6М020500 «филология:қазақ» магистранттарға арналған



Дата01.07.2016
өлшемі219.77 Kb.
#171046




ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ



3-деңгейлі СМЖ

құжаты

ПОӘК


ПОӘК 042-18-28.1.08/01-2014




ПОӘК «аударма мәселелері» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар

______2014 жылғы

№ басылым



6М020500 «филология:қазақ» магистранттарға арналған

«Аударма мәселелері»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ


2014


КІРІСПЕ

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Жақсыбаева Фарида Задақызы

_____________ «___» ___________20___ жыл.


2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.

Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова Ә.М.

2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Төрайым _________________Мұқанова Қ.Қ.
3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________20 ___жыл.

ОӘК төрағасы _________________Искакова Г.К.


4  «____» __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің

№ 1 БАСЫЛЫМЫ



Мазмұны

1 Қолданыс аясы

2 Нормативтік сілтемелер

3 Жалпы ережелер

4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)

5 Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары

6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

8 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ

6М020500 «филология:қазақ» магистранттарға арналған «Аударма мәселелері» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы.


2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Осы «Аударма мәселелері» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:

- 6М020500 «филология:қазақ» магистранттарға арналған 3.08.275-2006 бекітілген ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;

- СТУ 042-СГУ-5-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;

- ДП 042-1.07-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны

Аталған білім беру бағдарламасының пәндерін меңгеру аударма теориясын толық меңгеріп, аударма және педагогикалық жұмыс атқаруда теориялық білімді қолдану, әр түрлі жанрдағы мәтіндерге лингвистикалық талдау жасау, ҚР мемлекеттік тілін қоғамдық жұмыстардың әр түрлі салаларында, ресми қатынастарда қолдана білуге, Қазақстанның тілдер жөніндегі саясатының мәселелерінде құзыретті болуға мүмкіндік береді. 


  3.2 Осы курстың мақсаты:

Қазақ тілін оқыту әдістемесі бакалаврда тілдік категорияларды, қандай әдіс-тәсілдер арқылы үйретуге болады деген мәселелерді қарастырады. Әдіскер оқытушылар оларға педагогикалық қыр-сырымен жете таныстырып қана қоймайды, қазақ тілін тиімді оқыта отырып, өзінің мамандығын құрметтеуге тәрбиелейді.


3.3 Курстың негізгі міндеттері:

  • лингвистиканың іргелі ережелерін, негізгі ұғымдар мен терминологиясын, тіл дамытудың іске асырылу заңдарын, теориялық лингвистиканың бағыттарын, оның басқа ғылымдармен байланысын, қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ берудің әдістерін, орыс және қазақ тілдерінің тарихын, олардың қазіргі жағдайы мен даму үрдісін, орыс және қазақ тілдерінің туыстық қатынастарын;

  • мәтінді лингвистикалық талдаудың әдіс-тәсілдерін;

  • тілдік құралдарды саралауға әсер ететін факторларды;

  • түркі тілдерінің ортақ ерекшеліктерін;

  • қазақ тілінің оқу пәні ретіндегі мақсаты, құрылымы мен мазмұнын, осы пәннің мектепте берілуінің әдіс-тәсілдерін жетік біліп, түсінуі қажет.

3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:

  • Қазақ/орыс тілдерінде қателіктерді түзеуді, талдауды, өз түсінігімен жазуды, іс-қағаздарды даярлауды, іскерлік әңгімелер мен келіссөздер жүргізуді, қарым-қатынас мәдениетін, ресми және бейресми жағдайлардағы адамдармен қарым-қатынастағы әдептілік ережелерін;

  • зерттеу жұмыстарының түрлі әдістерін;

  • әлеуметтік-лингвистикалық зерттеулерді жүргізу дағдыларын;

  • мәтіндік редакторлардың әр тектес типтерімен жұмыс істеу дағдыларын, оларды компьютермен өңдеуді: компьютерлік әдістерді жинақтау, өңдеу және сақтау, жаңа ақпараттық технологияларды қолдануды.;

  • дамытушы оқыту технологиясын;

  • интерактивтік технологияны;

  • ақпараттық білім беру технологияларын;

  • әр тектес ақпарат көздерімен: кітаптар, оқулықтар, анықтамалықтармен, атластармен, карталармен, анықтауыштармен, энциклопедиялармен, каталогтармен, сөздіктермен, СD-Rom, Интернетпен жұмыс істей алуды меңгеру тиіс.

3.5 Курстың пререквизиттері:

Қазіргі қазақ тілі 3.6 Курстың постреквизиті:

- Қазіргі қазақ тілінің құрмалас сөйлемі

- Қазақ әдебиетінің сынының тарихы


Кесте 1

Курс

Семестр

Кредит саны

Дәріс

Тәжіри

белік

ОСӨЖ

СӨЖ

Барлығы

Бақылау формасы

2

3

3

30

15

22,5

67,5

135

емтихан


4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
Кесте 2


Тақырыптардың атауы мен мазмұны

Сағат саны

1

2

Дәріс сабақтары

1.Қазақ тіл біліміндегі аударматану мәселесі.

1

2. Аударма және оның тарихы, теориясы мен тәжірибесі жайында жазылған ғылыми жұмыстарға шолу.


1

3. Аударма – аударматанудың өзегі.

Аударма – ұғымы туралы түсінік.



1

4.Аударма теориясының аспектілері.

1

5. Аударма теориясы филологиялық ғылымның арнайы бір саласы ретінде




1

6.Шетелдік және отандық ғалымдардың аударманы топтастыруы жайындағы көзқарастары.

1

7. Аударма — тілдік және мәдениетаралық қарым –қатынас құралы.

1

8.Аудармадағы тілдік дәнекерлік ұғымы.

Тілдік дәнекерлік ұғымы туралы түсінік.



1

9. Тіларалық коммуникация құралы ретіндегі аударма.


1

10.Аударманың негізгі түрлері.
Аударма теориясының мәні, өзіндік ерекшелігі.


1

11. Аудармадағы трансформациялық үдерістер.


1

12. Аударма-технологиялық әрекет.
Аудармалық транскрипция мен транслитерация түсінігі.Калькалау.

1

13.Аударматанудағы баламалық мәселелер туралы.



1

14.Қазіргі аударма саласындағы балама, баламалы аударма, балама­лылық деген терминдердің қолданысы туралы.

1

15.Көркем аударманың түсінігі мен мазмұны.

Көркем аударма және оның түрлері.



1

16.Көркем аударманы қабылдау.
Көркем шығармашылық өзіндік ерекшеліктегі өнер туындысы.

1

17.Поэзияны аударған кезде туындап жататын мәселелер.



1

18. Көркем аудармадағы лексика-грамматикалық ерекшеліктер.

1

19. Аударманың толыққандылығы туралы.

1

20.Аударматанудағы барабарлық (эквиваленттілік) мәселелері.

1

22.Лексикалық бірліктерді аударудың негізгі жолдары.


1

23.Реалия сөздер мәдени белгілер ретінде және оларды аудару мәселелері.

1

24.Жаңа сөздің, сөз тіркесінің пайда болуы.

1

25.Аударматану саласының терминологиялық жүйесі.

1

26.Аудармалық сәйкестіктер.

Сөз аудармасындағы сәйкестіктер.



1

27.Тілдердің грамматикалық және лексикалық құрылысындағы аударма теориясы.

1

28.Түпнұсқа мәтінін аудару жолдары.


1

29.Аударманың жанрлық-стилистикалық түршелерін сипаттаудың қағидаттары. Ғылыми-техникалық материалдарды аударудың ерекшеліктері .

1

30.Аударма техникасы.

Сөздікпен жұмыс істеу техникасы.

1

Практикалық сабақтар

1. Аударма теориясының негіздері пәнінің, міндеттері мен мақсаттары. Аударма теориясының даму, қалыптасу тарихы.

1

2.Аударма және оның тарихы, теориясы мен тәжірибесі жайында жазылған ғылыми жұмыстарға шолу.





1

3.Аударма – ұғымы туралы түсінік.

Қазіргі аударма ісінің даму заңдылықтары.





1

4. Әдеби аударматану мен лингвистикалық аударматану.

1

5. Аударма теориясының негізгі салалары және оның басқа пәндермен байланысы.

