№2 лекция Әлеуметтану теорияларына кіріспе



бет3/5
Дата12.08.2023
өлшемі2.44 Mb.
#476052
түріЛекция
1   2   3   4   5
2-лекция әлеуметтану

Оның ұсынған көптеген тұжырымдамаларының ішіндегі негізгі екеуі: 1) әлеуметтік әрекет теориясы; 2) құрылымдық функционалдық талдау тұжырымдамасы. Бұл тұжырымдамалар бойынша, алдымен қоғамда белгілі бір әлеуметтік тәртіп болуы керек.

Оның ұсынған көптеген тұжырымдамаларының ішіндегі негізгі екеуі: 1) әлеуметтік әрекет теориясы; 2) құрылымдық функционалдық талдау тұжырымдамасы. Бұл тұжырымдамалар бойынша, алдымен қоғамда белгілі бір әлеуметтік тәртіп болуы керек.

Ал бұл тәртіпті қамтамасыз ететін мораль, құқық, дін, мәдениет, саясат пен ғылым сияқты құндылықтар жиынтығы.

Осы құндылықтардың бір бірімен келісімде, ортақ мақсатқа жету жолында әрекет етуі – қоғамдағы басты фундаменталдық интегративті принцип болып табылады


Құрылымдық – функционализмің ірі өкілдері америка социологтары Т.Парсонс (1902-1979) және Р. Мертон. 

Бұл теорияның өкілдері негізінен қоғамды құрайтын әрбір институттың қызметіне талдау жасай отырып, олардың әлеуметтік жүйедегі тұтастықтың, гармонияның сақталуына қосатын үлесі қандай екендігін анықтап көрсетуді мақсат етеді.

  • Бұл теорияның өкілдері негізінен қоғамды құрайтын әрбір институттың қызметіне талдау жасай отырып, олардың әлеуметтік жүйедегі тұтастықтың, гармонияның сақталуына қосатын үлесі қандай екендігін анықтап көрсетуді мақсат етеді.
  • Осы мақсатпен олар, мәселен, мемлекеттің қоғамды басқарудағы қызметіне, жанұяның келешек ұрпақты әлеуметтік ортаға дағдыландыру және бейімдеу қызметіне анализ жасауды көздейді.
  • Сондай-ақ, олар қоғамдағы базалық құндылықтарды бекітудегі діннің атқаратын қызметіне анализ жасауға баса назар аударады

Әлеуметтанымдық тұжырымдамалардың бірі – әлеуметтік қақтығыстар теориясы  


Бұл теорияны неміс әлеуметтанушысы Г.Зиммель (1858-1918) негіздеген болатын. Мұнда ол қақтығыстарды әлеуметтік процестерді талдаудың өзекті мәселесі ретіндегі адам қоғамының табиғатына тән құбылыс деп қарайды.

Соңғы жиырма жылдың ішінде шиеленіс теориясы Даниел Беллдың, Кеннет Боулдингтің, Ральф Дарендорфтың, Льюис Козердің, Карл Маркстің т.б. ғалымдардың еңбектерінде одан әрі дамытылды




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет