260 өтініш келіп түсті, оның ішінде: ҚР Үкіметінің электронды порталының блог-платформасына (бұдан әрі – блог-платформа) Агенттік Төрайымының атына келіп түскен 241

Банк секторы

– 143 өтініш (жалпы санының 55,00 %-ы) екінші деңгейдегі банктердің (бұдан әрі – банктер) қызметіне қатысты, қарастырылған 174 өтініштің (осының алдындағы кезеңде келіп түскен 89 өтінішті қосқанда) 10-ы (қарастырылғандардың жалпы санының 5,75 %-ы) негізді өтініш;

– 10 өтініш (жалпы санының 3,85 %-ы) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметіне қатысты, қарастырылған 5 өтініштің (осының алдындағы кезеңде келіп түскен 3 өтінішті қосқанда) 0 өтініш негізді;

– 29 өтініш (жалпы санының 11,15 %-ы) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметіне қатысты, қарастырылған 26 өтініштің (осының алдындағы кезеңде келіп түскен 18 өтінішті қосқанда) 4-і (қарастырылғандардың жалпы санының 15,38 %-ы) негізді өтініш;

– 13 өтініш (жалпы санының 5,00 %-ы) бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметіне қатысты, қарастырылған 11 өтініштің (осының алдындағы кезеңде келіп түскен 6 өтінішті қосқанда) 2-і (қарастырылғандардың жалпы санының 18,18 %-ы) негізді өтініш;

– 9 өтініш (жалпы санының 3,46 %-ы) жинақтаушы зейнетақы қорларының (бұдан әрі – ЖЗҚ) қызметіне қатысты, қарастырылған 10 өтініштің (осының алдындағы кезеңде келіп түскен 2 өтінішті қосқанда) 0 өтініш негізді;

– Қазақстан Республикасы (бұдан әрі – ҚР) заңнамасының нормаларына түсініктеме беру туралы өтінішпен және ҚР заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ұсыныстармен жеке және заңды тұлғалардың (қаржы ұйымдарын қоса алғанда) 25 сұратуы (жалпы санының 9,62 %-ы);

– Агенттіктің құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша 31 өтініш (жалпы санының 11,92 %-ы).

Төменде екінші деңгейдегі банктер бөлігіндегі өтініштер жайлы және өтініштердің жалпы көлеміндегі олардың 2009 жылғы қыркүйек айындағы үлес салмағы жөнінде мәліметтер келтірілген:

** - өтініштердің барлығы дерлік негізді өтініштерге жатпайды

Төменде осының алдындағы есепті кезеңде келіп түскен өтініштерді қарастыру барысы туралы мәліметтер келтірілген***.

***- алдыңғы есепті кезеңнің мәліметтері нақтыланды

- теңгенің есепке алынатын бағамының заемды беру күніндегі және өтеу күнгі шетел валютасына қатынасы ретінде есептелетін төлемдерді индекстеу коэффициентін банктердің қолданудан бас тартуы;

- банктердің ипотекалық заемдарды қайта қаржыландырудан бас тартуы және ипотекалық заемдарды қайта қаржыландыру жөніндегі өтініштерді ұзақ уақыт қарауы;

• 
  заемдарды өтеу бойынша мерзімін ұзартуға рұқсат беру, ипотекалық заемдар бойынша сыйақы ставкаларын азаю жағына қайта қарау және заемдар бойынша өсімпұлды алып тастау;
  
• 
  заемдарды қайта құрылымдау;
  
• 
  кепіл мүлікті соттан тыс сату;
  
• 
  банктік заем бойынша ай сайынғы төлем мөлшерінің жалған есебі.
  

Ұлттық қордан бөлінген қаражатты заңды және мақсатты пайдалану мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті, Қазақстан Республикасы Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі (қаржы полициясы) мен Агенттік қатысатын Жұмыс тобы өткізген тексерулердің нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Екінші деңгейдегі банктердің ипотекалық заемдарды қайта қаржыландыруының кейбір мәселелері туралы» 2009 жылғы 17 ақпандағы № 179 қаулысымен бекітілген «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының ақша қаражатын кейіннен екінші деңгейдегі банктердің ипотекалық заемдарды қайта қаржыландыруына арналған банктік салымның талаптарын (бұдан әрі – Қайта қаржыландыру шарттары) жекелеген бұзушылықтар анықталды.

Осыған байланысты «БТА Банкі» АҚ, «Казкоммерцбанк» АҚ, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ, «АТФ Банк» АҚ, «Банк ЦентрКредит» АҚ, «Альянс Банк» АҚ, «Еуразиялық Банк» АҚ, «Kaspi Bank» АҚ, «БТА Банкі» АҚ ЕҰ - «Темірбанк» АҚ-ға қатысты жазбаша ұйғарымдар шығарылып, «Цеснабанк» АҚ, «Сбербанк России» АҚ ЕБ, «Банк «Астана-Финанс» АҚ, «Нұрбанк» АҚ-ға қатысты орын алған жөнсіздіктерді жою, қызметтік тексеру жүргізу және Қайта қаржыландыру шарттарының талаптарын бұзуға жол берген тұлғаларға қатысты тиісті ықпал ету шараларын қабылдау қажеттілігі көрсетіле отырып, хат жіберілді.

Есепті кезеңде жеке және заңды тұлғалардың шағымдары мен өтініштерін қарау нәтижелері бойынша Агенттік кейбір банктердің қызметінен мынадай бұзушылықтарды анықтады:

- банктік заем шартына «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 39-бабының (бұдан әрі – Банктер туралы Заңның 39-бабы) талаптарын бұзу түрінде Банктің бір жақты тәртіпте сыйақы ставкасын, комиссия мөлшерін өзгерту құқығы енгізілген. Осыған байланысты Агенттік Банкке қатысты жазбаша ұйғарым шығарды;

- банктік заем шартына Банктер туралы Заңның 39-бабын бұзу түрінде жылдық тиімді сыйақы ставкасының жалған мөлшері көрсетілген. Қазіргі кезде Агенттік Банкке ҚР заңнамасында көзделген шектеулі ықпал ету шараларын қолдану туралы мәселені қарастырып отыр;

- заемшыға несие берешегінің жай-күйі және заемды өтеуге қажетті соманың есебі туралы ақпаратты бермеген, осыған байланысты Банктің атына заемшы сұратқан ақпаратты беру талабымен хат жіберілді;

- өтініш берушінің ипотекалық заемын қайта қаржыландырудан заңсыз бас тартып, Қайта қаржыландыру шарттарының талаптарын бұзған. Осыған байланысты Агенттік өтініш берушінің өтінішін ипотекалық заемды қайта қаржыландыру мүмкіндігінің мәнін қайта қарау үшін Банкке жіберді;

«Еуразиялық Банк» АҚ:

• 
  банктік заем шартына Банктер туралы Заңның 39-бабын бұзу түрінде Банктің бір жақты тәртіпте сыйақы ставкасын, комиссия мөлшерін өзгерту құқығы енгізілген, осыған байланысты Банктің атына құжаттарын Банктер туралы Заңның 39-бабына сәйкес келтіру талабымен хат жіберілді;
  

- «АТФ Банк» АҚ өтініш берушінің ипотекалық заемын қайта қаржыландырудан заңсыз бас тартып, Қайта қаржыландыру шарттарының талаптарын бұзған. Осыған байланысты Агенттік қазіргі кезде Банкке ҚР заңнамасында көзделген шектеулі ықпал ету шараларын қолдану туралы мәселені қарастырып отыр;

- «Қазақстанның Тұрғын-үй Құрылыс Жинақ Банкі» АҚ кредиттік өтінімді қарау үшін тұрғын-үй құрылыс жинақтары туралы шартты жасамай-ақ комиссияны заңсыз өндіріп алу бөлігінде заемшының құқығын бұзған, осыған байланысты Банктің атына заемшының кредиттік өтінімін оны қарау үшін комиссияны өндіріп алмай-ақ қарастыру, сондай-ақ Банк кредиттік өтінімді қарау үшін тұрғын-үй құрылыс жинақтары туралы шартты жасамай-ақ комиссияны өндіріп алған заемшылардың толық тізбесін алынған жалпы соманы көрсете отырып Агенттікке беру талабымен хат жіберді;

- «Цеснабанк» АҚ Агенттік Басқармасының «Екінші деңгейдегі банктердің қаржылық қызмет бойынша сыйақы шегі туралы ақпаратты тарату кезіндегі сыйақы мөлшерлемесінің деңгейін есептеу Ережесін бекіту туралы» 2006 жылғы 23 қыркүйектегі № 215 қаулысының талаптарын кредиттік лимит туралы шартта жылдық тиімді сыйақы ставкасын көрсетпеу бөлігінде бұзған, осыған байланысты Банктің атына тиісті талаппен хат жіберілді;

- «Альянс Банк» АҚ жеке шоттан ақшаны ішінара заемды мерзімінен бұрын өтеу шотына заңсыз жатқызған, осыған байланысты Банкке болашақта мұндай жөнсіздіктерге жол бермеу керектігін көрсете отырып, хат жолданды.