1916 жылғЫ Ұлт-азаттық КӨтеріліс 1914-1918 жж

 
1916 ЖЫЛҒЫ ҰЛТ-АЗАТТЫҚ КӨТЕРІЛІС 
 
1914-1918 жж.
«Үштік одақ» (Германия, Италия, Австро-Венгрия) мен Антанта одағы (Англия, 
Франция, Ресей) арасында 
Бірінші дүниежүзілік соғыс
болды.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Көтерілістің себептері:

Отарлау саясатының күшеюі. 

Жердің тартып алынуы (1916 жылға таман 40 млн га жер тартып алынды. 

Салықтың артуы (соғыс салығы енгізілді). 

Еңбекшілердің қаналуы. 

Ұлтаралық араздық күшейді. 

Орыстандыру саясаты. 

Қоныстандыру саясаты 
 
Көтеріліске түрткі болған жағдай: 
- 
1916 ж. 25 маусымдағы
ІІ Николайдың «Түркістан мен Дала өлкесінен 19-43 жас 
аралығында 500 мың адамды тыл жұмыстарына алу туралы» 
патша жарлығы
- 1916 ж. тамыздағы Түркістан ген-губ Куропаткиннің қара жұмыстан жоғары лауазымды 
адамдарды, полиция, сот қызметкерлері, имам, молда, дворяндар мен құрметті азаматтарды 
босату туралы құпия бұйрығы. 
 
Көтерілістің ірі ошақтары: 
Жетісу, Ақмола, Торғай 
 
Көтеріліс басшылары: 

Жетісуда – 
Б.Әшекеев, Т.Бокин (Верный), Ұ.Саурықов, Ж.Мәмбетов (Қарқара), 
Т.Рысқұлов (Мерке).

Торғайда – 
А.Иманов, Ә.Жангелдин, Ә.Жанбосынов

Орал мен Бөкей Ордасында – С.Меңдешев, Ә.Әйтиев 

Маңғыстауда – Ж.Мыңбаев 

Ақтөбеде – Ә.Майкөтов 
Қазақ зиялыларының патша жарлығына деген пікірі түрлі болды: