1-ші бөлім. Мемлекеттік өкімет пен мемлекеттік басқарма
1.1 Өкілдік өкімет
Рет №№
|
Қорының аталуы
|
Қорының №
|
Қоры
ның
іс
саны
|
Уақыт
аралығы
|
1.
|
Ертіс аудандық халық соты
|
73
|
267
|
2,3 тізімдеме
1961-1966,1968-1989
|
2.
|
Мемлекеттік нотариалдық конторасы
|
60
|
314
|
1 тізімдем
1976-1999
|
3.
|
Жекеше нотариус Буханов
|
99
|
76
|
1,1-уақытша
2005-2008
|
1.2 Атқару өкімет
|
4.
|
Аудандық атқару комитеті
|
42
|
206
|
4 тізімдем
1980-1994,
1-л тізім
1935-1936,
1980-1994
|
5.
|
Ертіс қалалық Кеңесі
|
5
|
499
|
1 тізімдем
1975-1993,
1,2-ж тізім
1939-1947,
1950,1956,
1958-1993
|
6.
|
Амангельды ауылдық Кеңесі
|
61
|
382
|
1,2 тізімд
1958-1960,
1966-1976,
1977-1993,
1-ж тізім
1967-1971, 1976-1992
|
7.
|
Абай ауылының Кеңесі
|
41
|
316
|
1,3,4тізім
1961-1981,
1,2,3-ж тізімдеме
1957-1970,
1972-1980
|
8.
|
Максим-Горький ауылының Кеңесі
|
56
|
431
|
3 тізімдем
1946-1965,
1971-1978,
1972-1979,
3-ж тізім
1942-1976,
1988-1993
|
9.
|
Голубовка ауылының Кеңесі
|
6
|
561
|
1-ш, 3,4 тізімдеме
1964-1993, 2,3,4-ж
1955-1959,
1966-1987, 1992-1993
|
10.
|
Пушкин ауылының Кеңесі
|
8
|
496
|
1,3,4,1-ш тізімдеме
1956,1958-1959,1961-1993,
1,3,4-ж тіз
1955-1960, 1977-1980,
1982-1985, 1987,1991-1995
|
11.
|
Грабово ауылының Кеңесі
|
9
|
632
|
1-ж,3,4 тізімдеме
1964-1976 -1993,
2,3,4,5-ж
1951-1956,1960-1976-1993
|
12.
|
Красноярск ауылының Кеңесі
|
10
|
660
|
1-ш,2,3 тізімдеме
1961-1978,
1977-1990,
1,3-ж тізім
1957-1965, 1972-1993
|
13.
|
Кутузов ауылының Кеңесі
|
11
|
280
|
1,1-ш-тізімдеме
1965-1981,
1964-1980,
1-ж тізім
1955-1981
|
14.
|
Северный ауылының Кеңесі
|
14
|
469
|
1,3-ш тізімдеме
1976-1987,
1976-1985,
1986-1995,
1988-1993,
3-ж тізім
1976-1987,
1988-1993
|
15.
|
Панфилов ауылының Кеңесі
|
15
|
725
|
1,2,5,3,
1-ш тізім
1963-1971,
1961-1964,
1977-1987,
1971-1976,
1972,1977-1980,1985,
1987-1993
1961-1963,
1970,1971,
1961-1963,
1970,1971,
1980-1985,
1961-1967,
1969-1973,
1977-1979,
1986-1992,
2,3,5-ж тізімдеме
1963-1971,
1966-1976,
1962-1987,
1987-1992
|
16.
|
Ленин аулының Кеңесі
|
40
|
398
|
1-ш, 2,3,4- тізімдеме
1964-1981, 1957,1960, 1963,1965-1966,1992-1993, 1,2,4-ж тізімдеме
1955-1971,
1974-1981,
1981-1992
|
17.
|
10 жылдық ауылының Кенесі
|
43
|
628
|
1-ш, 2,3,4-тізімдеме
1967,1961-1990,
1,2,3-ж тізімдеме
1955-1992
|
18.