1

6. Шетелдік және отандық ғалымдардың аударманы топтастыруы жайындағы көзқарастары.


1

7.Аударма — тілдік және мәдениетаралық қарым –қатынас құралы.

1

8.Тілдік дәнекерлік жасаудың түрлері.
Аудармаға қойылатын талаптар.

1

9. Тіларалық коммуникация құралы ретіндегі аударма.

1

10. Аударманың негізгі түрлері.

Жазбаша және ауызша аударманың түрлері, оның негізгі сатылары



1

11. Аудармадағы трансформациялық үдерістер.Аудармадағы ауыстыру мәселесі.Қосу трансформациясы.

1

12. Аударма-технологиялық әрекет.

Аудармалық транскрипция мен транслитерация түсінігі.

Калькалау.Лексикалық-семантикалық ауыстыру.


1

13. Аударматанудағы баламалық мәселелер туралы.

1

14. Аудармада тілдік құралдарды қолдану жолдары.

1

15.Көркем аударманың түсінігі мен мазмұны, өзіндік ерекшелігі.


1


5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

СӨЖ

Тексеру формасы.

1. Әдеби аударматану мен лингвистикалық аударматану.

Конспект

2. Аудармадағы эквиваленттілік түсінігі.

Реферат

3. Аудармада аударылмайтындар.

Презентация. Слайд

4. Аударма тәсілдері. Балама, еркін, сөзбе-сөз аудару тәсілдері.

Реферат

5. Түпнұсқа мәтінін аудару жолдары.

Конспект

6. Аудармадағы тілдік белгілер.

Презентация. Слайд

7. Аударманың коммуникативтік, эстетикалық, қоғамдық талаптары.

8.Аудармадағы ұлттық реалия мәселелері.




Конспект



9. Лексикалық бірліктерді аударудың негізгі жолдары.

Реферат

10. Аудармадағы грамматикалық мәселелер.

Конспект

11. Аудармалық сәйкестіктердің түсінігі.

Конспект

12. Абайдың қазақ көркем аудармасының негізін поэзия жанрында қалауы.

Реферат

13. Ы.Алтынсарин мен Ш.Уәлихановтың көркем аудармаға қосқан үлесі.

Конспект

14. Қазақ көркем аудармасының қалыптасу кезеңі.

Конспект

15. М. Әуезовтың көркем аударма жайындағы ойлары.

Презентация. Слайд


6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Кесте 3


Дәріс сабағының

Тақырыбы


Тәжірибелік сабақтың тақырыбы

Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер

Өз бетімен дайындалу сұрақтары

Бақылау түрі

1

2

4

5

6

1.Қазақ тіл біліміндегі аударматану мәселесі.

1. Аударма теориясының негіздері пәнінің, міндеттері мен мақсаттары. Аударма теориясының даму, қалыптасу тарихы.

Дәріс тезисі, сызба нұсқа слайдтар

Ғылыми әдебиеттермен жұмыс.

Жазбаша, ауызша

2. Аударма және оның тарихы, теориясы мен тәжірибесі жайында жазылған ғылыми жұмыстарға шолу.

2.Аударма және оның тарихы, теориясы мен тәжірибесі жайында жазылған ғылыми жұмыстарға шолу.





Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде

Аударма тарихы жайында жазылған ғылыми әдебиеттерге шолу.

Жазбаша, ауызша

3. Аударма – аударматанудың өзегі.

Аударма – ұғымы туралы түсінік.



3.Аударма – ұғымы туралы түсінік.

Қазіргі аударма ісінің даму заңдылықтары.





Дәріс тезисі, слайд

Ғылыми әдебиеттермен жұмыс.

Жазбаша


4.Аударма теориясының аспектілері.

4. Әдеби аударматану мен лингвистикалық аударматану.

Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде


Аударма теориясының аспектілеріне сипаттама беру

Ауызша

Жазбаша

5. Аударма теориясы филологиялық ғылымның арнайы бір саласы ретінде




5. Аударма теориясының негізгі салалары және оның басқа пәндермен байланысы.

Дәріс тезисі кесте слайд түрінде


Аударылған шығармаларды қай тұрғыдан зерттеу қажеттігіне талдау жасау.

Ауызша

Жазбаша


6.Шетелдік және отандық ғалымдардың аударманы топтастыруы жайындағы көзқарастары.

6. Шетелдік және отандық ғалымдардың аударманы топтастыруы жайындағы көзқарастары.


Дәріс тезисі таблица слайд түрінде

Аударманың түрлерінесипаттама беру.

Жазбаша

Ауызша


7. Аударма — тілдік және мәдениетаралық қарым –қатынас құралы.

7.Аударма — тілдік және мәдениетаралық қарым –қатынас құралы.

Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде

Жазбаша және ауызша аударманың түрлерімен жұмыс жүргізу.

Жазбаша



8.Аудармадағы тілдік дәнекерлік ұғымы.

Тілдік дәнекерлік ұғымы туралы түсінік.



8.Тілдік дәнекерлік жасаудың түрлері.
Аудармаға қойылатын талаптар.

Дәріс тезисі, мысалдарды ноутбуктан көрсету

Ғылыми әдебиеттермен жұмыс.

Жазбаша


9. Тіларалық коммуникация құралы ретіндегі аударма.


9. Тіларалық коммуникация құралы ретіндегі аударма.

Дәріс тезисі, кесте-слайд

Аудармаға қойылатын талаптарға
сипаттама беру

Жазбаша

Ауызша


10.Аударманың негізгі түрлері.
Аударма теориясының мәні, өзіндік ерекшелігі.


10. Аударманың негізгі түрлері.

Жазбаша және ауызша аударманың түрлері, оның негізгі сатылары



Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде

Аударманың негізгі түрлеріне

талдау жасау.



Жазбаша

Ауызша


11. Аудармадағы трансформациялық үдерістер.


11. Аудармадағы трансформациялық үдерістер.Аудармадағы ауыстыру мәселесі.Қосу трансформациясы.

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Ауызша


12. Аударма-технологиялық әрекет.
Аудармалық транскрипция мен транслитерация түсінігі.Калькалау.

12. Аударма-технологиялық әрекет.

Аудармалық транскрипция мен транслитерация түсінігі.

Калькалау.Лексикалық-семантикалық ауыстыру.


Дәріс тезисі Слайд

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Конспект


13.Аударматанудағы баламалық мәселелер туралы.



13. Аударматанудағы баламалық мәселелер туралы.

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде


Талдау жұмыстары

Конспект

14.Қазіргі аударма саласындағы балама, баламалы аударма, балама­лылық деген терминдердің қолданысы туралы.

14. Аудармада тілдік құралдарды қолдану жолдары.

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Конспект


15.Көркем аударманың түсінігі мен мазмұны.

Көркем аударма және оның түрлері.



15.Көркем аударманың түсінігі мен мазмұны, өзіндік ерекшелігі.


Дәріс тезисі, кестені слайд негізінде

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Реферат



16.Көркем аударманы қабылдау.
Көркем шығармашылық өзіндік ерекшеліктегі өнер туындысы.



Дәріс тезисі, тұлғаларды слайд түрінде көрсету

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Конспект


17.Поэзияны аударған кезде туындап жататын мәселелер.






Дәріс тезисі, тұлғаларды слайд түрінде көрсету

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша


18. Көркем аудармадағы лексика-грамматикалық ерекшеліктер.




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша


19. Аударманың толыққандылығы туралы.




Дәріс тезисі, сызба кестелер слайд түрінде

мысалдар теру

Жазбаша

Конспект



20.Аударматанудағы барабарлық (эквиваленттілік) мәселелері.




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша

Реферат



22.Лексикалық бірліктерді аударудың негізгі жолдары.





Дәріс тезисі, сызба кестелер слайд түрінде

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Конспект


23.Реалия сөздер мәдени белгілер ретінде және оларды аудару мәселелері.




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Жазбаша

Конспект


24.Жаңа сөздің, сөз тіркесінің пайда болуы.




Дәріс тезисі, сызба кестелер

Талдау жұмыстары

Жазбаша


25.Аударматану саласының терминологиялық жүйесі.




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Жазбаша

Конспект



26.Аудармалық сәйкестіктер.

Сөз аудармасындағы сәйкестіктер.






Дәріс тезисі, сызба кестелер

Талдау жұмыстары

Жазбаша

Конспект



27.Тілдердің грамматикалық және лексикалық құрылысындағы аударма теориясы.




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша

Конспект


28.Түпнұсқа мәтінін аудару жолдары.





Дәріс тезисі, сызба кестелер

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша

Конспект


29.Аударманың жанрлық-стилистикалық түршелерін сипаттаудың қағидаттары. Ғылыми-техникалық материалдарды аударудың ерекшеліктері .




Дәріс тезисі, ноутбукпен жұмыс

Мысалдар теру

Талдау жұмыстары



Жазбаша

Конспект


30.Аударма техникасы.

Сөздікпен жұмыс істеу техникасы.




Дәріс тезисі, сызба кестелер слайд түрінде

мысалдар теру

Жазбаша

Конспект



7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4-Кесте


Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы

Саны

Студенттердің саны

Қамтамасыз ету пайызы

1

2

3

4

1.Алдашева А.М. Аударматану: лингвистикалық және лингвомәдени мәселелер. – Алматы, 1999. – 161 б.


3

5

50%

2. Жұмабекова А.Қ. Аударматанудың негіздері. Алматы, 2012. - 296

3

5

50%

3.Комиссаров В.Н. Слово о переводе. –М.,1973. –216 с.

3

5

50%

4.Талжанов С. Аударма және қазақ әдебиетінің мәселелері. А., 1975.

3

5

50%

5.Тарақ Ә. Ауызша аударма. Оқу құралы. – А., 2009ж.

3

5

50%

6. Комиссаров В.Н. Слово о переводе. –М.,1973. –216 с.

3

5

50%

7.Федоров, А. В. Основы общей теории перевода. М. 1983.

3

5

100%




  1. ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі әдебиеттер:

8.1.1 Алдашева А.М. Аударматану: лингвистикалық және лингвомәдени мәселелер. – Алматы, 1999. – 161 б.

8.1.2 Жұмабекова А.Қ. Аударматанудың негіздері : Оқу-әдістемелік құрал. - Алматы, 2012. - 296 б.
8.1.3 Комиссаров В.Н. Слово о переводе. –М.,1973. –216 с.

8.1.4 Аристов Н.Б. Основы перевода. — М., 1959

8.1.5 Федоров, А. В. Основы общей теории перевода (лингвистические проблемы): Уч. пособие. – М. : Высшая школа, 1983. – 235 с.

8.1.6 Виноградов В.С. Введение в переводоведение – М., 2001

8.1.7 Талжанов С. Аударма және қазақ әдебиетінің мәселелері. А., 1975, 147-

8.1.8 Федеров А.В. «Введение в теорию перевода» - М. , 1953

8.1.9 Жақсылықов А.Ж., Есембеков Т.О., Казыбек Г. Аударма теориясы мен тәжірибесінің библиографиялық анықтамасы. А., 2007ж.
Қосымша әдебиеттер:
8.2.1 Есембеков Т.О. Көркем мәтінді талдау негіздері. – А., 2009ж.

8.2.2 Тарақ Ә. Ауызша аударма. Оқу құралы. – А., 2009ж.

8.2.3 Тарақов, Әнуар Сауатұлы. Аударма психологиясы және мәдениеті. А.,2005 ж.

8.2.4 Рецкер, Я.И. Аудармашының мақсаты / Я.И. Рецкер. – А., 2003. – 180 б.

8.2.5 Федоров А. Искусство перевода и жизнь литературы – Л., 1983.

8.2.6 Бархударов Л.С. Язык и перевод. –М.,1975. – 240 с.

8.2.7 Комиссаров В.Н. Слово о переводе. –М.,1973. –216 с.
8.2.8 Тарақ Ә. Аударма әлемі. Оқу құралы. – А.,2007 ж. 15 б.т.

8.2.9 Көркем аударманың кейбір мәселелері–А., 1957.

8.2.10.Латышев Л.К. Теория перевода. М. , 1988

8.2.11 Левый И.Искусство перевода. – М., 1974.



8.2.12 Тарақ Ә. Ауызша аударма. Оқу құралы. – А.,2009ж.




Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет