ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3-деңгейдегі СМЖ құжат
|
УМКД
|
ПОӘК 042 -18-15-1.14/02-2013
|
«Ақпарат даулары» пәнінің оқытушыға арналған оқу-әдістемелік кешені
|
_________2013 жылғы
№ ___ басылым
|
5В050400 «Журналистика» мамандығына арналған
«Ақпарат даулары» пәнінің
ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2013
КІРІСПЕ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы: ____________ Хибадуллина Айжан Сапаровна, Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының аға оқытушысы, « 06 » 09 . 2013 жыл.
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ филологиясы кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №1 « 06 » 09 . 2013 жыл.
Кафедра меңгерушісі: ___________ Каримова Б.Ж.
2.2 Гуманитарлық-заң факультеттің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №1 « 17 » 09 . 2013 жыл.
Төрайымы: ___________ Кеңесбаева Ш.С.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.
Хаттама №1 « 18 » 09 . 2013 жыл.
Оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі проректор___________ Искакова Г.К.
4 «____» __________ 2013ж. шыққан ПОӘК-нің
№ ____ БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны
1 Жалпы ережелер......................................................................................4-5
2. Пәннің оқу-әдістемелік нұсқаулықтары............................................6-15
3. ОСӨЖ және СӨЖ мазмұны ................................................................16-17
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы........................................................18-20
7. Әдебиеттер.............................................................................................21
1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ
«Ақпарат даулары» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В050400 «Журналистика» мамандығының студенттеріне арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы «Ақпарат даулары» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- 5В050400 «Журналистика» мамандығының 5.04.019-2011 № 261 бекітілген ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
а) Басты мәселе:
«Ақпарат даулары» пәні оқу жоспарымен білім берудің мемлекеттік стандарттарына сәйкес «журналистика» мамандығы бойынша екінші семестрде оқытылады. Сондықтан бұл пән университеттік журналистік жоғары білімнің теориялық курсы болып табылады және болашақ тәжірибелік қызметте кәсібилікті жақсы меңгеру үшін қажетті әмбебап білім кешенің береді.
Шешім қабылдау үрдістері және оларды саяси жетекшілер мен сыртқысаяси мекеме басшыларының жүзеге асыруын қарастыру да аса маңызды болып табылады. Сонымен бірге жиналған нақтылы деректерге теоретикалық тұрғыдан талдауға аса мән беріледі. Материалды беруде жүйелік, хронологиялық, жағрапиялық және маңызды мәселелік қағидалар пайдаланылған.
«БАҚ-тағы қарулы шиеленістер» пәнінің типтік оқу жоспарының мақсаты мен міндеттерін ескере отырып, бұл бағдарлама студенттердің халықаралық қатынастар жүйесін және қазіргі сыртқысаяси мәселелерді толықтай түсінуін дамытуға көңіл бөледі.
Қазіргі Қазақстандық журналистика ғылымы белгілі бағытта зерттеу жасап қана қоймай, жаңа аралас, ғылымаралық және пәнаралық зерттеу жасауда. Адамзат қызметінің барлық түріне журналистика ықпалының артуына байланысты көптеген зерттеулер еліміздің БАҚ бейнелеген мемлекет ішіндегі саяси, экономикалық, әлеуметтік-қоғамдық процестерге арналуда.
Соңғы он жылдағы зерттеулердің бірқатары республиканың егемендігі мен тәуелсіздігіне байланысты Қазақстан ақпарат кеңістігінде пайда болған БАҚ-тың қызмет етуі мен ұйымдастыруының жаңа пішіндеріне арналды.
«Ақпарат даулары» курсы «журналистика» мамандығы бойынша оқытылатын кәсіптік пәндердің теориялық негізі болып табылады. Курс журналистік қызметтің теориялық жинақталған категорияларын, оның заңдылықтарын, принциптерін, функцияларын, қоғамдық-саяси, құқықтық және этикалық нормаларын зерделеді.
3.2 Осы курстың мақсаты:
5В050400 «Журналистика» мамандығының студенттерін қазіргі заманғы қақтығыстардың тұжырымдары және теорияларымен таныстыруы, қақтығыстардың тарихи негізі мен себептерін талдау; бұл мәселелерді түрлі теориялар мен методологиялар шеңберінде талқылауы, концепциялардың тарихи дамуын бағалау; «қырғиқабақ соғыс» кезеңінен кейінгі жылдардағы қақтығыстарды шешу, реттеудің соның ішінде этникалық және ұлттық қақтығыстардың механизмі мен түрлерін талқылау пәнді оқу барысында студенттер бұған дейін «Шетел журналистикасы», «Қазақ журналистикасының тарихы» пәнінен алған білімдеріне сүйенеді.
