6В01582 (5В011000) – «Физика» мамандығы бойынша мемлекеттік емтихан сұрақтары
Материалық нүктенің кинематикасы. Санақ жүйесі. Қозғалыстың салыстырмалылығы.
Қозғалыс заңдылығы, траектория, жол, орын ауыстыру. Бір қалыпты және бір қалыпты айнымалы түзу сызықты қозғалыстар.
Материалдық нүктенің шеңбер бойымен қозғалысы. Бұрыштық орын ауыстыру, жылдамдық, үдеу. Сызықтық және бұрыштық кинематикалық шамалар арасындағы қатынас.
Тербелмелі қозғалыс. Гармониялық тербелістер. Тербеліс амплитудасы, фазасы. Гармоникалық тербелмелі қозғалыстағы ығысу, жылдамдық және үдеу.
Материялық нүктенің динамикасы. Күш. Масса. Ньютонның бірінші, екінші және үшінші заңдары.
Материялық нүктенің импульсі. Импульстің сақталу заңы. Материалық нүктенің импульс моменті, күш моменті, инерция моменті.
Күш жұмысы және қуат. Кинетикалық және потенциалдық энергия. Механикалық энергияның сақталу заңы.
Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы.Сақталу заңдары.
Қатты дене механикасы. Қатты денелердің ілгерілемелі және айнымалы қозғалысы.
Қатты денелердің инерция моменті және импульс моменті. Штейнер теоремасы.
Серпімділік күштер. Қатты денелердің серпімділік қасиеттері. Серпімді деформация түрі. Гук заңы. Серпімді деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы.
Серпімді және квазисерпімді күштер әсерінен болатын қозғалыс. Математикалық маятниктің тербелістері, жиілігі және периоды. Тербелмелі қозғалыстағы дененің кинетикалық, потенциалдық және толық энергиясы.
Үйкеліс күштері. Тыныштық және сырғанау үйкелістері. Домалау үйкелісі. Үйкеліс күштерінің табиғаттағы және техникадағы маңызы.
Гравитациялық өріс туралы жалпы түсінік. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы. Кавендиш тәжірибесі. Ауырлық және инерттілік массалар.
Инерция күштері. Инерция күштерінің жер бетінде байқалуы. Фуко маятнигі.
Сұйықтар мен газдар механикасы. Сұйық пен газдағы қысым. Қысымды өлшеу. Паскаль заңы. Архимед күші. Денелердің жүзу шарттары.
Идеал сұйық. Идеал сұйық үшін Бернулли теңдеуі және оның салдарлары. Торичелли формуласы.
Тұтқыр сұйықтың қозғалысы ішкі үйкеліс. Ламинарлық және турбуленттік ағыс. Стокс формуласы. Магнус эффектісі.
Қарапайым тербелмелі жүйелер (математикалық және физикалық маятниктер). Тербелмелі қозғалыстағы дененің кинетикалық, потенциалдық және толық энергиясы.
Өшетін тербелістер. Тербеліс жиілігі, өшу коэффиценті.
Еріксіз тербелістер. Резонанс. Автотербелістер.
Тербелістердің біртекті және серпімді ортада таралуы. Қума және көлденең толқындар. Жазық толқыннның теңдеуі. Қума толқындағы ығысу, жылдамдық және ұдеу.
Дыбыс табиғаты. Акустика. Акустикадағы Допплер эффектісі. Ультрадыбыс, инфрадыбыс жайындағы түсінік.
Идеал газ. Қысым. Газдардың кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі. Молярлық және меншікті шамалар.
Термометрлік дене және термометрлік шама. Температура. Температураның тәжірибелік және абсолюттік шамасы. Термометрлер. Температураның Кельвин шкаласы.
Газ заңдары. Идеал газ күйінің теңдеуі. Идеал газдың ішкі энергиясы.
Термодинамиканың бірінші бастамасы. Күй функциялары. Изопроцестер. Адиабаталық және политропты процестер.
Термодинамиканың екінші бастамасы. Циклді процестер. ПӘК. Жылулық және суытқыш машиналар. Карно циклі. Карно теоремасы.
Тасымалдау процестері. Диффузия, жылуөткізгіштік және тұтқырлық.
Идеал газ. Изопроцесстер. Изопроцесстер үшін газ теңдеулері.
Нақты газдар. Газдар қасиеттерінің идеал газ моделінен ауытқуы. Вандер-Ваальс теңдеуі және он талдау.
Қатты денелер. Заттардың кристаллдық және амрофтық құрылымдары. Кристалдардың классификациясы.
Деформация. Деформация түрлері. Аққыштық. Беріктіктің молекулалық механизмі.
Заттардың фазалық түрленулері: газ тәрізді, сұйық және қатты күйлері. Фазалық өтулер. Клапейрон-Клаузиус теңдеуі.
Газ молекулаларының жылдамдықтары, газ молекулаларының жылдамдықтарына байланысты таралуы. Максвелдік таралуға тән жылдамдықтар.
Энтропия туралы түсінік. Идеал газ процестеріндегі энтропия өзгерістерін есептеу. Нернет теоремасы. Абсолюттік ноль температураға жетудің мүмкін еместігі.
Ішкі энергия. Макрожүйелердің тепе-тең ықтималдығы туралы постулат. Энтропия, оның статистикалық мағынасы.
Газдардағы электр тогы. Газдың ионизациясы және рекомбинациясы. Плазма туралы түсінік.
Милликен және Иоффе тәжірибесі. Электромагниттік өзара әрекетер. Электр заряды. Зарядтар дискреттігі (үздіктігі)
Электр өрісіндегі өткізгіштер. Электростатикалық қорғау. Өткізгіштердің электрсыйымдылығы. Конденсаторлардың түрлері және олардың өзара жалғануы.
Диэлектриктердегі электр өрісі. Остроградский-Гаусс теоремасы. Диэлектрик өтімділік. Сегноэлектриктер. Пьезоэлектриктер. Электриктер.
Тұрақты ток. Тізбек бөлігі және толық тізбек үшін Ом заңы. Ом заңының дифференциалдық түрі.
Тармақталған тізбектер. Кирхгоф ережелері. Тұрақты тізбегінің жұмысы мен қуаты. Джоуль-Ленц заңы және оның дифференциалдық формасы.
Қатты денелердің электрлік қасиетіне байланысты жіктелуі. Тольмен және Стьюарт, Мандельштам және Папалекси тәжірибелері.
Термоэлектрондық эмиссия.
Электролиттердегі электр тогы. Электролиз. Фарадей заңдары. Гальваникалық элементтер. Аккумуляторлар
Газдардағы электр тогы. Газдардың ионизациялануы және рекомбинизация құбылысы. Газдағы разрядтың вольтамперлік сипаттамасы. Газдардағы разрядттың техникадағы қолданылуы.
Электромагниттік индукция. Фарадей тәжірибесі
Ампер заңы. Ортаның магниттік өтімділігі индукция және матнит өрісінің кернеулігі. Магнит ағыны. Био-Савар-Лаплас заңы.
Электр және магнит өрісінің жылжымалы зарядқа әсері. Лоренц күші. Бөлшектің меншікті зарядын анықтау.
Заттардың магниттік қасиеттері. Диа-, пара- және ферромагнетиктердің табиғаты. Магнитті гистерезис. Кюри нүктесі. Тұрақты магниттер.
Электр магниттік индукция құбылысы. Фарадей тәжірибесі. Лоренц ережесі.
Электромагниттік өріс. Құйынды электр өрісі. Ығысу тоғы. Максвелл теңдеулері. Электромагниттік өріс энергиясының сақталу заңы.
Электромагниттік толқындардың таралуы. Герц вибраторы. Умов-Пойтинг векторы. Радиолокация.
Айнымалы ток. Айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергі, сыйымдылық және индуктивті кедергілер. Айнымалы токтың жұмысы және қуаты.