|
Аввакумов ауылының Кеңесі
|
50
|
555
|
1-ш,2,3,4-тізімдеме,
1961-1971, 1959-1962,
1967-1976,
1977-1981,
1968-1989, 1958-1990,
2,3,4-ж тіз
1963-1970,
1957-1958,
1960-1976,
1977-1989
|
19.
|
Кайманачиха ауылының Кеңесі
|
53
|
395
|
1-ш,2,3-тізімдеме
1961-1971,
1974-1981, 1965-1974,
1976-1989,
1938,1942-1944,1950,
1958,1961,
1963,1965-
1970,1972-1974,1990
1-ж тізім
1945-1981,
1971,1982-1989
|
20
|
Суворов ауылының Кеңесі
|
55
|
511
|
1,2,3,4,-тізімдеме
1934-1937, 1939-1948,
1955-1962, 1965-1971,
1973-1993,
1,2,3-ж
1944-1956, 1966-1972,
1957-1987,
1989-1993
|
21
|
Коскөл ауылының Кеңесі
|
58
|
519
|
1,2,3-тізім
1963-1993,
1,2,3-ж тіз
1963-1988, 1992-1993
|
22
|
Западный ауылының Кеңесі
|
59
|
486
|
1,2,3-тізім
1964-1993,
1,2,3-ж тіз
1963-1991
|
23
|
«Ертіс ауданының әкімінің аппараты»
ММ
|
78
|
330
|
1-тізімдем
1992-2003
1-ж тізім
1998-2002
|
24
|
«Ертіс ауылы әкімінің аппараты» ММ
|
70
|
49
|
1-тізімдем
1994-1998,
1-ж тізім
1994-1998
|
25
|
«Қарақұдык ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
82
|
39
|
1-ш тізім
1994-1998,
1-тізім
1994-1998,
1-ж тізім
1994-1998
|
26
|
«Қосагаш ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
72
|
44
|
1-ш, 1 тізімдеме
1994-1998,
1-ж тізім
1994-1998
|
27
|
«Коскөл ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
100
|
70
|
1,1-ш тізімдеме
1994-2000,
1-ж тізім
1994-1999
|
28
|
«Қызылқақ ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
93
|
41
|
1,1-ш тізімдеме
1991-1999,
1-ж тізім
1995-1999
|
29
|
«Узунсу ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
102
|
146
|
1,1-ш тізімдеме
1994-2003,
1991-2005,
1-ж тізім
1994-1999
|
30.
|
«Тохта ауылы әкімінің аппараты» ММ
|
85
|
59
|
1-тізімд
1994-1999,
1-ж тізім
1994-1999
|
31.
|
« Ағашорын ауылы әкімінің аппараты»
ММ
|
91
|
27
|
1-тізімд
1994-1999,
1-ж тізім
1998-1999
| -
Ауыл орман шаруашылығы
-
1. Қазахстан Республикасының
ауыл шаруашылық Министрлігі
|
32.
|
Аудандық аыулшаруашылық басқармасы
|
48
|
405
|
2-ж тізім
1938,
1958-1964,
1966-1985
|
33.
|
Аудандық ауылшаруашылық бөлімі
|
16
|
8
|
1-ж тізім
1949-1955
|
34.
|
Беловод МТС-сы
|
35
|
276
|
2-ж тізім
1945-1961
|
35.
|
Новоиванов МТС-сы
|
36
|
277
|
1,2-ж тізім
1936,1939-
1942, 1945-1961
|
36.
|
Ертіс МТС-сы
|
37
|
76
|
2-ж тізім
1935-1937,
1941,1943,
1945-1947
|
37.
|
Мал жинау мен бордақылау пункты
|
38
|
20
|
1-ж тізім
1959-1963,
1966-1974,
1976-1977
|
38.
|
Беловод аумақтық мемлекеттік тұкым станциясы
|
87
|
21
|
1-ж тізім
1963-1988
|
4.1.2 Ұжымдық ауылшаруашылық кәсіпорындар
|
39.