3.3 Курстың негізгі міндеттері:
-
Халықаралық қатынастар және конфликтология саласындағы қазіргі заманғы зерттеулердің категориялық аппараттарын игеру;
-
Қазіргі кезеңдегі қақтығыстар мәселесі бойынша халықаралық қатынастар теориялары мен концепцияларын білу;
-
Қазіргі заманғы саяси жағдайларды талдай білу;
-
Қазіргі заманғы қақтығыстар дамуына болжа және талдау жасай білу;
-
ҚР халықаралық статусы мен ұлттық мүдделерін түсіну
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Студенттер түрлі хрестоматиялық мәні бар әдебиеттерді міндетті түрде оқып, конспектілеумен қоса, өздері де бүгінгі күннің көкейкесті мәселелері бойынша туындылар жазып, оны талдауға тартылатын болады;
- Мерзімді баспасөз беттерінде жарияланған материалдарды талдай отырып, пәннің табиғатына сай материал жазу;
- қазақ журналистикасының тарихын зерттей отырып, шетел БАҚ-мен салыстыру.
1.7. Курстың пререквизиттері
«Шетел журналистикасы», «Қазақ журналистикасының тарихы»
1.8. Курстың постреквизиті:
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері көмектеседі:
«Бұқаралық коммуникация және халықаралық қатынастар»
1 Кесте – Оқу жоспарынан көшірме
Курс |
Семестр
|
Кредит
|
ДС (сағ)
|
СПС (сағ)
|
Лаб. (сағ)
|
ОСӨЖ
(сағ)
|
СӨЖ
|
Бар
(сағ)
|
Бақылу түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
2
|
4
|
3
|
15
|
30
|
-
|
22,5
|
67,5
|
135
|
емтихан
|
4 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС ЖОСПАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
2 Кесте – Пәннің мазмұны. Сағаттарды сабақ түріне шағу
Тақырыптардың атауы мен мазмұны
|
Сағат саны
|
Әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәріс сабақтары
|
Халықаралық қауіпсіздік және қазіргі әлемдегі ақпараттық соғыс
|
1+0,5
|
1,2
|
Ақпараттық соғыс (АС) - материалдық және интеллектуалдық салаларда қандай да бір ұтыс алу мақсатында бір-бірінің ақпараттық ресурстарына белсенді ақпараттық ықпал жүргізетін қарсыластардың қалпы. "Ақпаратық соғыс" ұғымы ақпараттық ресурстардың, ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың, бұқаралық ақпараттың электрондық құралдарының дамуына орай кең қолданыла бастады. Ақпараттық соғыстың басты мақсаты - қарсы жақты өз ырқына мәжбүрлеп көндіру арқылы өз мүддесіне сәйкес келетін саяси, экономикалық, әскери, әлеуметтік ұтысқа қол жеткізу. Өз мақсатына жету үшін қарсы жақтар ақпараттық және интеллектуалдық ресурстарына ықпал ете алатын және алдап-арбауға мүмкіндік беретін кез келген құралдарды қолдануға әзір. Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың негізінде ақпараттық қару жасалып қолданыла бастады. Ақпараттық соғысқа тән қасиет - барлық іс-әрекетті жоспарлау. Ақпараттық соғыс барысында стратегиялық, тактикалық және тез шешім қабылдауды қажетсінетін міндеттер қойылып, шешімін табуы мүмкін. Ақпараттық соғыстың басты белгісі ұлттық және бірлескен мүдделерді "белінен басатын" әскери іс-әрекеттің шексіздігі. Ақпараттық соғыс мемлекеттер, одақтар, қоғамдық, экономикалық және әскери құрылымдардың арасында жүргізілуі мүмкін. Ақпараттық соғыстың "психологиялық соғыспен" ұқсастығы басым, өйткені Ақпараттық соғыс субъектілерінің мақсаты электронды БАҚ-ның қатысуымен орындалады. Ақпараттық соғыста жеңіліс табатын негізгі нысандар: ақпараттық жүйе, мемлекеттің, қоғамның ақпараттық және интеллектуалдық ресурстары, адамдардың жүйкесі. Ақпараттық соғыс геостратегиялық жағдайға, саяси және әскери міндеттерге, дамыған елдердің ақпараттық кеңеюге қүлшынысына, біржақты үстемдікке негізделген бірқатар факторлардың ықпалынан тууы мүмкін. Ақпараттық соғысты жүргізудің негізгі бағыттары: қарсыластың өмірлік маңызды - саяси, экономикалық, әскери, қоғамдық, ғылыми-техникалық құрылымдарының қалыпты қызметін жою (бұрмалау) арқылы ақпараттық ресурстарын жеңіліске ұшырату, сонымен қатар, ком¬пьютерлік желісінің бағдарламалық-техникалық құралдарының, ақпараттық- телекоммуникациялық жұмысының шырқын бұзып, қиюын кетіру және т.б.; қарсыластың даму деңгейін анықтау мақсатында ақпараттық ресурстарына жасырын бақылау орнату, тежеу саясатын ұстану және өз пайдасына шешілуіне күш салу, қоғамдық санаға ықпал ету, ақырында қарсы жақты келесі жақтың мүдделеріне сәйкес келетін шешімдер қабылдауға мәжбүрлеу; қарсыластың барлық ақпараттық ықпалына төтеп беретін мемлекеттің, қоғамның, жеке тұлғаның ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Ақпараттық соғыс ашық және жабық түрде жүргізілуі мүмкін. Ақпараттық соғыс соғыс процесі нақтылы мақсаттарын бүркемелеу үшін "қарапайым соғыс" жағдайында ашық әрі агрессивті сипатта жүреді. Ал, бейбіт жағдайда ақпараттық ықпал әдетте ұзақ уақыт және жасырын ақпараттық қарсыластық сипатта болады. Кейде Ақпараттық соғыста "кім жау" екенін ажырату қиынға түседі. Ақпараттық соғыстың құрамдас бөлігіне мыналар жатады: психологиялық шаралар, электрондық соғыс шаралары, теріс ақпарат тарату мен қарсы үгіт-насихат шаралары, қарсы әрекет ету мен қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары, тікелей ақпараттық шабуылдар, ақпараттық ресурстар бөліктеріне тікелей залал келтіру. Бұл шаралардың тиімділігі ақпараттық ресурстардың қорғалуына және қауіпсіздігіне байланысты. Ақпараттық соғыс салдары әртүрлі: саяси, экономикалық, қаржылық және әскери салаларда пайда табу; қоғамдық сананы өзгерту, қоғамдық-саяси шаралардың және "сөз бостандығының" беделін түсіру, саяси, экономикалық, әскери шараларды бүркемелеу; жеке тұлғаның, қоғамның және мемлекеттің ақпараттық қауіпсіздігін бұзу; мемлекеттік, қаржылық және коммуникациялық желілердің және ақпараттық жүйелердің қызметін бұзу; құпия ақпаратқа қол жеткізу және электронды жүйелерге және желілерге шығар жолды бұзу және т.б
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,
|
Ақпараттық замандағы қарулы қақтығыс
Қазіргі заманда пқпараттық процестердің жаһандануы,ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы мен басымдығының арқасында ақпараттық маңызы бұрынғыға қарағанда арта түсуде .Жаһандану процесі мен акпараттық төнкеріс нәтижесінде «бүкіл планетаның бірыңғай жаһандық ақпараттық кеңістігі » қалыптасты және «жаңа технологиялар қашықтық ұғымын жоққа шығарып жатыр » Қоғамның дамуындағы осы кезең қазіргі заманғы ғылымда «ақпараттық заман » деген атауға ие болып отыр .ХХ ғасырдың соңы мен ХХІ ғасырдың басы жетекші державалардың әскери саясатында көптеген жаңа концепциялардың пайда болуымен сипатталады . Ақпараттық технологиялардың қазіргі заманғы қарулы қақтығыстағы маңызды рөлі мойындала бастады .
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,
|
Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың әлеуметтік аспектілері
Қазіргі кезде ғылыми әдебиеттерде қарулы қақтығыс түсінігің көптеген анықтамалары берілген .
Жалпы «қақтығыс » ұғымы әлеуметтік-саяси күштердің , саяси жағдайы беріледі . «Дағдарыс» және «қақтығыс» ұғымдары қоғамдық өмірдегі әлеуметтік қатынастардың өзара байланысты кезендері сипаттайды.
Дағдарыс саяси қатынастың белсенді субьектілердің олардың теке-тірестеріне әкеліп соқтырып ,қақтығыстың туынддауына алып келеді.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2
|
Қарулы қақтығыс ұғымы және оның түрлері
Мәселен ,акпараттық технология
1)обьектінің , процестің немесе құбылыстың күйі туралы жаңа ақпарат алу үшін мәліметерді жинау ,өндеу,жеткізу тәсілдері мен құралдарының жиынтығын пайдаланатын процесс.2)ақпаратты өңдеу үшін пайдаланылатын технологиялық элементердің, құрылғылардың немесе әдістердің жиынтығы деп көрсетіледі .Сонымен қатар ақпараттық технологияны казіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау ,сақтау ,өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны деп анықтайды.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,
|
Ақпараттық дәуір қақтығыстарының негізгі концепциялары
Қазіргі заманда пқпараттық процестердің жаһандануы,ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы мен басымдығының арқасында ақпараттық маңызы бұрынғыға қарағанда арта түсуде .Жаһандану процесі мен акпараттық төнкеріс нәтижесінде «бүкіл планетаның бірыңғай жаһандық ақпараттық кеңістігі » қалыптасты және «жаңа технологиялар қашықтық ұғымын жоққа шығарып жатыр » Қоғамның дамуындағы осы кезең қазіргі заманғы ғылымда «ақпараттық заман » деген атауға ие болып отыр .ХХ ғасырдың соңы мен ХХІ ғасырдың басы жетекші державалардың әскери саясатында көптеген жаңа концепциялардың пайда болуымен сипатталады . Ақпараттық технологиялардың қазіргі заманғы қарулы қақтығыстағы маңызды рөлі мойындала бастады .
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,3,
|
1990-2011ж.ж аралығында қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологиялардың қолданылуы
Бүгінгі таңда әлемнің жетекші державалары өздерінің әскери стратегияларында ақпараттық технологияларға үлкен көніл бөледі .Осы салада АҚШ көшбасшы болып табылады , өйткені оның қарулы күштерінің ақпараттандырылу деңгейі барлық мемлекеттерге қарағанда жоғары.АҚШ қарулы күштерінің психологиялық операциялар органдарының құрылымы 2-суретте көрсетілген .Қарулы қақтығыстардың кейбір мемлекеттік емес акторлары да ақпараттық –комуникациялық технологияларды пайдалану арқылы біраз жетістіктерге жетті .Олардың қару-жарағы төмен денгейде болсада ,АКТ –ның арқасында олар жетекші державаларға асимметриялық соққы жасау әдістерің жақсы менгеріп алған.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,
|
Парсы шығанағындағы қақтығыс (1990-1991) ақпараттық-психологиялық технологиялардың қолданылуы
АҚШ-тың ақпараттық –психологиялық операцияларды ұйымдастырып ,жүзеге асыруындағы жаңа белес 1980 жылдардың ортасынан бастап насихаттық материалдарға «ұлттық қауіпсіздік стратегиясы» түсінігін енгізумен байланысты .Аталған стратегияны призидент Р.Рейганның аппаратты 1981 жылы жасап шықты және ол дипломатиалық , экономикалық, әскери және ақпараттық компоненттерден тұрды. Стратегияның ақпараттық компоненті Гренада мен Панамада қарулы қақтығыстарда сынықтан өтті .Осыдан бастаап жергілікті соғыстар теориясында ақпараттық –психологиялық операциялар әскери қимылдардың кез келген түрінде әскердің әскери әлеуетін арттыратын куш ретінде қарастырылатын болды.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,3
|
НАТО-ның Югаславияға қарсы әскери операциясы (1999) барысында ақпараттық технологиялардың қолданылуы
НАТО Югославия Одақтық Республикасына (ЮОР) қарсы әскери операцияға дайындық барысында ақпараттық соғысты ұйымдастыруға және оны жүзеге асыруға үлкен көңіл бөлді. Осы қақтығыс барысында қолданылған ақпараттық ықпал жасау әдістерінің сан түрлі болуы оның ақпараттық соғыс саласындағы мамандардың кейінгі онжылдықтарындағы зерттеулердің негізгі дереккөзі болуын қамтамасыз етті. НАТО-ның Косовоға қарулы араласуына ақпараттық-психологиялық дайындық 1998 жылы басталды. Батыстық БАҚ-тарда сербтерге қарсы истерияны қоздыру және Косовадағы «этникалық тазартулар» тақырыбын көтеру сатылы түрде жүргізіле бастады.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2,3,
|
Ауғаныстандағы соғыс (2001ж. бастап) барысындағы ақпараттық-психологиялық операциялар
Үш мыңға жуық адамның өмірін қиып әкеткен 2011 жылдың 11 қырқүйегінде Нью-Йорк пен Вашингтон-да болған әлемді дүр сілкіндірген терактілерден кейін АҚШ қарулы күштеріне «әл-Каида» халықаралық террорлық ұйымын жойып, оны қолдап отырған Ауғаныстандағы тәлібтер режимін құрту міндеті жүктелді. Тәлібтер АҚШ тарапынан шабуылдарда ұйымдастырды деп айыпталды. Аталған мақсаттарды орындау үшін АҚШ қарулы күштері террорзмге қарсы коалицияның басқа мемлекеттерімен бірлесе отырып, Ауғаныстанда «Мұқалмас азаттық» атауына ие болған әскери операцияны орындауға кірісті. Операция барысында америкалық әскери-саяси басшылық әскери қимылдарды ақпараттық қамтамасыз етуге аса назар аударып отыр. Тәлібтер мен «әл-Каида» боевикретіне қарсы психологиялық операциларға үлкен маңыз артылуда.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2
|
Ирак соғысы (2003-2011) кезінде қолданылған ақпараттық технологиялар
Америкалық басшылық Иракты соғыс жүргізудің жаңа құрал-әдістерін, әсіресе бірінші кезекте шынайы әскери қимылдар режимінде жаңа тактикалық концепциялар мен ақпараттық-психологиялық ықпал жасаудың технологияларын сынақтн откізудің үздік полигоны санады. АҚШ пен Ұлыбритаия Иракқа қарсы әскери операцияға дайындалу және жүргізі барысында оны алдын ала ақпараттық-психологиялық қамтамасыз етуге үлкен мән берді. Осы операцияның маңызды міндеттерінің бірі ақпараттық соғыс концепциясының ережелерін жүзеге асыру мен стратегиялық, оперативті-тактикалық деңгейде психологиялық операциялар жүргізілгенде ресми ақпараттық-насихатты құрылымдар БАҚ, АҚШ және Ұлыбратния ҚК-нің ПсО күштері мен құралдары кешенді түрде жұмылдырылды. Әлем қауымдастығының пікірі АҚШ пн Ұлыбританияның халқы, Ирактың әскери-саяси басшылығы,қарулы күштерімен халқы ақпараттық-психологиялық ықпал жасаудың негізгі нысаналары болып анықталады.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,3,
|
Оңтүстік Осетядағы қарулы қақтығыс (2008) кезіндегі ақпараттық соғыс
2008 жылы Оңтүстік Осетияда орын алған қақтыыста Ресей мен Грузия ақпараттық соғысқа өте үлкен көңіл бөлді. Ақпараттық соғыс «кімді агрессор, кімді құрбан санау керек?» деген сұраққа жауап беруі тиіс болды. Трансұлттық БАҚ кеңістігінде жаһандық ақпараттық соғыс негізінен Грузияны құптаушы бағытта жүріп отырды. Жаһандық медия-кеңістікте Ресей ақпараттық соғыста ө позициясын қорғаған жалғыз мемлекет болды деп айтуға негіз бар. Ресейлік сарапшылар мен БАҚ өкілдерінің пікірі де осындай. Оңтүстік Осетиядағы қарулы қақтығыс жайлы хабар таратқан әлемдік БАҚ өкілдерінің хабарламаларын талдау дәл осындай пікір қалыптасады.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,3,
|
Ливиядағы қарулы қақтығыс (2011) кезіндегі ақпараттық соғыс
Францияның, Еуропаның басқа да бірқатар мемлекеттерінің және АҚШ-тың Ливия оппозициясының легитимділігін мойындау жайлы шешім қабылдауы осы елгн қарсы әскери интервенцияның басталуының негізгі алғышарты болды. Осы шешімнен кейін Еуроодақ шеңберінде және одан тыс жүргізілген қарқынды ақпараттық-психологиялық ықпал жасау әдіс-тәсілдері арқылы қол жеткізуге мүмкіндік бермеді, өйткеі бастапқыда Муаммар Каддафи ахуалды қолында нық ұстап тұра алатынына ешкім сенбеді. Десек те, НАТО-ың Ливия басшысына қарсы жүргізген ақпараттық-психологиялық операциясы қазіргі кездегі саяси сценарийлердің қалай қалыптастырылатына жайлы және ақпараттық-психологиялық операцияларды жүргізі әдістері туралы түсінік берді.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2
|
Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың бүгінгі таңдағы өзекті мәселелері.
Ақпараттық төңкеріс нәтижесінде бүгінгі күні қарулы қақтығыстар трансформацияға ұшырап отыр. Осындай трансформацияның саяси салдары халықаралық қатынастарға тікелей әсер етеді.Сонымен қатар,мәселенің құқықтық, психологиялық, әлеуметтік тұстары да бар.Халықарлық құқықта қарулы қақтығыс ұғымының анықтамасы әлі де болса,айқын емес. Осы жағдай, көпетеген сұрақтардың туындауына алып келіп, мәселеге сан қилы көзқарастың болуына себепші болып отыр.Киберкеңістікті реттеу саласында бірыңғай және толыққанды халықаралық заңнама жоқ, осы саланы реттеуде тек халықаралық құқық пен мемлекеттердің жекелеген нормалары ғана жұмыс жасайды.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2
|
Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың құқықтық аспектілері
Халықаралық құқықта «қарулы қақтығыстар құқығы» ұғымы бар.Ол « соғыс жүргізу тәсілдері мен құралдарын шектеу, сонымен қатар,қарсыласушы екі жақ және бейтарап мемлекеттер арасында қарым –қатынасыты шешу мақсатында қолданылатын халықаралық келісім шарттардың жиынтығы» деп анықталған. Қарулы қақтығыстар құқығы Женева, Гаага конвенцияларында, сонымен қатар БҰҰ БА-ның қарарларында және т .б. құжаттарда орын алған.1907 жылы III Гаага конвенциясына сәйкес, бірінші жақ соғыс бастамас бұрын соғыс ашатындығы туралы хабарлауы керек немесе соғыс ашу жөніндегі шартпен ультиматум қоятындығын жариялауы тиіс.
|
1+0,5 ОСӨЖ
|
1,2
|
Барлығы:
|
15
|
|
|
Практикалық (семинар) сабақтары
|
|
1.Ақпараттық соғыс ұғымы
|
1
|
1,2
|
|
2.Ақпараттық соғыс түрлері
|
1
|
1,2,3,
|
|
3.Халықаралық қауіпсіздік және қазіргі әлемдегі ақпараттық соғыс
|
2
|
1,2,3,
|
|
4. Ақпараттық технология ұғымы және оның түрлері
|
1
|
1,2,3,
|
|
5. Қарулы қақтығыс ұғымы және оның түрлері
|
2
|
1,2,3,
|
|
6. Қарулы қақтығыс ұғымы және оның ерекшеліктері
|
1
|
1,2,3,
|
|
7. Ақпараттық дәуір қақтығыстарының негізгі концепциялары
|
2
|
1,2,3,
|
|
8. Ақпараттық психологиялық соғыс
|
2
|
1,2,3,
|
|
9. Компьютерлік желілер мен ақпараттық жүйелер
|
1
|
1,2,3,
|
|
10. 1990-2011ж.ж аралығында қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
1
|
1,2,3,
|
|
11. Парсы шығанағындағы қақтығыс (1990-1991) ақпараттық-психологиялық технологиялардың қолданылуы
|
1
|
1,2,3,
|
|
12. НАТО-ның Югаславияға қарсы әскери операциясы (1999) барысында ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
1
|
1,2,3,
|
|
13. Ауғаныстандағы соғыс (2001ж. бастап) барысындағы ақпараттық-психологиялық операциялар
|
1
|
1,2,3,
|
|
14. Ирак соғысы (2003-2011) кезінде қолданылған ақпараттық технологиялар
|
1
|
1,2,3,
|
|
15. Оңтүстік Осетядағы қарулы қақтығыс (2008) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
2
|
1,2,3
|
|
16. Ливиядағы қарулы қақтығыс (2011) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
1
|
1,2,3
|
|
17. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың әлеуметтік аспектілері
|
2
|
1,2,3
|
|
18. Ақпараттық психологиялық соғыстың мақсаттары мен міндеттері
|
1
|
1,2,3
|
|
19. АҚШ қарулы күштерінің психологиялық операциялары
|
2
|
1,2,3
|
|
20. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың бүгінгі таңдағы өзекті мәселелері
|
2
|
1,2,3
|
|
21.Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың психологиялық аспектілері
|
2
|
1,2,3
|
|
Барлығы: 30
|
5. ОСӨЖ ЖӘНЕ СӨЖ МАЗМҰНЫ
3-Кесте ОСӨЖ және СӨЖ жоспарлары
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Аудиториялық
|
Аудиториядан тыс
| -
Ақпараттық соғыс терминінің қолданысқа енуі
|
