шамадан тыс ауытқымауын тепловоздың тарту электр машинасының қызметіне байланысты мынадай түрлерге бөлінеді: 1 тарту генераторы 2 тарту электр қозғалтқышы 3 қосымша эелктр машиналары Сызықты контактылы байланысқа мыналар жатады. Бір тіке сызықтың бойында жанасалтын байланыстын түрін жатқызамыз. Мысалы: 2 цилиндрлік контакторлар беткі жағынан жанасу. Сызықтық контакты кіші кедергісіне тік болып келеді кантактарлы байланыстың электрлі аппаратты кеңінен қолданылады. Нүктелі контактордың түріне 1нүктеде жанасатын түрін айтамыз бұл кантактордың түрі кішігірім тақталарда қолданылады мысалы блоктык релені байланыстырады. Жалпақ контакторлы байланыстарда жеке нүктелерде және кішігірім жанасатын байланыстын түрі. Электрлі контакторлар дегеніміз- бір детальдан 2ші детальға ауысқан кездегі детальді айтамыз мұндай детальдің кантакт болып келеді. Контакт атқаратын қызметіне байланысты қозғалмалы және қозғалмайтын болып бөлінеді. Қызметіне байланысты кантактар силовой главны болып бөлінеді онда тізбектердің қосылуына және ось ажыратылуына қолданылады. Контакт 2ші түрі қосымша контактылы байланыс оның негізгі қызметі тізбектіктермен аппараттың қосылуын немесе сөндіруін қажеттілік туған кезде тізбектей жүруіне көмектеседі сонымен қатар сигнализтциялардын қосылуына немесе ажыратуына қадағалайды. Тепловоздағы электр қондырғыларды орналастыру. Тепловоздың тарту электрлік машиналарға мыналар жатады. Басты генератор тарту электр. Ал қосымша электрлік машина-қосымша генератор синхронды қоздырғыш жатады. Олардың негізгі қызметі тепловоздағы негізгі әр түрлі қосымша агрегаттарды қозғалысқа келтіру, қосымша машинаның ішінде қоздырғыштарды атап өту керек, олар басты генератордың ішкі мінездемелерін шығаруға көмектеседі. Тепловоздың қосыша машиналары қосымша генератор электр қозғалтқыштар және айналдырғыштар олардың негізгі қызметі тепловоздың жеке мұқтаждарын қамтамасыз ету. Мысалы ретінде ТЭ10В магистарльдық тепловоздың негізгі электрлі қондырғысының орналасуна қарай кузовтың орта бөлігінде тепловоз рамасында диэель генераторы орналасқан. Басты генератордың шыққан ток көзі тарту электр қозғалтқышка барады аккумулятордың батарея дизель бөлімшесіндегі арнайы жәшікте қондырылған. Ол дизельдің екі жағында орналасқан дизель бөлімшесінің алдыңғы жағында жардың екі жағында сол және оң жоғары волть камера орналасқан, онда тепловоздың негізгі электр аппараттары қондырылған. Ол дизельдің екі жоғарғы вольт камерадан басқа электр аппараттар дизель генераторының қондырғыда және тепловозды басқару пультінде орналасқан жоғарғы вольт камера машинист кабинасы екі жағында орналасқан. Көбінесе электр аппараттар бір камерада орналасады Мысалы: ТЭМ2, ЭМ62тепловозда бірақ бұндай орналасу, ыңғайласу болып келеді. Сондықтан электр аппараттарының екі немесе үш камераларды орналасты.камерада аппараттар металдың корпусына беңкітіледі және сымдармен өзара байланысты. Аппараттар арасындағы сымдар пульнен жиналған және оларды арнайы берілгенге бекітеміз жоғарғы вольт камераның есіктері электрлік қауыпсіздік шаралар қорғайды. Машинист басқару пультінде аппараттар қондырылған олар тепловозды басқару және қозғалыс қауіпсіздігін бақылау тепловоз қондырғылардың жағдайын қарау үшін қоланылады. Тепловоздың негізгі үш байланысты түрі қолданылады. Электрлік Жарыбш Механикалық Электрлік берлісте таралған түрі тепловозының электрлік берілістерінің негізгі жұмысы сызбасының нәтежесі мынада дизель иінді білігі жетек генераторының якорін айналдыруы. Ал жетек электр қозғалтқыштарына беріліс электр тогы генератор жасайды. Жетек редукторларының якорьді тікелей айналдыру қос доңғалаққа беріледі. Тұрақты тоқты