Тербелмелі контур. Меншікті тербелістер. Томсон теңдеуі. Еріксіз тербелістер. Резонанс
Жарықтың бөлшектік-толқындық қасиеті. Гейзенбергтің анықтамалық қатынасы.
Тербелістер мен толқындардың когеренттілігі. Жарықтың жұқа пленкадағы интерференциялануы. Ньютон сақинасы.
Жарық дифракциясы. Гюгенс-Френель принципі. Дифракциялық торлар.
Дисперсия түрлері (қалыпты және аномальды). Жарықтың жұтылуы. Жарықтың шашырауы.
Жарық сәулелерін спектрге жіктеу және спектрлік құралдардың негізгі сипаттамасы. Спектрлік анализ.
Геометриялық оптика негіздері. Геометриялық оптиканың негізгі қағидалдары мен заңдары. Негізгі анықтамалары. Айналар , линзалар, призмалар, оптикалық құралдар
Оптикалық жүйелердің абберациясы. Абберация түрлері. Монохроматтық абберация. Оптикалық құралдардың ажыратқыш қабілеті.
Электромагниттік толқындардың заттармен әсерлесуі. Ортаның электрлік және оптикалық қасиеттері. Екі диэлектрлік ортаны бөлуші шекарада электрмагниттік толқынның шағылуы және сынуы.
Электромагниттік толқынның анизотропты ортада таралуы.
Фотометрияның негізгі ұғымдары. Жарық шамаларының бірліктілігі.
Табиғи және үйектелген (поляризацияланған) жарық. Жарықтың поляризациясы. Малюс заңы. Поляризаторлар.
Жылулық сәуле шығару заңдары. Кирхгоф заңы, сәуле шығарудың Стефан-Больцман заңы. Виннің ығысу заңы. Рэлей-Джинс теңдеуі. Планк теңдеуі.
Люминесценция. Люминесценция түрлері. Фотолюминесценция. Флуоросценция. Фосфоросценция. Люминесценцияның қолданылуы.
Фотоэлектрлік эффект. Эйнштейн теңдеуі. Жарықтың кванттық қасиеттері. Фотоэффект түрлері. Фотоэффект құбылысын пайдалану.
Комптон құбылысының теориясы. Жарық қысымы туралы түсінік.
Резерфорд тәжірибесі. Атомның планетарлық-ядролық моделі.
Спектрлердің түрлері. Сутегі атомының спектрлік сериясы. Бор постулаттары.
Корпускулалық – толқындық дуализм. Жарық пен бөлшектердің корпускулалық-толқындық табиғаты. Де Бройль толқындарының қасиеттері.
Дэвиссон-Джермер тәжірибелері. Толқындық функция. Гейзенбергтің анықталмаған шамалар үшін қатынасы.
Шредингердің стационар теңдеуі. Еркін бөлшек. Потенциал шұңқырдағы бөлшек.
Потенциал шұңқырдағы бөлшек мәселесі. Потенциал тосқауыл. Туннельдік эффект. Гармоникалық осциллятор.
Магниттік резонанс. Ядролық магниттік резонанс. Мальюс заңы. Молекулалық спектрлер.
Атом ядросы. Изотоптар және изобарлар. Ядроның құрылуы. Массалар ақауы. Ядроның байланыс энергиясы. Атом ядросының модельдері
Радиоактивтілік түрленулерінің сипаттамалары мен түрлері. Радиоактивтілік қатары. Ығысу ережесі. Радиоактивті изотоптардың қолданылуы.
Ядролық энергетика. Радиациялық қауіпсіздік және экология мәселелері. Қазақстанда ядролық физика және ядролық энергетика саласындағы зерттеулердің дамуы.
Электрон, протон, нейтрон, фотон. Антибөлшектер. Мезондар мен гиперондар. Қарапайым бөлшектер классификациясы. Кварктер.
Ядролық реакциялар, оның классификациясы. Тікелей реакция, құрама ядролар жүретін тосын реакциялар. Резонанс құбылыстар.
Ядролық сәулелердің организмге әсері. Ядролық сәулелердің дозиметриясы және қорғану.
Достарыңызбен бөлісу: |