|
«Көскол» өндірістік кооперативы
|
67
|
23
|
1-ж тізім
1995-1998
|
40.
|
И. Байзаков атындағы ұжымдық ауылшаруашылық кәсіпорын
|
68
|
44
|
1, 1-ж тізімдеме
1995-1999
|
41.
|
«Тохта» ұжымдық кәсіпорыны
|
69
|
40
|
1,1-ж тізім
1995-1999
|
42.
|
Ленин атындағы ұжымдық- улес
ауылшаруашылық кәсіпорыны
|
74
|
13
|
1,1-ж тізім
1992-1993
|
43.
|
Ағашорын ұжымдық ауылшаруашылық кәсіпорыны
|
88
|
47
|
1-ж тізім
1993-1997
|
44.
|
«Кайманачиха» ұжымдық- үлес ауылшаруашылық кәсіпорыны
|
94
|
12
|
1-ж тізім
1993-1994
|
45.
|
«Қызылқақ» ауылшаруашылық өндірістік кооперативы
|
103
|
30
|
1-ж тізім
1993-1995
|
46.
|
«Ертіс май зауты» акционерлік қоғамы
|
96
|
15
|
1-тізім
1993-1996,
1-ж тізім
1993-1999
|
47.
|
«Сымбат» шағын кәсіпорыны
|
90
|
27
|
1 тізімд
1992-1995,
1997,
1-ж тізім
1992-1998
|
48.
|
«Атлант» шағын үйымы
|
3
|
8
|
1-ж тізім
1989-1992
|
4.1.2. Өндірістік ауылшаруашылық кәсіпорындар
|
49.
|
21 съезд атындағы колхоз
|
18
|
54
|
1-ж тізім
1959-1961
|
50.
|
Ворошилов атындағы колхоз
|
20
|
62
|
2-ж тізім
1934-1939,
1946-1957
|
51.
|
Каганович атындағы колхоз
|
23
|
53
|
2-ж тізім
1936-1957
|
52.
|
«Роте-Фане» колхозы
|
24
|
13
|
2-ж тізім
1937,1948-1950
|
53.
|
Тельман атындағы колхоз
|
25
|
14
|
2-ж тізім
1953,1957,1959,1960
|
54.
|
Калинин атындағы колхоз
|
26
|
89
|
1-ж тізім
1946-1960
|
55.
|
Киров атындағы колхоз
|
27
|
53
|
2-ж тізім
1935-1937, 1949,1954-1957
|
56.
|
Пушкин атындағы колхоз
|
28
|
5
|
1-ж тізім
1947-1948
|
57.
|
«Қызыл Жұлдыз» колхозы
|
29
|
4
|
2-ж тізім
1947-1948
|
58.
|
«Новая жизнь» колхозы
|
30
|
6
|
2-ж тізім
1934,1945,
1946,1956,
1957
|
59.
|
«Победа» колхозы
|
31
|
45
|
2-ж тізім
1957,1959
|
60.
|
Ленин атындағы колхоз
|
32
|
109
|
2-ж тізім
1937-1960
|
61.
|
«Бірлік» колхозы
|
33
|
7
|
1-ж тізім
1946-1950
|
62.
|
«Октябрь» колхозы
|
45
|
5
|
1-ж тізім
1937
|
63.
|
Ауылшаруашылық тәжірибе станциясы
|
1
|
778
|
2 тізімдем
1955-1957,
1959-1978,
1979-1983,
3-тізім
1974-1975,
1978-1980,
1982-1991,
1-ж тізім
1964-1965,
2-ж тізім
1964-1972,
1951,1955,
1972-1982,
1971-1972,
1982-1991
|
64.
|
«Ертіс» совхозы
|
2
|
206
|
1-ж тізім
1954-1963
|
65.
|
«Коскөл» совхозы
|
12
|
693
|
2-тізім
1961-1984,
1,2-ж тізім
1955-1964,
1971-1979,
1964,1966-1994
|
66.
|
Қазқстанның 10 жылдығы атындағы
совхоз
|
13
|
513
|
2,3 тізім 1947-1952,
1976,1989-1991,
1-ж тізім
1934-1976,
1989-1991
|
67.
|
«Северный» совхозы
|
17
|
902
|
2-тізімдем
1961-1972
1,2-ж тізім
1940-1992
|
68.
|
«Селеті» совхозы
|
19
|
212
|
3-тізімдем
1959-1960,
1965,1968-1972,1974-1993, 1,3-ж-тізімд 1941,1975-1994
|
69.
|
«Суворов» совхозы
|
22
|
691
|
1,2тізім
1965-1979, 1995-1996,
1,2-ж тізім
1933-1938, 1947-1956,
1958-1996
|
70.
|
Абай атындағы совхоз
|
44
|
481
|
2-тізімдем
1964-1992,
1,2,3-ж тіз
1954-1992
|
71.
|
«Панфилов» совхозы
|
46
|
916
|
3-тізімд
1948-1954, 1962-1988,
1,2,3-ж тіз
1943-1999
|
72.
|
«Беловодский» совхозы
|
47
|
559
|
3,4 тізім
1962-1992,
1,2,4-ж тіз
1961-1994
|
73.
|
«Новоивановский» совхозы
|
49
|
592
|
1-тізімдем
1961-1988,
1-ж тізім
1959,1961-1999
|
74.
|
«Кайманачихинский» совхозы
|
51
|
243
|
2-тізімдем
1939,1958-1984,
1,2-ж тізім
1953-1954, 1963-1974, 1969-1984,
1988-1992
|
75.
|
«Кутузовский» совхозы
|
52
|
110
|
2-тізімдем
1963,1965-1971,1,2-ж
1948-1949, 1953-1962, 1965,1968-1969,1971
|
76.
|
«Голубовский» совхозы
|
54
|
832
|
2-тізімдем
1956-1957,
1959-1988,
1990-1994,
1,2-ж тізім
1954-1985,
1990-1994
|
77.
|
Пушкин атындағы совхоз
|
63
|
310
|
2-тізімдем
1966-1971,
1973-1981,
1,2-ж тізім
1959-1964,
1967-1992
|
78.
|
Ленин атындағы совхоз
|
65
|
473
|
3 тізімдем
1954,1963-1968, 1971-1975,
1977-1992
1,3-ж тізім 1954-1965,
1968-1992
|
79.
|
«Западный» совхозы
|
71
|
215
|
1,2-ж тізім
1957-1978,
1980-1992
|
80.
|
Амангелді атындағы совхоз
|
84
|
350
|
1-тізімдем
1955-1991,
1-ж тізім
1964-1991
|
81.
|
Ауданнық ауылшаруашылық бірлестіғі
|
80
|
185
|
1-тізімдем
1977-1988,
1-ж тізім
1977-1980
|
6.Қаржылау. Несиелендіру.
6.1. Қазақстан Республикасының
Қаржы министрлігі
|
82.
|
Коллекциядағы Қаржы бөлімі
|
39
|
302
|
1-тізім-
1966-1972,
1975,1977-
1995,
1-ж тізім
1937-1960,
1955-1995
| -
Білім . Мәдениет. Денсаулық.
Қазақстан Республикасының білім, мәдениет және денсаулық министрлігі.
|
83.
|
Аудандық білім бөлімі
|
4
|
1885
|
3-тізімд
1966-1988,
1978-2004
1,2,3-ж
1936-2003
|
84.
|
Ертіс аудандық денсаулық бөлімі
|
21
|
89
|
1,2,3-ж
1936-1938,
1942-1950
|
85.
|
Ертіс аудандық орталык аурухана
|
98
|
130
|
3-ж тізім
1991,1993-1999
|
9.Баспа
|
86.
|
Ертіс аудандық типография
|
77
|
90
|
1-тізімдем
1953,1964,1966-1986,
1-ж тізім
1945-1988, 1985
|
87.
|
Аудандық «Ертіс» және «Ертіс нұры» газеттерінің редакциясы
|
7
|
83
|
1-тізімд
1957-1959,
1964,
1968-1985,
1-ж тізім
1956-1985
|
5. Көлік
|
88.
|
№ 564 Жол пайдалану учаскесі
|
76
|
90
|
1 тізімдем
1976-1987,
1-ж тізім
1980-1987
|
89.
|
№ 10 Құрылыс-монтаждық пойызы
|
34
|
52
|
2-ж тізімд
1959-1969
|
6. Түрғын үй –коммуналдық
шаруашылық
|
90.
|
Аудандық тұрмыс комбинаты
|
89
|
52
|
1-ж тізімд
1950-1992
|
91.
|
Аудандық тұтынушылар қоғамы
|
57
|
125
|
2-тізімдем
1959-1974,
2-ж тізім
1952-1956,
1959-1973
|
92.
|
«Ертіс май зауты»
|
95
|
73
|
1-тізімдем
1985-1986,
1989-1992
1-ж тізім
1947-1992
|
Газета «Ертіс нұры» №24 21 наурыз 2009 жыл
Мұрағат құжаты-мемлекет игілігі
Павлодар облысының мемлекеттік мұрағатындағы сақталған, сақталатын құжаттар ҚР ұлттық қоры құрамының бөлігі, Қазақстан халқының тарихи-мәдени мұра бөлігі, Қазақстан Республикасының мемлекет игілігі ретінде сақталады.
Мұрағатшылар мұрағат құжаттарын жинап, сақтау, пайдалану жүмыстарымен айналысады.
Бүгінде Ертіс ауданының мұрағаты павлодар облысының мемлекеттік мұрағаты құзырына бағынады.
2009 жылдың 1 қаңтары есебімен Ертістің сақтау бөлімінде 100 қордың құжаты бар. Ал бұл 23707 дана сақталу құжаттарыоның ішінде18176 басқармашылық, 5211-жеке құрам бойынша,537 жеке шығу тегі, 2 бейне құжат.
Ертістегі бөлімінің ең алғашқы құжаттары, олар колхоз, совхоздар мен білім бөлімі, аудандық денсаулық сақтау бөлімдерінен түскен. 1933-1950 жылдар аралығындағы Ертіс МТС, Суворов аулдық кеңесі құжаттары.
Осы сияқты ертеден сақталған құжаттар көлемі өте аз, құжаттардың сақталуыөте төмен болған болар.
Аудандық мұрағаттағы негізгі көпшілік құжат , ол -16 совхоздан 1998 жылға дейінгі. 17 ауылдық кеңестің, тәжірибе станциясының 1991 жылға дейінгі, білім бөлімінің 2003 жылдарға дейінгі, аудандық ауыл шаруашылық басқармасы, аудандық тұтынушылар одағы 1952-1974 ж..ж, нотариалдық кеңес, аудандық сот, Ертіс қалалық кеңесі және аулдық әкімшілік тағы басқа да ұйымдардың құжаттары.
Көптеген ұйымдардың құжаттары мұрағатқа жетпей құрытылып кеткекн. Сондай көптеген ұйымдар мен мекемелер өз жұмысшыларының тағдырына жеңіл қарап, құжаттар жанып кеткен болуы керек. Кезінде өзінің бар өмірі мен еңбегін арнаған адамдар өздері еңбек еткен мекемеден нақты қажетті құжаттарды ала алмай , көрінген кеңсенің табалдырығын тоздырып , еңбек өкілдермен төлем ақыларының басын қоса алмай , зейнеткерлікке шығу үшін көптеген қиындықтарды бастан кешуде.
Ертіс жөндеу зауты мен ауыл шаруашылық көлігі мекемелері өте аз құжаттар тапсырған десек, 16 автобаза, мұнай базасы, қала өнеркәсіп комбинаты, сельхозхимия, тігін, жиһаз фабрикалары, аудандық мал дәрігерлік станция т.б. мекемелер тіпті құжат тапсырмағандар.
