2013 ж. 4-тоқсанындағы Жеке тұлғалардың депозиттерІ нарығына қысқаша ақпараттық шолу

Жарналардың дифференциалды мөлшерлемелерін есептеу және методологиясы департаменті

Депозиттерге кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктердегі жеке тұлғалардың депозиттері бойынша жиынтық мәліметтерге сәйкес, 4-тоқсан бойынша ағымдық және карт-шоттардағы қалдық сомаларды қосып есептегенде қабылданған депозиттер мөлшері 195,9 млрд. теңгені құрады. Осылайша, халықтың депозиттік қоржыны 3,9 трлн. теңгеге дейін өсті, сонымен қатар, ұлттық валюта бойынша ақша салымы 4-тоқсанда алдыңғы тоқсандағыдай депозиттердің жиынтық қоржынының 56%-ын құрады.

Аталған тоқсанда теңгедегі салымдар 5,3%-ға (немесе 106,8 млрд. теңгеге) артты, ал шетел валютасындағы салымдар 6,3%-ға (+89,1 млрд. теңге) өсті.
1-диаграмма. Жеке тұлғалардың депозиттік қоржынының тоқсандық өзгерісі (млрд. теңге)

Әдеттегідей, халықтың депозиттерінің жиынтық қоржынында негізгі бөлікті жалпы үлесі 87,3% немесе 3,4 трлн. теңге және оның тоқсандық өсімі 137,7 млрд. теңге немесе 4,2% болатын мерзімді және шартты салымдар құрады. Шетел валютасындағы мерзімді және шартты салымдардың түсімі ұлттық валютадағы салымдардағы өзгерістен 1,8 есеге артық болды.

2-диаграмма. Жеке тұлғалардың депозиттік қоржынының депозиттер сомасы және шоттардың саны бойынша құрылымы

Мөлшері 5 млн. теңгеге дейінгі мерзімді және шартты салымдар көлемі тоқсан ішінде 65,2 млрд. теңгеге (немесе 5,6%) өсіп, жиынтық қоржынның 31% құрады. Бұл өсім қарастырылып отырған кезеңде 5 млн. теңгеден асатын депозиттермен салыстырғанда ең жоғарғы көрсеткіш болды. Депозит базасының 12,8% құрайтын 5млн.-нан 15 млн. теңгеге дейінгі мерзімді салымдар 24,9 млрд. теңгеге (немесе 5,2%) көбейді. Жиынтық қоржынның ең үлкен үлесін құрайтын 43,5%, 15 млн. теңгеден жоғары мерзімді және шартты салымдар 47,7 млрд. теңгеге өсті (+2,7%). Халықтың талап етілгенге дейінгі салымдары тоқсан ішінде 5,2% немесе 1,8 млрд. теңгеге өсті. Олардың жеке тұлғалардың депозиттік базасындағы үлесі сол күйінше 0,9% құрады. Ағымдағы және карт-шоттардағы жиынтық қалдықтары 2013 ж. соңында 56,4 млрд. теңгеге (немесе 13,9 %) өсіп, 463,2 млрд. теңгені құрады.

Қосымша айта кететін болсақ, барлық жеке тұлғалар депозиттерінің 5,4% немесе 212 млрд. теңге, оның ішінде ағымдық және карт-шоттардағы сомалар банктің басқарушы қызметкерлеріне, сонымен бірге 5% және одан жоғары дауыс беру құқығы бар акцияларға ие акционерлер мен олардың жақын туыстарына тиесілі. Есептік тоқсан ішінде мұндай депозиттер сомасы 6,5 млрд. теңгеге немесе 3%-ға төмендеді.

Екінші деңгейдегі банктердегі жеке тұлғалардың депозиттері бойынша Қор өтеуге қажетті кепілдік берілген өтемнің мөлшері 2013 жылдың 1 қаңтарындағы жағдайы бойынша 2,2 трлн. теңгеге жетті. Сонымен бірге, есеп беретін күнге тоқсандағы Қордың арнайы резерві Қордың жарғылық капиталының қаражатын есептемегенде 162,4 млрд. теңгені құрады. Заңнама бойынша, Қордың арнайы резервінің тапшылығы кезінде Қор акционерінің рұқсатымен Қордың жарғылық капиталының 70% қолдануға болады. Осылайша, есеп беретін күнге Қордың арнайы резервінің максималды мүмкін мөлшері 275,2 млрд. теңгені құрады.

Есептік тоқсанның қорытындысы бойынша «БАТА» міндетті күнтізбелік сараланған жарналар мөлшерлемелерін есептеу жүйесіне сәйкес, банктердің басым бөлігі 0,11% тоқсандық жарналы «C» (13 банк) және 0,19% тоқсандық жарналы «D» (10 банк) топтарына жатады. Бұл тоқсанда 7 қатысушы банктер өздерінің көрсеткіштерінің төмендеуіне байланысты жарна мөлшері жоғары топқа көшті. 6 қатысушы банктер 0,5% тоқсандық жарналы «S» жіктеу тобына анықталды. Қалған 28 банктер топтарында өзгеріссіз қалды.

3-диаграмма. «БАТА» Жүйесінің жіктеу топтарындағы банктердің тоқсандық динамикасы

2013 жылдың 4-тоқсаны бойынша қатысушы банктермен төленген міндетті күнтізбелік жарналар жиынтығы 8,9 млрд. теңгені құрады және өткен мерзіммен салыстырғанда 1526,1 млн. теңгеге өсті, ол банктердің рейтингілерінің нашарлануымен және сәйкесінше күнтізбелік жарналар мөлшерлемелерінің өсуімен байланысты.

2014 ж. 1 ақпандағы жағдайы бойынша Қор төлеген кепілдік берілген өтемнің жиынтық сомасы Наурыз Банкі бойынша 679,5 млн. теңгені, ал Валют-Транзит Банкі бойынша 13,9 млрд. теңгені құрады. Қордың Наурыз Банкінің ликвидациялық комиссиясынан кепілдік берілген өтемді төлеген сомасы бойынша талаптарын қанағаттандыру барысында алынған сома мөлшері 679,4 млн. теңге немесе ликвидациялық коммиссиясына қойылған барлық талап сомасының 88%, ал Валют-Транзит Банкі бойынша 8,1 млрд. теңге немесе Қордың ликвидациялық коммиссиясына қойылған талап сомасының 56,9% өндірілді.

2014 жылдың 1 қаңтарына сәйкес