C
p
= Cv + R немесе
C
p
– Cv = R (2.16)
Газдардың кинетикалық теориясынан бір атомды 1 моль идеал газдың ішкі энергиясы –
U = 3/2 · RT, олай болса: Cv = 3/2 ·RT, C
p
= 5/2R болады.
Тәжірибелік
мәліметтер
температураға
байланысты
газдың
шын
жылусыйымдылығының өзгеруін мынадай жалпы теңдеумен көрсетеді:
C = a + вT + CT2 + dT3 + … (2.17)
Мұндағы а, b, c - әрбір зат үшін тәжірибе арқылы анықталатын коэффициенттер.
Көптеген заттар үшін олар белгілі бір температура аралығында көптеген практикумдарда
кестелер арқылыберілген.
Сұйықтардың да жылусыйымдылықтары температураға байланысты өзгереді.
Мысалы, судың меншікті жылусыйымдылығы температураға байланысты былай
өзгереді:
t0C
0
15
20
30
50
100
Cp
4,223; 4,184;
4,178;
4,173;
4,175;
4,208
Ал сынаптың жылусыйымдылығы температура артқан сайын кемиді.
Органикалық сұйықтардың жылусыйымдылықтары да температурамен сызықтық
байланысты болады:
Сp = a + вt (2.17І)
Мұндағы а және в- тұрақты шамалар.
Судың басқа заттарға қарағанда жоғары меншікті жылусыйымдылығы болатынын атап
өткен жөн. Мысалы, судың меншікті жылусыйымдылығы калория бойынша – 1; ал этилдік
спиртте – 0,5; темірде – 0,1; шыныда – 0,2 болады. Судан гөрі тек сұйық гелий мен сұйық
сутегінің меншікті жылусыйымдылықтары көп (1,25 және 3,4).
Судың жылусыйымдылығының жоғары болуына байланысты теңіз бен мұхиттардағы
сулардың температурасы бірдей болады.
Қатты заттар үшін Сp мен Cv айырмашылығы температура төмен болған сайын азайып,
өте төменгі температурады ол айырмашылық жойылады. Ал абсолюттік нөл
температурасында қатты дененің жылусыйымдылығы нөлге дейін кемиді.
Достарыңызбен бөлісу: |