Шығу тегі жөніндегі жеке құжаттар онға тарта. Ол Ұлы Отан соғысының майдангерлері Н.Д. Шандановин, К.С. Сеитов, Б. Аманжолов, В.В. Тыщенко, М.Ж. Макауов, М.И. Анисова, С. Ж. Молдакасов одан басқа Ертіс ауданының құрметті азаматы , жоғарғы санаттағы хирург- дәрігер З.Н. Раздорская, еңбек ардагері, алғашқы тың игеруші А.Я. Вайвод.
2008 жылдың өзінде аудандық мұрағатта нақты мұрағаттық құжаттар негізінде 494 мұрағаттық анықтамалар берді.
Мұрағаттан берілетін анықтамалар , еңбек өтілдері, төлем ақылары, нақты мекен жайы, сату, алу шарттары, өсиет тағы да басқадай мазмұндар да беріледі.
Сондай-ақ оншақты мекеме құжаттарының құндылығына ғылыми техникалық сараптамалар жүргізіп, 468 дана басқармашылық, 901 жеке құрам бойынша, 27 жеке тегі жөніндегі құжаттарды сақтаға қабылдадық. «Сақталу мерзімі көрсетілген мемлекеттік мекемелер қызметінен жинақталған үлгілі құжаттар тізбегі негізінде Астанада 2005 жылы мұрағат және құжаттар ісінің тізбектері басқармасының сараптама-бақылау комиссиясының отырысында төмендегі ұйымдардың құжаттары өңделіп бекітілді. Олар ; «Сәулет және қала құрылысы бөлімі» М М , «Ертіс аудандық мәслихат аппараты» ММ,мемлекеттік және ресми тілдегі құжаттары, «Ерті аудандық аймақтық инспекциясы» М М, « Ертіс ауданы әкімінің аппараты М М мемлекеттік және ресми тілдегі құжаттары.
Мұрағат қызметкерлер ұжымы жойылған мекемелер құжаттарын, тарихи құнды құжаттарды азаматтар мен ұйымдардан қабылдап, жүйелеп, өндеп, жұмысқа пайданалуға дайындайды.
Мұрағаттағы құжаттармен негізінде мектеп сабақтары , саяхаттар өткізіліп , көрмелер ұйымдастырылады.
2008 жылы Павлодар облысының 70 жылдыгы, Ертіс ауданының 80 жылдығы аталып өтті. Осы бір үлкен шараға аудандық мұрағат ұжымы өзінің құжаттары негізінде көптеген көмек көрсетіп , қол ұшін берді. Аудан, облыс тарихынан мағлуматтар беріп, газеттерге мақала жариялауға жәрдемдесті. Зерттеушілерге көмектесіп, саяхат өткізді.
Әлеуметтік құқық құжаттарын ғылыми –техникалық өндеу сұраныстарын орындау барысында алдағы уақыттарда да көптеген жұмыстар атқарылады. Жеке тегі жөніндегі құжаттарды жинақтап , қағаз негізінде қайта түсіру жұмыстарын да жалғастырады.
Н. Қабжанова,
Мемлекеттік мұрағаттың Ертіс аудандық бөлім бастығы.
Газета « Ертіс нұры» № 47-48 6 маусым 2009 жыл
Тың игеру тарихынан
1954 жылғы 2 ақпаннан (бұдан 55 жыл бұрын) «Облыс колхоздарындағы тың жерлерді игеру жөніндегі» Павлодар облыстық ауыл шаруашылық басқармасының 38 нөмірлі жарлығы шықты.
«Облыс колхоздарындағы тың жерлерді игеру жөніндегі» Жарлыгымен облыстағы тың жерлерді таңдау мен игеру бойынша нақты ұйымдастыру шаралары белгіленді. Әрбір МТС және МЖС-терге көп уақыт жатып қалған және тың жерлер участкелерін игеру үшін таңдау бойынша жұмыстарын жүргізуге 29 жер маманы бекітіліп, аудандарға облыстық ауыл шаруашылық басқармасының 6 маманы / инженерлер, агрономдар / жіберілді.
1954 жылдың тұкым себу кезеңінде трактор, тіркемелі машина және жабдықтардың әрбір МТС, МЖС-тарға қажеттілігін, сонымен қатар осы кезенде МТС, МЖС трактор жасақтарын жабдықтандыруға арналған құрал- жабдықтарды анықтау қажет болды, және де осы кезеңде тың және көп уақыт жатып қалған жерлерді себілетін тұкыммен, игерілетін және басқа да жер учаскелеріндегі МТС жасақтары мен трактор бригадаларын сумен қамтамасыз ету бойынша ұсынысты дайындау; жаңа жерлерді игеру бойынша тәжірибелі агроном, механик , трактор бригадаларының бригадирі, трактор жүргізуші, есепші- жанармай құюшы, қабылдаушы және басқа да кадрлармен трактор жасақтарын жинақтау жөніндегі шараларын дайындау;жетіспейтін ауыл шаруашылық машинасы, жабдықтар мен саймандарын әкелу үшін Қазақ ССР ауйл шаруашылық Министірлігіне өтініш беру қажет болды. 1954 жыл тарихқа тың және жатып қалган жерлерді игере бастағантың әпопеясының алғашкы жылы болып енді. Павлодар облысының Мемлекетік мұрағатында тың және жатып қалған жерлерді игеру тарихы бойынша құжаттар жиынтығы құрылған.
1954 жылғы ақпанның 5 күні Павлодар облыстық атқару комитеті мен Қазқстан Компартиясы Павлодар облыстық комитеті бюросының «1954-1955 жылдары тың және жатып қалған жерлерді игеру жөніндегі қаулысы қабылданды.
Бұл қаулы облыс қолхоздарының тұкым шаруашылығы сапасын көтеру мен колхоздықтардың материалдық жағдайын жақсарту мақсатында «КСРО ауыл шаруашылығын әрі қарай дамыту шаралары жөніндегі» СОКП ОК қыркүйек Пленумының /1953 жылғы/ қойылған міндеттеріне сәйкес қабылданды. Бұл құжатпен 1954-1955 жылдардағы тың және жатып қалған жерлерді өнім алу үшін игеру жоспары бекітіліп, осы жылдардағы астық өнімін себетін, оларға қажетті агрошаралар өткізілетін тың және жатып қалған жерлер учаскелерін таңдауды ұйымдастыру жөніндегі шаралары белгіленді.
Қай жерде орналасқандыгына қарамастан құнарлы және жоғары өнім беруге кепіл болатын жерлер игеруге таңдалсын деген ұсыныс жасалып, сондай жерлер Павлодар облысының байтақ даласынан табылып , комсомол жастар мен қыздарды еңбекке шақырып тұрды.
1954 жылғы 6-11 ақпан аралығында Павлодар облысының колхоздары мен МТС-ты игеру үшін тың және жатып қалған жер участкелерін таңдау жұмыстарын жүргізу мақсатында орналастырушы мамандар сапарға шықты.
