ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
Семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ОӘК 042-14.1.01.1.20.59/01-2013
|
ПOӘК
«Биотехнологиядағы процестер және аппараттар»
пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы
|
№ ___ басылым
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
БИОТЕХНОЛОГИЯДАҒЫ
ПРОЦЕСТЕР ЖӘНЕ АППАРАТТАР
5В070100 - «Биотехнология»
мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘНІНІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2014
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНДІ
Н.Тусипов ___________ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Тамақ өндірісінің машиналары мен аппараттары» кафедрасының аға оқытушысы
« » 201 ж.
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Тамақ өндірісінің машиналары мен аппараттары» кафедрасы мәжілісінде қаралды
« » 201 ж. № хаттама
Кафедра меңгерушісі ____________ М. Акимов
2.2. Инженерлі-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының мәжілісінде қаралды
« » 201 ж. № хаттама
Төрайым _________ С.Толеубекова
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында талқыланды және басылымға рұқсат етілді
« » 201 ж. № хаттама
ОӘК төрайымы _______________ Г. Искакова
4. АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
1
|
Қолдану саласы .................................................................................................
|
|
2
|
Нормативтік сілтемелер....................................................................................
|
|
3
|
Жалпы ережелер….............................................................................................
|
|
4
|
Оқытушыға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасы мазмұны................
|
|
5
|
Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі.................
|
|
6
|
Пән бойынша оқу-әдістемелік карта…............................................................
|
|
7
|
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы..............................
|
|
8
|
Әдебиет...............................................................................................................
|
|
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
5В070100 - «Биотехнология» мамандығының студенттері үшін арналған оқу-әдістемелік кешенінің құрамына енгізілген «Биотехнологиядағы процестер және аппараттар» пәнінің оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасы.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Биотехнологиядағы процестер және аппараттар» пәнінің оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасы аталған пән бойынша келесі құжаттардың талаптары және ұсыныстарына сәйкес берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- 5В070100 - «Биотехнология» мамандығының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты, ҚР МЖМБС 3.08.346-2006. 2005 жылдың 23 желтоқсанында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің № 779 бұйрығымен енгізілген және бекітілген;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-08.10.10.12-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Жоғары сапалы тамақ өнімдерін алуға мүмкіндік беретін жаңа, тиімділігі жоғары технологиялық процестер мен аппараттарды өндіріске енгізу үшін «Биотехнологиядағы процестер және аппараттар» жөніндегі білімді терендету және жетілдіру қажет.
3.2. Пәнді оқыту мақсаты - «Биотехнологиядағы процестер және аппараттар» курсын оқыту барысында технологиялық процестердің негізгі түрлерімен таныстыру, осы процестерді өткізу үшін қолданылатың аппараттар мен машиналардың инженерлік есептеу методикасын оқып үйрену.
3.3. Пәнді оқытудың маңызы - студенттерге жуйеленген анализын қолдану негіздерін; процестер мен апараттарды жалпы оқып білу; есептеу схемесын шығару және өндеу; технологиялық процестердi тиiмдiлігін жоғарлату жолдарын қарастыру.
3.4. Студенттер келесілерді білуі керек:
-
технологиялық процестерді қолдану туралы;
-
аппараттар мен машиналардың құрылысың және жұмыс істеу тәртібін;
-
аппараттар мен машиналардың геометриялық өлшемдерің анықтауды;
-
процестердің шығын сипаттамалырың есептеу;
-
процестерді басқару және оларды оптимизациялау;
-
есептеулерді іс жүзінде асыру және т.б.
3.5. Пәнді оқу нәтижесіде студенттер төмендегілерді білу қажет:
-
технологиялық процестердің теориялық негіздерің;
-
аппараттар мен машиналардың қолдануда және құрастыру нәтижесінде туындайтын инженерлік есептерді шешуге;
-
аппараттар мен машиналардың геометриялық өлшемдерің анықтауға;
-
процестерді басқару және оларды оптимизациялау;
-
аппараттар мен машиналардың құрылысың және жұмыс істеу тәртібін меңгеруге.
3.4. Курстың пререквизиттары:
-
қолданбалы механика;
-
жылутехника.
3.5. Курстың постреквизиттары:
Кесте 1 – Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Курс |
Семестр
|
Кредиттер
|
Дәріс
(сағ.)
|
ПС
(сағ.)
|
ЗС
(сағ.)
|
ОСӨЖ
(сағ.)
|
СӨЖ
(сағ.)
|
Барлығы (сағ.)
|
Қорытынды бақылау нысаны
|
2
|
4
|
2
|
15
|
15
|
|
30
|
30
|
90
|
емтихан
|
4 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘНІНІҢ ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
Кесте 2 - Пәннің мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу.
Тақырыптардын атауы және олардың мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Дәріс сабақтар
|
1. БПА пәнінің негізгі заңдары. Химия өнеркәсібіндегі процестердің классификациясы. Процестердің қозғаушы күштің заңы. Гиббс фазалар ережесі. Аппараттар үшін материалдық және жылу баланс тендеулерің қурастыру. Технологиялық процестерді оптимизациялау принциптері.
|
1
|
2. Өнімдерінің негізгі физикалық қасиеттері. Өнімдерінің қасиеттері. СИ жүйесінің негізгі өлшемдері. Физикалық өлшемдерінің өлшеулері және белгілеулері. Химия өндірісінде қолданатың шикізаттар мен материалдардың физика-химиялық, құрылым-механикалық, жылуфизикалық, реологиялық және оптикалық қасиеттері, өлшем бірліктері мен өлшеулері.
|
1
|
3. Процестер мен аппараттарды модельдеу негіздері. Процестерді зерттеудің теориялық және эксперименталды әдістері. Ұқсастық теория негіздері. Процестердің ұқсастық түрлері. Толық ұқсастық. Ұқсастық теоремалары және оларды модельдеуде қолдану. Өлшем бірліктерді талдау әдісі.
|
1
|
4. Механикалық процестер.Ұсақтау. Ұсақтаудын міндеті, тәсілдері мен түрлері. Ұсақтау теориясының негізі. Ұсақтауға кететін энергия шығыны. Ұсақтағыштардың жұмыс істеу принципі және конструкциялары: жақты, білікті, балғалы, шарлы, конусты. Кесу процесі, негізгі заңдылықтары. Сұрыптау процесі. Пішін және өлшемдер бойынша. Сұрыптау тәсілдерінің сипаттамасы. Електердің түрлері. Сұрыптау машиналардың түрлері. Престеу. Шикізатты және химия өнімдерді қысыммен өңдеу. Гранулдеу. Пішің беру. Штампілеу. Өнімдерді қысыммен өңдейтін машиналардың эмпирикалық тәуелділіктері.
|
1
|
5. Гидромеханикалық процестер. Гидромеханикалық процестер тобының қурылысы, олардын жалпы міндеттері. Дисперсті жүйелер. Тұндырудың, араластырудың, сүзудің технологиялық мақсаттары. Қозғаушы күштері. Біртекті және әртекті сұйық жүйелер. Эмульсиялар, суспензиялар, көбіктер, аэрозольдар. Тұндыру. Аурлық күші өрістегі тұну. Тұну теориясының негізі. Стокс формуласы. Суспензиядағы бөлшектердін пішіні мен концентрациясының әсері. Тұну режимдері. Тұнудың критерийлі тендеуі. Мерзімді, жартылай үздіксіз, үздіксіз әрекетті тұндырғыштар. Тұндырғыштардың өнімділігің анықтау.
|
1
|
6. Центрифугалау. Ортадан тепкіш өрісіндегі сұйық әртекті жүйелерді ажырату. Фруд критерийі. Центрифугалау процесінің жылдамдығын және өнімділігін анықтау. Тұндырғыш центрифугалар: негізгі ерекшіліктер бойынша жіктелуі және негізгі конструкциялары. Тұнбаны мерзімді түсіру, тұнбасы пшақпен алынатын центрифугалар. НОГШ маркалы центрифуга. Негізгі технологиялық есептеулер. Өңдеу өндірісіндегі кәсіпорындарында ауаны тазалау. Тазалау тәсілдері. Циклондардың құрылыс схемалары мен есептеудің негіздері.
Сүзу. Сүзу процесінін түрлері. Тұнба пайда болу жолымен сүзу. Знаменский тендеуі. Сүзу режимдері. Кеуектерді бітеу арқылы жолымен сүзу. Сүзгіштер аппараттардың классификациясы. Фильтр-пресс. Вакуум-фильтр. Таспалы вакуум-фильтр. Барабанды фильтр. Ортадан тепкіш сүзу. Процестін жылдамдығы және өнімділігі. Аспалы сүзгіш центрифуга.
|
1
|
7. Араластыру. Араластыруға арналған орталар. Араластырудың мақсаттары және тәсілдері. Қалақшалы, пропелерлі, турбиналы араластырғыштар. Араластырғыштардың түрің тандау. Араластыруға шығындалатын энергия мөлшері. Араластырудың критерийлі тендеуі. Араластырғыштардың графоаналитикалық есептеу әдісі. Араластыру процесінің қарқындылығын жоғарлату.
|
1
|
8. Жылу процестері. Химия өндірісінде шикізатты, өнімдерді жылумен өндеу. Жылумен өндеу тәсілдері. Жылутасымалдағыш түрлері. Жылу процестердің қозғаушы күші. Жылу өту негіздері. Жылуалмасу тәсілдері: жылуөткізгіштік, конвекция, жылулы сәуле шығару. Жылу баланс тендеуі. Жылу ағыны. Меншікті жылу ағыны.
|
1
|
9. Жылу алмасу бетің анықтау. Жылу өтудің негіздері. Жылу өтудің негізгі тендеуі. Жылуөту коэффициентің есептеу. Нуссельттің критерийлі тендеуі. Жылу беру коэффициентің есептеу. Жылу ұқсастығының негізгі критерийлері. Жылу өту бетің анықтау. Жылуалмастырғыштардың конструкциялары: құбырлы, пластиналы, жейделі. Есептеу тәртібі.
|
1
|
10. Буландыру. Процестің технологиялық мақсаттары және физикалық негіздері. Бір корпусты буландыру қондырғылары. Материалдық және жылу балансы. Тищенко тендеуі.
|
1
|
11. Көп корпусты буландыру қондырғылары. Көп корпусты буландыру қондырғылар. Көп корпусты буландыру қондырғысының материалдық және жылу баланстары. Көп корпусты буландыру қондырғыларды есептеу. Буландырғыш аппараттардың классификациясы. Негізгі конструктивтік схемалары. Буландырғыш аппараттардағы конденсация. Барометрлік және беттік конденсаторлардың жұмыс істеу схемалары. Конденсаторладың жылу баланстары.
|
1
|
12. Массаалмасу процестері. Массаалмасу негіздері. Массаалмасу процестердің құрылысы мен жалпы сипаттамасы. Қозғаушы күштер және оны өрнектеу тәсілдері. Массаалмасу процестердің агрегаттік күйі және фазалар жанасу тәсілі бойынша жіктелуі. Молекулярлық диффузия. Конвективті диффузия. Диффузия коэффициенттері. Масса өту - күрделі процесс. Масса беру. Масса беру тендеуі. Масса беру және масса өту коэффициентері. Масса өту тендеуі. Нуссельт, Прандтль диффузиялық критерийлері.
|
1
|
13. Кептіру. Процестің жалпы сипаттамасы. Химия өндірісінде шикізатты, өнімдерді кептірудің түрлері мен технологиялық принциптері. Кептіру теориясының негіздері. Ылғалдын материалдармен байланыс түрлері. Конвективті кептіру. Кептірудің кинетика және динамика негіздері. Кептірудің қисық сызығы және кептіру жылдамдығының қисық сызығы. Теориялық кептіру процесі. Кептіру процесін і–d диаграммасында көрінісі. Кептіргіш қондырғылардың материалдық және жылу балансы. Кептіргіш агенттін меншікті мөлшері. Кептіру процесінің варианттары. Кептіргіштердің жіктелуі. Кептіргіштердің конструкциялары. Контакты кептіргіштер. Барабанды кептіргіштер. Таспалы кептіргіштер.
|
1
|
14. Кептіру. Кептірудің қисық сызығы және кептіру жылдамдығының қисық сызығы. Теориялық кептіру процесі. Кептіру процесін і–d диаграммасында көрінісі. Кептіргіш қондырғылардың материалдық және жылу балансы. Кептіргіш агенттін меншікті мөлшері. Кептіру процесінің варианттары. Кептіргіштердің жіктелуі. Кептіргіштердің конструкциялары. Контакты кептіргіштер. Барабанды кептіргіштер. Таспалы кептіргіштер.
|
1
|
15. Абсорбция. Жалпы түсінік. Абсорбциядағы тепетеңдік. Процестің материалдық балансы. Процестің жылдамдығы. Абсорберлердің түрлері. Адсорбция. Жалпы түсінік. Адсорбенттердің түрлері. Адсорбциядағы тепетеңдік. Адсорберлердің түрлері.
|
1
|
Практикалық сабақтар
|
1.Ұсақтағыштарды есептеу
|
1
|
2. Қалақшалы араластырғышты есептеу
|
1
|
3. Аэроциклонды есептеу
|
2
|
4. Сүзгілерді есептеу
|
2
|
5. Центрифугаларды есептеу
|
2
|
6. Жылуалмастырғыштарды есептеу
|
2
|
7. Буландырғыш аппараттарды есептеу
|
2
|
8. Кептіргіштерді есептеу
|
2
|
9. Абсорберді есептеу
|
1
|
5.1 Ұқсастық теорияның және модельдеудің негіздері.
5.2 Өлшем бірліктерді талдау тәсілі.
5.3 Ұсақтағыштардың құрылысы.
5.4 Сұрыптау машиналардың құрылысы.
5.5 Престеу аппараттардың құрылысы.
5.4 Тұндырғыштардын құрылысы.
5.5 Аралыстырғыштардың құрылысы.
5.6 Центрифугалардың құрылысы.
5.7 Сүзгілердің құрылысы.
5.8 Газдарды тазалайтын аппараттардын құрылысы.
6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте 3 – Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
Тақырыбы
|
Көрнекі құралдар, ОТҚ, плакаттар, зертханалық тақталар
|
Өз бетімен оқып үйренуге арналған сұрақтар
|
Бақылау нысаны
|
дәріс
сабақтар
|
Зертханалық сабақтар
|
Практикалық сабақтар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1. БПА пәнінің негізгі заңдары.
|
|
|
|
|
ауызша сұрау
|
2. Химиялық өнімдерінің негізгі физикалық қасиеттері.
|
|
|
|
|
ауызша сұрау
|
3. Процестер мен аппараттарды модельдеу негіздері.
|
|
|
|
|
ауызша сұрау
|
4. Механикалық процестер.
|
|
Ұсақтағыштарды есептеу
|
|
|
Тесттік бақылау
|
5. Гидромеханикалық процестер.
|
|
Тұндырғыштарды есептеу.
|
|
|
ауызша сұрау
|
6. Центрифугалау. Сүзу.
|
|
Центрифугаларды, сүзгілерді есептеу.
|
|
|
ауызша сұрау
|
7. Араластыру.
|
|
Араластырғыштарды есептеу.
|
|
|
ауызша сұрау
|
8. Жылу процестері.
|
|
Жылуалмастырғыштарды есептеу.
|
|
|
ауызша сұрау
|
9.Жылу алмасу бетің анықтау.
|
|
Жылуалмастырғыштарды есептеу.
|
|
|
Тесттік бақылау
|
10. Буландыру.
|
|
Буландырғыш аппараттарды есептеу
|
|
|
ауызша сұрау
|
11. Көп корпусты буландыру қондырғылары.
|
|
Буландырғыш аппараттарды есептеу
|
|
|
ауызша сұрау
|
12. Массаалмасу процестері.
|
|
|
|
|
ауызша сұрау
|
13. Кептіру.
|
|
Кептіргіштерді есептеу
|
|
|
ауызша сұрау
|
14. Кептіру.
|
|
Кептіргіштерді есептеу
|
|
|
ауызша сұрау
|
15. Абсорбция. Адсорбция.
|
|
Абсорберді есептеу
|
|
|
Тесттік бақылау
|
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 7 - Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы | Даналардың саны | Студенттердің саны | Қамтамасызетулі
пайызы
| 1 | 2 | 3 | 4 | Ә. Ақбердиев, М.М. Молдабеков Химиялық технологияның негізгі процестері және аппараттары. 1 бөлім | | 7 | | Ә. Ақбердиев, М.М. Молдабеков Химиялық технологияның негізгі процестері және аппараттары. 2 бөлім | | 7 | | | | |
7
| | Какимов А.К., Тусипов Н.О., Еренгалиев А.Е., Масленников С.Л. Тамақ өндірісінің процестері мен аппараттарын жобалау | |
7
| | Стабников В.Н., Лысянский В.М., Попов В.Д. Процессы и аппараты пищевых производств | |
7
| | Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии | |
7
| | Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии | |
7
| | Федоров Н.Е. Методы расчета ПАПП | |
7
| | Дытнерский Ю.И. Основные процессы и аппараты химической технологии | |
7
| | Стабников В.Н. Проектирование процессов и аппаратов пищевых производств | |
7
| | Еренгалиев А.Е., Масленников С.Л., Какимов А.К., Тусипов Н.О. Проектирование процессов и аппаратов пищевых производств | |
7
| |
8 ӘДЕБИЕТ
8.1. Негізгі әдебиет
8.1.1. Ә. Ақбердиев, М.М. Молдабеков Химиялық технологияның негізгі процестері және аппараттары. 1 бөлім. Алматы. 1993 ж., 302 бет
8.1.2. Ә. Ақбердиев, М.М. Молдабеков Химиялық технологияның негізгі процестері және аппараттары. 2 бөлім. Алматы. 1994 ж., 183 бет
8.1.3. Ә. Ақбердиев Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары /оқулық/, Алматы. 1997 ж., 207 бет
8.1.4. Какимов А.К., Тусипов Н.О., Еренгалиев А.Е., Масленников С.Л. Тамақ өндірісінің процестері мен аппараттарын жобалау. Оқулық құрал. – Шәкәрім атындағы СМУ, 2008. – 204 бет (ҚР БҒМ жанындағы ОӘК ұсынылған)
8.2. Қосымша әдебиет
8.2.1. Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии М.: Химия, 1971
8.2.2. Стабников В.Н., Лысянский В.М., Попов В.Д. Процессы и аппараты пищевых производств М.: Пищевая промышленность, 1985
8.2.3. Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии Л.: Химия, 1987
8.2.4. Федоров Н.Е. Методы расчета ПАПП М.: Пищевая промышленность, 1966
8.2.5. Дытнерский Ю.И. Основные процессы и аппараты химической технологии. Пособие по курсовому проектированию М.: Химия, 1971
8.2.6. Стабников В.Н. Проектирование процессов и аппаратов пищевых производств. Киев: Высшая школа, 1982
8.2.7. Еренгалиев А.Е., Масленников С.Л., Какимов А.К., Тусипов Н.О. Проектирование процессов и аппаратов пищевых производств. Учебное пособие. СГУ имени Шакарима, 2008 – 208 с. (рекомендовано УМС МОН РК)
Достарыңызбен бөлісу: |
