35 екінші деңгейлі банктер және «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ

Бұл ретте, БААЖ арқылы жасалған төлемдерге 2008 жылдың 2–ші тоқсанында еліміздің төлем жүйелерінде жасалған барлық төлемдер санының 40.1%, ал төлемдер көлемінің 98.1% келеді. Банкаралық клиринг жүйесі арқылы жасалған төлемдерге, сәйкесінше төлемдер санының 59.9%, ал жалпы жасалған төлемдер көлемінің 1.9% келеді.

2008 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша БААЖі қатысушыларының саны 50 болып, оның ішінде:

• 
  35 екінші деңгейлі банктер және «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ;
  
• 
  Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің Казначейлік Комитеті;
  
• 
  6 банк қызметінің жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар;
  
• 
  Зейнетақы төлеу жөніндегі Мемлекеттік Орталық (3 шот ашылған);
  
• 
  Мемлекетаралық Банк;
  
• 
  Евразиялық даму банкі;
  
• 
  ҚРҰБ және Мемлекеттік зейнетақы жинақтау қорының Банк-Кастодианы (ҚРҰБ МОЕБ).
  

2008 жылдың 2–ші тоқсанында БААЖ арқылы сомасы 30 695.0 млрд. теңге құрайтын 2 495.9 мың транзакция жасалған. 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдер саны 16.3%-ға ұлғайды, ал төлемдер сомасы 13.2%-ға төмендеді.

2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда 2008 жылдың 2–ші тоқсанында байқалып отырған БААЖ төлемдер көлемінің төмендесі ҚР резиденттерінің бағалы қағаздармен операциялары бойынша төлемдер көлемінің 33.5%-ға азайтуымен байланысты болды.

Төлемдердің орташакүндік саны 39.6 мың транзакция болып, сомасы 487.2 млрд. теңге құрады. 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің орташа күндік санының 5.6 мың құжатқа (16.3%-ға) артуы байқалады, төлемдердің орташа күндік сомасының 74.2 млрд. теңгеге (13.2%-ға) төмендеу байқалады.

Бұл ретте, бір төлемнің орташа сомасы 2008 жылдың 2–ші тоқсанында 12.3 млн.теңге құрап, 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда 4.2 млн. теңгеге (25.4%-ға) төмендеген.

2008 жылдың 2-ші тоқсанында жүйеде жасалған төлемдер ағындарының айлар мен пайдаланушылар топтары бойынша мәліметі 1 және 2 Кестелерде келтірілген.
Банкаралық ақша аударымдары жүйесіндегі төлемдер көлемі

Кесте 1
Месяц	2007ж. II тоқсан		2008ж. II тоқсан		Өзгеріс
	Саны (мың тр.)	Сомасы (млрд. теңге)	Саны (мың тр.)	Сомасы (млрд. теңге)	Саны	Сомасы
Сәуір	677.9	11 775.4	844.6	9 731.2	24.6%	-17.4%
Мамыр	739.7	10 448.0	833.7	9 504.3	12.7%	-9.0%
Маусым	728.4	13 147.9	817.5	11 459.5	12.2%	-12.8%
II тоқсан	2 146.0	35 371.2	2 495.9	30 695.0	16.3%	-13.2%

Банкаралық ақша аударымдары жүйесіндегі төлемдер көлемінің пайдаланушылар топтары бойынша бөлінісі

Кесте 2
Топ	Төлемдер көлемі (млрд. теңге)		Өзгеріс
	2007ж. II тоқсан	2008ж. II тоқсан	млрд. теңге	%
Бес ірі банк	11 975.0	9 748.7	-2 226.2	-18.6%
Басқа да банктер	7 481.4	7 375.9	-105.5	-1.4%
Басқа қатысушылар	15 914.8	13 570.4	-2 344.4	-14.7%
Жалпы нәтижесі	35 371.2	30 695.0	-4 676.2	-13.2%

Банкаралық клиринг жүйесі

2008 жылдың 2–ші тоқсанында бөлшек төлемдер ағыны сомасы 598.4 млрд.теңге болатын 3 726.4 мың құжатты құрады. 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда Банкаралық клиринг жүйесінде жасалған төлемдер саны 2.6%-ға төмендеді, ал сомасы 0.3%-ға артты.

2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда 2008 жылдың 2–ші тоқсанында Банкаралық клиринг жүйесіндегі төлемдер көлемінің өсуі көрсетілген қызметтер бойынша төлемдердің 4.4%-ға артуымен байланысты болды.

Қарастырылып отырған кезеңде клирингтік жүйеде өңделген транзакциялардың орташа күндік көлемі 9.5 млрд. теңге сомасындағы 59.1 мың құжатты құрады. 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің орташа күндік санының 1.6 мың құжатқа (2.6%-ға) төмендеу, төлемдердің орташа күндік сомасының 32.2 млн.теңгеге (0.3%-ға) артуы байқалады.

Бұл ретте, бір төлемнің орташа сомасы 2008 жылдың 2–ші тоқсанында 160.6 мың теңге болып, 2007 жылдың 2-ші тоқсанымен салыстырғанда 4.7 мың теңгеге (3.0%-ға) артқан.

2008 жылдың 2-ші тоқсанында Банкаралық клиринг жүйесінде жасалған төлемдер ағындарының айлар мен пайдаланушылар топтары бойынша мәліметі 3 және 4 Кестелерде келтірілген.
Банкаралық клиринг жүйесіндегі төлемдер көлемі

Кесте 3
Айы	2007ж. II тоқсан		2008ж. II тоқсан		Өзгеріс
	Саны (мың тр.)	Сомасы (млрд. теңге)	Саны (мың тр.)	Сомасы (млрд. теңге)	Саны	Сомасы
Сәуір	1 423.0	183.7	1 487.4	205.6	4.5%	11.9%
Мамыр	1 192.2	205.7	1 086.9	188.5	-8.8%	-8.3%
Маусым	1 210.9	207.0	1 152.1	204.3	-4.9%	-1.3%
II тоқсан	3 826.2	596.4	3 726.4	598.4	-2.6%	0.3%

Банкаралық клиринг жүйесіндегі төлемдер көлемінің пайдаланушылар топтары бойынша бөлінісі

Кесте 4
Топ	Төлемдер көлемі (млрд. теңге)		Өзгерістер
	2007ж. II тоқсан	2008ж. II тоқсан	млрд. теңге	%
Бес ірі банктер	272.6	274.6	2.0	0.7%
Басқа да банктер	183.1	195.2	12.1	6.6%
Басқа қатысушылар	140.7	128.6	-12.1	-8.6%
Жалпы нәтиже	596.4	598.4	2.0	0.3%