1954 жылдың 22 ақпанында Москваның Үлкен Кремль сарайында жаңа жерлерді игеру аудандарына жұмысқа аттанған ерікті-комсомолшылардың алғашқы тобымен кездесу үшін Москва қаласы мен облысының жастар өкілдері жиналды. Бұл жиынға қатысушылардың бірі Тамбов облыстық Жердев МТС-і қызыл жұлдызды комсомол жастар трактор бригадасының бригадирі Александр Каверин болды. 1954 жылдығ 17 ақпанында А. Каверин жастар бригадасының «Біз қиындықтарға төтеп береміз» атты мақалалары « Комсомольская правда» газетінде жарық көрді. Онда «.. комсомолдық трактор бригадамыз Қазақстан тың жерін көтеруге толық құраммен баруға бір ауыздан шешіш қабылдады. Біздер жаңа жерді игеру-жаупты істің табысты болуы біздерге-механизаторларға байланысты екенін жақсы білеміз.. Біз Ленин атындағы колхоздың егістігінде еңбек етеміз. Біздің бригадаға ауыл шаруашылық басқармасы мен БЛЖОК облыстық комитетімен екінші жыл қатарымен ауыспалы Қызыл Ту табыс етіліп отыр. Біз тракторымызды толыгымен жөндеп қойдық. Біздің бригадамыз кез келген уақытта егіндікке шығуға дайын... Қазақстанға біз Қызыл Туымызбен барамыз. Жаңа жерде де туымызды берік ұстауға міндеттенеміз. Комсомол жастары мен жас механизаторларды біздің ісімізден үлгі алуға шақырамыз», деп аталған. Бұл хатқа тракторшылар бригадасының бригадирі, БЛЖОК ХІІ съезінің делегаты А. Каверин мен бір топ тракторшы – комсомолдар қолдарын қойған. Бұл бригада мүшелері тың игерушілер қатарынан ең алғашқы болып Павлодар облысына жіберілген.
1954 жылғы 25 ақпанда Павлодар қаласында тың игеруге ниет білдірген жастар жиналысы өтті. Онда қатысушылар Павлодар облысының барлық жастары мен комсомолдарын осы үлкен іске қатысуға шақырды. Үндеуде «Бұл іс біздің қатысуымызсыз шешілмейді. Барлықтарың жаңа жерге келіңдер! Біз сендерді сонда тосамыз!» делінген еді.
1954 жылдың 13 наурызында Қазақ ССР Минисрлік Қеңесі «1954-1955 жылдардағы тың және жатып қалған совхоздағы жерлер мен жаңа астықты совхоздар қалыптастыру есебінен астық өнімін ұлғайту жөніндегі» 129 нөмірлі Қаулы қабылдады. Қаулы Қазақ ССР ауыл шаруашылық министрлігін 1954 жылы 48 астықты совхозын қалыптастыруды міндеттеген еді, соның ішінде Абай совхозы қалыптастырылды / Амангельды атындағы колхоз бен Ертіс ауданының 30 мың га егістікке жарамды мемлекеттік жер қоры аумағының бос жатқан жері/;
1954 жылғы 7 сәуірде Қазақ ССР Министрлігінің Қеңесі жоғарыда айтылған 129 нөмірлі Қаулысын 2 тармағына 197 нөмірлі Қаулысымен өзгертулер еңгізіп, Қазақ ССР АШМ мен Павлодар облыстық атқару комитетіне 1954 жылы Ленин астықты совхозын / Амангельды және Пушкин атындағы колхоздардың аралығында орналасқан 10 мың га көлемді колданыстағы жерлері мен 12 мың га көлемді Амангельды атындағы колхоздың қолданылмаған жерлерінде/; Абай астықты шаруашылығын / Ертіс ауданының мемлекеттік жер қоры жерінен оңтүстікке қарай орналасқан Ленин астықты совхозы ұйымдастырылған қолданыстағы жері, және де жарым жартылай «Сілеті» совхозының жалпы 24 мың га көлемді егістікке жарамды тың жері/ ұйымдастыру міндеттелген. Сол 197 қаулымен қалыптастырылған совхоздар нақты Ленин және Абай атындағы / Ертіс ауданының / атауларымен аталды.
1954-1955 жылдары Павлодар облысы аумағына 32 мың игеру совхоздары құрылды. Олар; Ертіс ауданындағы Абай, Амангелды, Ленин, Пушкин атындағы, Голубовка, Западный, Коскөл, ертіс совхоздары.
Бұл совхоздар 90 жылдардың соңына деін жұмыс істеп , дәрменсіздік процесі кезінде жойылып, атаулары басқа ауыл шаруашылық құрылымдарына өзгертілді.
Н. Қабжанова
Мемлекеттік мұрағаттың Ертіс аудандық бөлімі бастығы.
Достарыңызбен бөлісу: |