жетек генераторды дизельдің механикалық энергиясын электр энергиясына айналдыру. Сонымен бірге ол дизельді іске қосуға пайданылады. Бұл жағдайда генератор аккумулятор батерясының коректене отырып электр қозғалтқышы ретінде жұмыс тиеді. Жетек электр қозғалтқышы электр энергиясы механикалық энергияға өзгертеді. Әр бір қос доңғалағының үімдік жетек қозғалтқышының жеке берілісі бар. Шундтаушы ризисторлаудың көмегімен қоздырғыштың жіреуін екі сатылы түрд қолдану арқылы жылдудық аралығы өседі. Себебі бұл жағдайды дизель генератор қондырғысы қуатты толық қондырылады. Машинист тепловоз пультіндегі контролермен басқарады. Контролер тұтқасы дизель білігін айналу жиілігін басқаруға және реттеуге арналған электр тізбектерін қосады. Ал реверсив тұтқасы тепловоздың жүріс бағытын кері өзгертеді. Машинист басты тұтқаны түрлі жұмыс қалыбына салу арқылы дизель генеретор білігінін айналу жиелігін реттейді. Басты генератор Тепловоздың басты генераторы дизельден шыққан механикалық энергияны электр энергиясына айналдырады. Генератордың негізгі қызметі тарту электр қозғалтқыштарын іске қосуға пайдаланады. Тепловоздың генераторы қарапайым генератордан ерекшеленеді. Айырмашылығы жұмыс жасау қызметіне байланысты. Сондықтан тепловоз генераторын жасауда изолятциялдық материялдар қолданылады. Олар жоғарғы температурада және жақсы магниттік өткізгіш қасиетімен ерекшеленеді. Басты генератор негізгі мынадай бөліктерден тұрады. 1.Якор 2.Станина 3.Басты полюс 4.Қосымша полюс 5.Мойын тіректік қорғаныс 6.Винтеляторлық дөңгелек 7.Щетка 8.Щетка ұстатқыш 9.Бұрыштық травесь Басты генератор дизель рамасында астында қондырылған.Генератордың якор муфта арқылы дизель индевалының айналуының арасында қозғалысқа келеді.Қосымша генератор және қоздырғыш екеуі бір корпуста қондырылып,олар екі машиналы агрегатты құрайды.Ек машиналы агрегат дизель бөлімшесінің алдындағы полдың астында орналасқан ол алдынғы редуктор арқылы генератор валының аиналасынан іске қосылады. Негізгі электр аппараттар екі жоғарғы вольтты камерада орналасады.Олар оң және сол жаақ болып бөлінеді. Басты генератор дизельдің механикалық энергиясын электр энергия.Олар электр тарту қозғалтқышына түседі.Сонымен қатар генератор аккумеляторлық (ТЭҚ)баттареядан (АБ)дизельді қосуға қолданылады.Генератор магниттік жүйесі полюстермен станиналардан тұрады.Генератор оң жолақты токты электр машинасы және басты және қосымша полюстерден тұрады.Дизель қосқан кезде басты генератор электр қозғалтқыш режимде жұмыс жасайды.Барлық отындық тепловоздардың басты генераторлары тұрақты токта жұмыс жасайды және олар бірдей бөлшектермен қамтамасыз етілген. Станина-магнит өткізгіш қызметін атқарады.Оған басты және қосымша полюстер,мойынтіректік қозғалыс бекітіледі.Сыртқы жағынан станинаға екі аяғы дәнекерлейді.Сол арқылы сол дизель асты рамасына отырғызылады. Әр аяқта төрт тесіктен болады.Олар қатайту вольттарына арналған.Басты полюс негізгі мангиттік өріс туғызады.Әр полюс жүректес катушкадан құралады.Жүректес электро техникалық сталь беттерінен қалыңдығы 1мм жиналады.Олар бір –бірімен лак арқылы ажыратылған,престеліп тартылған.Әр жеке жүрекесте автомат катушкалары орналасқан.олар дизельді қосқан кезде негізгі машинистік өрісті шығаруға жағдай жасайды.Қосымша полюс коммутацияны жақсартуға және якор реакциясын қозғалысын жақсартады.Қосымша полюс катушкадан және кұйылған жүректестен тұрады.Магниттік алаңның (электр машиналардың) неитралдың аусуын болдырмау үшін қосымша полюстер қолданылады.Олар басты полюстердің араларында орналасады.Қосымша полюстердің абмоткалары арқылы якордың тогы өтеді.Жүректестің төменгі бөлігінде бұрыштамалар (угольник) қондырылған.Олар латуннан жасалады. Полюс катушкасы алты тармақтан тұрады,олардың арасынан бір-біріне тимеу үшін прокладкалар болады,шірткі тармақ басқаларға қарағанда оқшауланған.Қосымша полюстердің абмоткалары екі іргелес (паралель)тізбекті біріктірілген.Тізбектің әр қаисысы абмотканың бөлігінен тізбектей біріктірілген.Басты генераторда басты және қосымша полюстердің саны 10. Қосымша полюстің негізгі қызметі –магнитті өрістің қосымша түрін шығарудың және коммутацияны жақсартуға негізделген.Әр басты полюстер генератордың станинасына 3 вольтпен қатайтылады.Әр қосымша полюс екі вольпен бекітіледі.Катушканының полюстері өзара жеке мыс сымдарымен байланыстырылған.Орал полюс аралық баиланыстар деп аталады. Тарту электр қозғалтқышын басқару және оның қызметі ТЭҚ тепловоздың қос дөңгелегін айналдырға тіктісті редуктор арнайы баиқан тарту электр қозғалтқыштарды іске қосылады.Тепловоздың бір станциясына ТЭҚ қондырылған бұлардың әр қайсысы ТЭҚ бір қос дөңгелекке келеді негізгі электр машинасы тұрақты тоқты пайдаланылатын құрылғы. ТЭҚ генератордан келген электр энергиясын локомотивтің қозғалысына керек механикалық энергияға айналдырады. Бір секциядағы алыпты тарту қозғалтқышын бір топтың ішінде екі тізбектей жалғанған үш параметрлік топтан тұрады. ТЭҚ негізгі үш бөлімнен тұрады: Ость катушкалармен бірге Якорь Мойын тіректік қорғаныс Қосымша тоғы мынадай: басты полюс, қосымша полюс, щетка, щетка ұстатқыш ТЭҚ ость. Бұл бұрышты қимадан оның ар жағына жағына құйылатын мойын тәріздес құрылғы бар оны маторлы остьтік деп атайды. Коммутатциялық аппараттар Ком. Аппараттардың негізгі қызметі электрлі тізбекті қосқан кезде эл аппараттың қосылу және ажырату процесін жүргізу. Электрлік тізбектерді қосу және ажырату ондағы өтетін үлкен тоқтар немесе орташа тоқтың көзі қосу немесе ажырату аппараттар кантоктор деп атайды. Тепловозды электр магниттік және электро пневматикалық контакторлар қолданылады. Контокторлар басты және қосымша контакторлардан тұрады. Олар өз ара бір-бірінен ажыратқыш және қосылғыш болып екіге бөлінеді. Ажыратқыш қосымша контакт тұйық болады, себебі контакторлардың катушкаларында тоқ жүрмегендіктен. Қосылғыш немесе біріктіргіш қосымша контактор қосылған контакторда тұйық болып келеді. Реверсор. Реверсордың негізгі қызметі тарту электр қозғалтқыштары орамға берілетін тоқтын бағытын өзгерту арқылы тепловоздың қозғалыс бағытын жұдырықтас және барабандық түрлері контакторлы жүйе қолданылады магистральді локомотивте пневматикалық жұдырықтас түрі ППК 8601 қолданылады. Реверсор қоздырғыш орамның байланысына қосылады. Реверсордың қозғалысы машинисттің камандасы арқылы орындалады. Реверсордың тұтқасы үш бағыттан тұрады: Алдыңгы Артқы Ортаңғы ЭМК олар қозғалмалы ақырымен электр мгниттік түрге жалғанған катушкадан тоқ өткен кезде якорьдың электромагниттік алаңға қосылады. Сол себепті ол жүректеске тартылады. Сонын арқасында қозғалмалы контакты қозғалмайтын бөлікке қосылады. Электр магниттік контактордың түрлері генераторында қоздырғыш тізбегіде қолданылады. Тарту қозғалтқыштарын қосуға қолданылады. Сонымен қатар өтпелі және кезектесу және, орталықтандыру рестаттық тежеу кезінде күштің пайда болуына әсер етеді. Резистордың бойынан тоқ өткен кезде жылу бөлінеді. Оның температурасы көтеріледі сондықтан резисторлардың материалдардың қызудың жоғары температурасы ұзақ уақыт көтере алатын материалдан жасайды резистордан ішіндегі бағыттаушысы төменгі темпер коэф тең болу керке, сонда берілген кедергі жұмыс істеу процесінде өзгенмей қалады. Материалдың ішінде көбінесе құймалар көп қолданылады. жүктеу/скачать 40.21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2