2. «ақпараттық қарсы тұру», «кибершабул», «ақпараттық қауіпсіздік» терминдерінің мағынасы
|
1. Ақпараттық соғыстың сипаттамасы (П.Нунештің пайымдауы бойынша)
| -
Ақпараттық технологиялардың түрлері
| -
Жаһандану процесі мен ақпараттық төңкеріс
| -
Ақпараттық соғысты зерттеушілер
| -
Э.Тоффлердің пікірі
| -
Ю.Хаяши және «Ақпараттық қоғам»
| -
«Желілік соғыс» концепциясы
| -
Әскери сала ақпаратының тұлға мен қоғамға әсері
| -
«Дағдарыс» және «Қақтығыс» ұғымдары
| -
«Network-centric warfare» концепциясы
| -
Бұқаралық ақпарат және медиа шынайылығы
| -
Вьетнам мен Корея арасындағы «Қырғиқабақ соғыс» ақпараттық маңызы
| -
Киберсоғыс концепциясы
| -
Иран мен Ирак арасындағы соғыстың сипаты ақпараттық маңызы
| -
1998-2000жылдардағы Эритрея мен Эфиопия арасындағы соғыс ақпараттық маңызы
| -
Ассиметриялық соғыс концепциясы
| -
19997-2003ж. Үндістан және Пакистан арасындағы шекаралық қақтығыстардың ақпараттық маңызы
| -
Косово төңірегіндегі НАТО мен Югаславия арасындағы қақтығыстың ақпараттық маңызы
| -
Қарулы қақтығысқа қатысты постмодернистік көзқарастар
| -
Ақпараттық-психологиялық соғыс мақсаттары
| -
Жаһандық ақпараттық соғыс
| -
Парсы шығанағындағы қақтығыста АҚШ-тың ақпараттық-психологиялық операцияларды ұйымдастыруы
| -
Ұйым деңгейіндегі ақпараттық соғыс
| -
Тұлғаға қарсы ақпараттық соғыс
| -
Ирактың «Бағдад дауысы» мемлекеттік радиосының жұмысы
| -
Ақпараттың индивидуалдық және қоғамдық санаға әсері
| -
«Кибернетикалық» және «желілік» күрес
| -
НАТО-ның психологиялық операцияларды жүргізудегі баспа материалдары
|
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы
Дәріс сабағының
тақырыбы
|
Семниар сабағының тақырыбы
|
Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер
|
Өз бетімен дайындалу сұрақтары
|
Бақылау түрі
|
1
|
2
|
4
|
5
|
6
|
1. Халықаралық қауіпсіздік және қазіргі әлемдегі ақпараттық соғыс
|
1.Ақпараттық соғыс ұғымы
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
2. Ақпараттық соғыс (АС)
|
2.Ақпараттық соғыс түрлері
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
3. Ақпараттық замандағы қарулы қақтығыс
|
3.Халықаралық қауіпсіздік және қазіргі әлемдегі ақпараттық соғыс
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
4. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың әлеуметтік аспектілері
|
4. Ақпараттық технология ұғымы және оның түрлері
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
5. Қарулы қақтығыс ұғымы және оның түрлері
|
5. Қарулы қақтығыс ұғымы және оның түрлері
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
6. Ақпараттық дәуір қақтығыстарының негізгі концепциялары
|
6. Қарулы қақтығыс ұғымы және оның ерекшеліктері
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
7.1990-2011ж.ж аралығында қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
7. Ақпараттық дәуір қақтығыстарының негізгі концепциялары
|
Дәріс тезисі, бақылау тапсырмалары
|
Тест тапсырмалары-мен жұмыс
|
Жазбаша
|
8. Парсы шығанағындағы қақтығыс (1990-1991) ақпараттық-психологиялық технологиялардың қолданылуы
|
8. Ақпараттық психологиялық соғыс
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
9.НАТО-ның Югаславияға қарсы әскери операциясы (1999) барысында ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
9. Компьютерлік желілер мен ақпараттық жүйелер
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
10. Ауғаныстандағы соғыс (2001ж. бастап) барысындағы ақпараттық-психологиялық операциялар
|
10. 1990-2011ж.ж аралығында қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
11. Ирак соғысы (2003-2011) кезінде қолданылған ақпараттық технологиялар
|
11. Парсы шығанағындағы қақтығыс (1990-1991) ақпараттық-психологиялық технологиялардың қолданылуы
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
12. Оңтүстік Осетядағы қарулы қақтығыс (2008) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
12. НАТО-ның Югаславияға қарсы әскери операциясы (1999) барысында ақпараттық технологиялардың қолданылуы
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
13. Ливиядағы қарулы қақтығыс (2011) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
13. Ауғаныстандағы соғыс (2001ж. бастап) барысындағы ақпараттық-психологиялық операциялар
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Газет-журнал материалдары-мен жұмыс жұмыс
|
Ауызша
|
14. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың бүгінгі таңдағы өзекті мәселелері
|
14. Ирак соғысы (2003-2011) кезінде қолданылған ақпараттық технологиялар
|
Дәріс тезисі, Мерзімді баспасөз материалдары
|
Сөздікпен жұмыс
|
Ауызша
|
15. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың құқықтық аспектілері
|
15. Оңтүстік Осетядағы қарулы қақтығыс (2008) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
Дәріс тезисі, бақылау тапсырмалары
|
Тест сұрақтарына жауап беру
|
Жазбаша
|
|
16. Ливиядағы қарулы қақтығыс (2011) кезіндегі ақпараттық соғыс
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
|
17. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың әлеуметтік аспектілері
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
|
18. Ақпараттық психологиялық соғыстың мақсаттары мен міндеттері
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
|
19. АҚШ қарулы күштерінің психологиялық операциялары
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
|
20. Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың бүгінгі таңдағы өзекті мәселелері
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
|
21.Қарулы қақтығыстарда ақпараттық технологияларды қолданудың психологиялық аспектілері
|
Дәріс тезисі, оқулықтар
|
|
|
7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
|
Саны
|
Студенттердің саны
|
Қамтамасыз ету пайызы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1.Бұхарбаева Б. Қарулы қақтығыстардағы ақпараттық технологиялар: әлемдік тәжірибе және келешегі-Алматы.2012-131б.
|
2
|
7
|
16%
|
2.Расторгуев С.П. Информационная война-М Радио и связь 1999-416с
|
1
|
7
|
10%
|
3.Лисичкин В.А., Шелепин Л.А. Война после войны: Информационная оккупация продалжается- «Алгоритм».-М.2005-206с.
|
2
|
7
|
16%
|
4.http//trueinform.ru/modules.php?name=News&faile=article&sid=3050 Ливия. Информационная война продалжается 03.12.2011:03:02
|
2
|
7
|
16%
|
5. http//www. aikin. kz/index.php?option=com. Ақпараттық соғыс:кім? Қашан? Қалай? 2012.
|
2
|
7
|
16%
|
8.1.1. Негізгі әдебиеттер:
8.1.2. Расторгуев С.П. Информационная война-М Радио и связь 1999-416с
8.1.3. Бұхарбаева Б. Қарулы қақтығыстардағы ақпараттық технологиялар: әлемдік тәжірибе және келешегі-Алматы.2012-131б.
8.1.4. Лисичкин В.А., Шелепин Л.А. Война после войны: Информационная оккупация продалжается- «Алгоритм».-М.2005-206с.
8.1.5. http//trueinform.ru/modules.php?name=News&faile=article&sid=3050 Ливия. Информационная война продалжается 03.12.2011:03:02
8.1.6. http//www. aikin. kz/index.php?option=com. Ақпараттық соғыс:кім? Қашан? Қалай? 2012.
Достарыңызбен бөлісу: |
